Svijet

(VIDEO) 26. decembar kroz istoriju: Lenjin napisao prvi dio svog "testamenta", da su ga poslušali ko zna kako bi svijet danas izgledao

Vladimir Iljič Lenjin je jedan od svojih političkih testamenata diktirao krajem 1922. i početkom 1923. godine.

Staljin i Lenjin na zastavi
FOTO: VLADIMIR MASHATIN/EPA

Prvi dio je završio na današnji dan, 26. decembra 1922, a dokument je poznat i kao “Pismo Kongresu”.

U testamentu, Lenjin je predložio promjene u strukturi sovjetskih organa upravljanja. Osjećajući svoju skoru smrt, kritikovao je i boljševičke vođe Zinovjeva, Kamenjeva, Trockog, Buharina, Pjatakova i Staljina.

Upozorio je na mogućnost da dođe do raskola u partijskom rukovodstvu između Trockog i Staljina ako se ne preduzmu odgovarajuće mjere da se to spriječi. U post-skriptumu, koji je dopisao 4. januara 1923, predložio je da Josif Visarionovič Staljin bude smijenjen sa funkcije generalnog sekretara Centralnog komiteta Ruske komunističke partije.

– Drug Staljin, koji je postao generalni sekretar, ima neograničenu vlast koncentrisanu u svojim rukama i nisam siguran da li će uvijek moći da koristi tu vlast sa dovoljno opreza. Drug Trocki, s druge strane, kako je njegova borba protiv C.K. po pitanju Narodnog komesarijata za veze već dokazana, odlikuje se ne samo izvanrednom sposobnošću. On je lično možda najsposobniji čovjek u sadašnjem C.K., ali je pokazao pretjeranu samouvjerenost i pretjeranu zaokupljenost čisto administrativnom stranom posla. Ova dva kvaliteta dvojice izuzetnih lidera sadašnjeg C.K. mogu nenamjerno dovesti do raskola, a ako naša partija ne preduzme korake da to spriječi, do raskola može doći neočekivano – napisao je Lenjin.

Smatrao je da Staljin ima više moći nego što može da podnese i da bi mogao biti opasan kao njegov nasljednik.

– Staljin je previše grub i ovaj nedostatak, iako prilično podnošljiv u našoj sredini i u ophođenju među nama komunistima, postaje nepodnošljiv za generalnog sekretara. Zato predlažem da drugovi razmisle o načinu da se Staljin ukloni sa te funkcije i da se na njegovo mjesto postavi drugi čovjek koji se po svemu drugom razlikuje od druga Staljina po tome što ima samo jednu prednost, a to je da je tolerantniji, lojalniji, ljubazniji i pažljiviji prema drugovima, manje hirovit itd. Ova okolnost može izgledati kao zanemariv detalj. Ali mislim da sa stanovišta zaštite od raskola i sa stanovišta onoga što sam napisao o odnosu između Staljina i Trockog to nije (sporedan) detalj, već detalj koji može da dobije odlučujuću važnost – objasnio je Lenjin, koji je umro u januaru godinu dana kasnije.

Lenjinovo mumificirano tijelo
FOTO: VLADIMIR MASHATIN/EPA

Od vremena kada je Staljin učvrstio svoju poziciju neupitnog vođe Komunističke partije i Sovjetskog Saveza, krajem 1920-ih, svako pozivanje na Lenjinov testament smatralo se antisovjetskom agitacijom i kao takvo kažnjivo.

Poricanje postojanja Lenjinovog testamenta ostalo je jedan od kamena temeljaca istoriografije u Sovjetskom Savezu sve do Staljinove smrti 5. marta 1953. godine. Poslije djela Nikite Hruščova “O kultu ličnosti i njegovim posljedicama”, na 20. kongresu Komunističke partije, 1956. godine, dokument je konačno zvanično objavila sovjetska vlada.

Pročitajte još

Ostali događaji na današnji dan

1799. – Četiri hiljade osoba prisustvuje sahrani Džordža Vašingtona, gdje ga Henri Li Treći proglašava za “prvog u ratu, prvog u miru i prvog u srcima sugrađana”;

1860. – Održava se prva fudbalska utakmica između klubova, i to Halama protiv Šefilda, na stadionu Sendigejt Roud u Šefildu, Ujedinjenom Kraljevstvu;

1908. – Amerikanac Džek Džonson je pobjedom nad Kanađaninom Tomijem Barnsom postao prvi crni bokser prvak svijeta u teškoj kategoriji;

1912. – Rođen Ežen Jonesko, francuski dramatičar rumunskog porijekla;

1963. – Počinje “bitlmanija” na međunarodnom nivou objavljivanjem pjesama “I Want to Hold Your Hand” i “I Saw Her Standing There” u SAD;

1968. – U Saveznoj narodnoj skupštini usvojeni su amandmani na Ustav SFR Jugoslavije, kojima se širi autonomija pokrajina i one dobijaju status sličan republikama. Pokrajine su dobile pokrajinski Ustavni zakon, čime je otvoren put gotovo potpuno samostalnoj zakonskoj, izvršnoj i sudskoj vlasti. Pokrajini Kosovo i Metohija uveden je naziv Kosovo;

1973. – Premijerno prikazan horor film “Istjerivač đavola”;

1991. – Sovjetski Savez je zvanično prestao da postoji.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu