Hronika

Vještačenje GLASA otkriva kriminalce, ali i NEDUŽNE

Vještačenje glasa spasilo je jednog muškarca iz Srbije osumnjičenog za organizovani kriminal zatvorske kazne, jer su stručnjaci ustanovili da na optužujućem snimku nije njegov glas.

prisluškivanje
FOTO: SINIŠA PAŠALIĆ/RAS SRBIJA

Čovjek je uhapšen kao učesnik u organizovanom kriminalu, dio kriminalne grupe. Snimak je bio jedan od dokaza protiv njega. Veštačenje je pokazalo da glas sa snimka nije njegov iako je na prvo slušanje dosta podsjećao. Nakon što je utvrđeno da glas na kompromitujućem snimku nije njegov, pušten je da se brani sa slobode, a zatim kada su stigli i ostali dokazi, oslobođen – kaže za “Blic” Jovan Kovačević, diplomirani inženjer elektrotehnike, koji se u Nacionalnom kriminalističko-tehničkom centru bavi vještačenjem i identifikacijom lica na osnovu glasa, piše blic.rs.

Sagovornik “Blica” naglašava da je vještačenje glasa multidisciplinarna analiza. Prva analiza je auditivna lingističko-fonetska i obavlja se preslušavanjem snimka.

Foto: Dejan Božić/RAS Srbija
Foto: Dejan Božić/RAS Srbija

– Određuju se razne karakteristike glasa i govora. Utvrđuje se da li neko priča sporo ili brzo, da li ima naglasak, pravilno sklapa rečenice, ima uzrečice “ovaj”, “onaj”, “bre”, poštapalice, zna da izgovori “R” i “L”, šuška. To obavljaju vještaci koje odredi sud, a koji su po struci surdoaudiolozi ili filolozi-fonetičari – objašnjava Kovačević.

Poslije toga slijedi Jovanov posao, koji glas govornika, putem specijalnog programa mjeri karakteristike tog glasa.

Neophodna dva snimka

Ono što je međutim neophodno za ispitivanja je da vještaci imaju dva snimka – sporni i nesporni.

– Sporni snimak, iz nekog krivičnog djela, onaj je koji treba uporediti. A mora se uporediti sa nečim poznatim, tačnije nespornim snimkom. A za taj nesporni snimak neophodan je dobrovoljni pristanak osobe. Što znači da operitivci moraju da dođu do nekog dokaza, indicije ko je mogući učinilac, i ta osoba mora da pristane da se njen glas uporedi – naglašava naš sagovornik.

Iskustva naših vještaka, ali i svjetskih, ukazuju da vještačenje glasa nije baš tako jednostavno kao u američkim krimi-serijama, čiji su glavni junaci forenzičari.

Naime, nije baš tako lako otkriti zvuke u pozadini, koji mogu da ukažu na mjesto dešavanja (što se veoma često može vidjeti u serijama – kao zvuk prolaska voza). Praksa je pokazala da svako “otklanjanje” šumova, svaka filtracija, u operativne svrhe uništava snimak, gubi jasnoću.

FOTO: Foto: Dejan Božić/RAS Srbija
FOTO: Foto: Dejan Božić/RAS Srbija

Takođe je skoro nemoguće “izolovati” jedan glas sa recimo snimka neke žurke, na kome se čuje žamor.

Srpski NKTC za vještačenje glasa koristi program ruske firme “Speech Tehnology Centar”, koji se na svetskom nivou pokazao kao najbolji u forenzici. Drugi programi su se više iskazali u medicinske svrhe.

Inače, laboratorija za audio-forenziku je formirana 2007. godine zahvaljujući pomoći Španije, gdje je vršena obuka prvih zaposlenih. Vještaci iz ove oblasti inače rade samo na maternjem jeziku, tako da naši stručnjaci mogu da “pokriju” teritoriju Srbije, Hrvatske, BiH i Crne Gore.

Glas odao Srbina uhapšenog zbog otmice sina milijardera iz Njemačke

Sandžaklija Nedžad A. (48) koji je prošlog mjeseca uhapšen u Njemačkoj zbog sumnje da je prije tri godine oteo Markusa Virta, sina bogatog industrijalca Rajnholda Virta, nije prvi kidnaper sa ovih prostora koga je odao govor, a pre njega zbog nemogućnosti da pravilno izgovori “r” “pao” je Zaječarac Nikola Jovanović za kojim se sad traga zbog ubistva.

Odlučujući trag za identifikaciju a zatim i hapšenje osumnjičenog Nedžada A, otmičara milijarderovog sina, dala je jedna žena koja je  prepoznala glas kidnapera.

Na isti način, vještačenjem glasa identifikovan je, a zatim i uhapšen Zaječarac Nikola Jovanović (55), zvani Ćela i Kopilan, posle otmice mlade Boranke. Prije deset godina hapšen je poslije otmice djevojke, a policiji je u istrazi pomogla njegova govorna mana, to što ne zna da izgovori slovo „r“.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu