Kako piše Hamdo Mimić u knjizi posvećenoj rudniku, na današnji dan, 7. juna 1965. desila se eksplozija metana, a tragedija je potresla cijelu Jugoslaviju. Zbog kakanjske tragedije zvanično je proglašeno vanredno stanje u cijeloj bivšoj državi.
Iza poginulih rudara jame “Orasi” ostalo je 419 djece, 92 udovice, 113 roditelja… Ostao je uplakan i ranjen jedan grad.
– Te godine barel nafte jedva da je dostizao četiri dolara. Teška vremena. Rudnik u Kaknju, sve do tad, bilježio je stalan rast proizvodnje. Šest godina ranije, tačnije 27. novembra 1959, uprava i rudari proslavili su iskop milionite tone uglja, što je ujedno bila najveća ikad ostvarena proizvodnja u istoriji rudnika – rekao je Alen Zečević čiji je djed Avdo, završivši treću smjenu, izbjegao tragediju koja se desila oko podne.
Iznenadna eksplozija metana naglo je prekinula živote vrijednih kopača crnoga zlata.
– Najmlađi među njima, Zihnija Fejzić, maksum koji je tek navršio 18 ljeta, nije dočekao svoju četvrtu u znoju zarađenu platu. Najstarije, Osmana Burekovića sa 58 i Ibrahima Kulovića sa 56 godina smrt je uzela nekoliko dana pred odlazak u dugo iščekivanu penziju – naveo je Zečević.
Radnici sa otkopnih radilišta (oko 140), predvođeni poslovođom i nadzornicima, pored toga što su odabrali sasvim pogrešan pravac povlačenja, prošli su pored otvorenog spremišta u kojem se nalazio 91 samospasilac, a niko nije nijedan koristio, bez obzira što je njihova namjena upravo pomoć rudarima za prolazak kroz zonu zatrovanu ugljenmonoksidom do koncentracije do jedan odsto. Nije bilo ugrađenih registratora za metan i ugljenmonoksid te se ne zna kolika je koncentracija ovih plinova, a posebno monoksida, bila poslije eksplozije. Pretpostavlja se da nije bila visoka, zato što su članovi čete za spasavanje, čak i poslije pola sata nakon eksplozije, nalazili u otpremnom uskopu radnike koji su davali znake života i iznosili ih napolje.
Potraga za unesrećenima trajala je dva dana, sve dok trećeg nisu objelodanjene najcrnje vijesti.
Ispod ulaza u jamu “Orasi”, koja je nakon katastrofe zatvorena, podignut je spomenik u čast rudarima koji su 7. juna 1965. u njoj izgubili živote.
U stogodišnjoj istoriji Rudnika “Kakanj” desile su se tri veće rudarske nesreće u kojima su poginula 274 radnika. Dvije u “Staroj jami” – 1916. godine, kada je poginulo 19 rudara i 1934. godine, kada je poginulo 127 osoba. U jami “Orasi” 1965. godine je poginulo 128 rudara.
Ostali događaji na današnji dan
1848. – Rođen Francuz Pol Gogen, jedan od najvećih slikara 19. vijeka, čiji je umjetnički pogled izgrađen na protivstavu impresionističkom shvatanju;
1896. – Rođen mađarski državnik Imre Nađ, premijer od 1953. do oktobra 1956, kad je u Mađarskoj izbila antikomunistička pobuna. Na tajnom montiranom procesu izrečena mu je smrtna kazna i 1958. je obješen kao izdajnik;
1905. – Norveški parlament (Storting) donio odluku o raskidu unije sa Švedskom i srgnuo s prijestola kralja Oskara Prvog, koji se protivio toj odluci. Za novog kralja izabran je danski princ Karl pod nazivom Hakon VII;
1917. – Rođen američki filmski glumac, pjevač i zabavljač Dino Pol Kročeti, poznat kao Din Martin, koji je početnu slavu stekao u tandemu s komičarem Džerijem Luisom, s kojim je snimio 18 filmova;
1940. – Rođen Tom Džons, britanski pop pjevač:
1942. – U Jajincima strijeljan srpski slikar jevrejskog porijekla Bora Baruh, koji je zarobljen kao učesnik Narodnooslobodilačke borbe u Drugom svjetskom ratu;
1948. – Predsjednik Čehoslovačke Eduard Beneš podnio ostavku, ne želeći da potpiše novi ustav, prema kojem je zemlja postala komunistička država;
1960. – Rođena Svetlana Kitić, najbolja srpska, eks jugoslovenska i svjetska rukometašica;
1980. – Umro američki pisac Henri Miler, koji je strasno osporavao društvene konvencije i veličao seks i umjetnost;
1988. – U Bangladešu, usvajanjem ustavnog amandmana, islam proglašen državnom religijom, a jake policijske snage su stavljene u stanje pripravnosti radi sprečavanja protesta protivnika amandmana;
1993. – Poginuo Dražen Petrović, jugoslovenska i hrvatska košarkaška legenda;
2001. – Narodna skupština Republike Srpske usvojila Zakon o potvrđivanju Sporazuma o uspostavljanju specijalnih paralelnih odnosa između SRJ i Republike Srpske;
2008. – Umro Dino Rizi, jedan od najvećih italijanskih režisera, u čijim su filmovima igrali poznati italijanski glumci Sofija Loren, Vitorio Gasman i Alberto Sordi;
2014. – Umro srpski pozorišni i filmski glumac Borivoje – Bora Todorović, dobitnik brojnih nagrada i priznanja, među kojima je i Gran-pri u Kanu za ulogu u filmu “Profesionalac”;
2014. – Umro Eduard Ševardnandze, političar i državnik, ministar spoljnih poslova SSSR, predsjednik Gruzije.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu