Magazin

Zagonetna istorija Srba (42): Srpski jezik

Vizantijsko pojanje na staroslovenskom jeziku bilo je dio pravoslavne crkvene liturgije. Ipak, to je bio jezik kojim su se Srbi slabije služili.

bitka za Loznicu
FOTO: WIKIPEDIA

Takođe, ni latinski ni grčki jezik nisu bili pravi narodni srpski jezik. Srpski jezik bio je značajno drugačiji od zvaničnog nametnutog staroslovenskog.

To je uočio Vuk Karadžić u XIX vijeku i sproveo reformu napisavši “Srpski rečnik”. Vuk se potpuno oslonio na azbuku koju je prije njega napravio Sava Mrkalj, sa idejom da svaki glas u srpskom jeziku mora imati svoje slovo i da treba pisati onako kao što se govori. I ne samo to; Vuk je uočio da narodna poezija kada se pjeva ima drugačije metričke karakteristike nego kada se čita ili recituje.

Narodni pjevači guslari su znali tu tajnu; ritam i muzika su epsku poeziju činili magičnom. No osim guslara, značajna su bila i narodna veselja, vašari, pučke zabave, gdje su mladi seljaci i seljanke pjevali lirske pjesme. Ova muzika bila je dio velike atlantiđanske tradicije, gdje su se kao instrumenti koristile frule, kavali, kasnije trube uz ritmičke instrumente kao što su talambasi, daire.

Za muziku srpskog naroda posebno je značajna muzika romskog naroda, koji se oko XV vijeka doselio na prostore Balkana iz predjela Indije i Pakistana. Romi su sa sobom donosili primjese najstarije magijske tradicije – lemurijanske. Kao vrsni muzičari, svojim pjesmama veoma su uticali na metriku srpskog naroda. Igrajući u ritmu muzike mještani sela ili manjih varoši oblikovali su srpski jezik do oblika kakav se danas govori i piše.

Guslari su, poput slijepog Homera u Grčkoj, pjevajući o istorijskim događajima, činjenice pretvarali u mitologiju. Vuk je zapisivao pjesme koje su pjevali slijepi guslari Tešan Podrugović, Filip Višnjić, Starac Milija, slijepa guslarka iz Grgurevca. Srpske epske pjesme sadrže u sebi više mitologije i folklora nego prave istorije. Pisana djela to najbolje dokumentuju.

Srpsko pismo ćirilica je posebna priča. U studiji “Srbica istorija pismenosti” istoričar Jovan Deretić tvrdi da su drevni Srbi tvorci prvog pisma u istoriji, koje naziva srbica.

(Nastaviće se)

Raniji tekstovi:

Zagonetna istorija Srba (31): Nemanjići i bogumili

Zagonetna istorija Srba (32): Sveta loza

Zagonetna istorija Srba (33): Mladost Svetog Save

Zagonetna istorija Srba (34): Sveti Sava i Sion

Zagonetna istorija Srba (35): Mit o Svetom Savi

Zagonetna istorija Srba (36): Dušan Silni

Zagonetna istorija Srba (37): Kosovski mit

Zagonetna istorija Srba (38): Između Turaka i Mađara

Zagonetna istorija Srba (39): Turska osvajanja

Zagonetna istorija Srba (40): Despot Stefan Lazarević

Zagonetna istorija Srba (41): Muzika

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu