Svijet

(VIDEO) 29. novembar kroz istoriju: Dan kada je "rođena" druga Jugoslavija

Drugo zasjedanje AVNOJ-a održano je na današnji dan, 29. novembra 1943. godine u Jajcu i na njemu su prisustvovala 142 delegata.

Drugo zasjedanje Avnoja
FOTO: WIKIPEDIA

Na zasjedanju je AVNOJ (Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije) konstituisan u zakonodavno i izvršno predstavničko tijelo Jugoslavije, uspostavljen je Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije kao privremeno tijelo s obilježjima vlade za ostvarivanje provedbenih funkcija, a izbjegličkoj vladi i kralju Petru II Karađorđeviću zabranjen povratak u zemlju do završetka rata, s tim da o sudbini monarhije nakon rata odluči narod slobodnom voljom.

Na Drugom zasjedanju AVNOJ-a donesene su odluke kojima je u osnovama završeno stvaranje državne organizacije nove Jugoslavije, koja je dobila svoj parlament i vladu. Usvajanjem deklaracije i odluka onemogućen je povratak na predratno stanje.

Tito za govornicom na Drugom zasjedanju Avnoja
FOTO: MUZEJ JUGOSLAVIJE

Posebna odluka AVNOJ-a bila je da se Josipu Brozu Titu dodijeli naziv Maršal Jugoslavije, na osnovu predloga slovenačke delegacije.

Drugo zasjedanje AVNOJ-a se održavalo kad i Teheranska konferencija između Ruzvelta, Staljina i Čerčila u Iranu. Važnim odlukama sa Teheranske konferencije, među kojima je najznačajnija ona da se prizna i pomogne NOP Jugoslavije, praktično je počelo građenje nove Jugoslavije.

Kao reakciju na Drugo zasjedanje AVNOJ-a, polovinom 1944. predstavnici JVuO (Ravnogorskog pokreta) održali su svoj kongres u selu Ba (Svetosavski kongres) koji je usvojio rezoluciju potpuno suprotnu deklaraciji koju je formulisao AVNOJ.

Pročitajte još

Dvije godine kasnije održano je Treće zasjedanje AVNOJ-a u Beogradu, na kojem je službeno ime Demokratska Federativna Jugoslavija (DFJ) promijenjeno u Federativna Narodna Republika Jugoslavija (FNRJ), da bi konačno državna zajednica 7. aprila 1963. dobila ime Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija (SFRJ).

Nakon rata, narodi Jugoslavije su datum 29. novembar slavili kao državni praznik, a na novom grbu Jugoslavije stajalo je urezano 29. novembar 1943.

Ostali događaji na današnji dan

1899. – Osnovan španski fudbalski klub Barselona;

1922. – Rođen Duško Radović, srpski pjesnik, pisac, novinar, aforističar i TV urednik;

1929. – Američki admiral Ričard Bird postao prvi čovjek koji je preletio Južni pol;

1944. – Alfred Blalok i Vivijen Tomas su obavili prvu operaciju (na čovjeku) da bi ispravili sindrom plave bebe;

1947. – Ujedinjene nacije dale svoj glas za podjelu Palestine i formiranje nezavisne jevrejske države. Kasnije je od jevrejskog dijela formirana država Izrael (1948), a arapski dio je ušao u sastav arapske države Hašemitski Jordan (1950);

1981. – Nedaleko od obale ostrva Santa Kataline, 43-ogodišnja glumica Natali Vud se udavila nesrećnim slučajem;

1986. – Umro Arčibald Alek Lič, poznatiji kao Keri Grant, američki filmski glumac engleskog porijekla, sjajan komičar u komedijama Hauarda Hoksa i tumač karakternih uloga u filmovima Alfreda Hičkoka (“Strašna istina”, „Filadelfijska priča“, „Sjever-sjeverozapad“, „Drž'te lopova!“);

2017. Haški sud je pravosnažno osudio čelnike Herceg-Bosne na ukupno 111 godina zatvora. Izricanje presude je obilježio momenat kada je Slobodanu Praljku izrečena kazna od 20 godina zatvora nakon čega je on popio otrov. Prevezen je u najbližu bolnicu, ali je ubrzo preminuo.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu