Kultura

TV klasici (15): Monti Pajton (VIDEO)

Kada je BBC 1969. godine odlučio da formira komediografski tim, sastavljen od mladih scenarista, reditelja, animatora i glumaca, pod konspirativnim nazivom "Leteći cirkus Monti Pajtona", niko nije ni slutio da će to postati jedan od najradikalnijih i najpopularnijih humorističkih televizijskih serijala svih vremena.

FOTO: DANIEL LEAL-OLIVAS/EPA

Tim su sačinjavali Džon Kliz, Grem Čapman, Teri Džons, Mihail Palin, Erik Ajdl i Amerikanac Teri Gilijam. Gilijam je bio reditelj i animator, a ostali dio ekipe bio je zadužen za izmišljanje i realizaciju najuvrnutijih skečeva.

U periodu dok je serijal trajao, do 1974. godine, pajtonovci su profilisali i svijetu predstavili svoj autentični surealistički humor, koji je uglavnom bio zasnovan na parodiji starih vrijednosti u modernom svijetu. Naročito oštri pajtonovci su bili prema katoličkoj crkvi i britanskom srednjem sloju, sa svim njegovim dogmama.

Ubojita satirička žaoka njihovog humora uskoro je bocnula i sam televizijski medij, tako da su pajtonovci postali opsednuti parodiranjem samog BBC-ja, a posebno parodiranjem televizijskih tabu tema – od masturbacije do kanibalizma. Sloboda koju su za sebe izborili bila je dotad neviđena u puritanskoj Britaniji. Neki skečevi kao Killing Joke ili Ministarstvo bezveznog hodanja danas su klasici humorističkog žanra.

Sedamdesetih i osamdesetih godina pajtonovci su dobili gomilu imitatora širom svijeta, a njihova slava je poprimila globalne razmjere. U samoj Britaniji snimili su nekoliko uspješnih filmova, od kojih su najbolji “Monti Pajton i sveti Gral” i “Smisao života Monti Pajtona”. Oni su objavili pregršt knjiga, a u zadnje vrijeme i nekoliko uspješnih CD romova, s interaktivnim pajtonovskim kompjuterskim igricama.

“Leteći Cirkus Monti Pajtona”, ma koliko da je bio anarhičan i formalno i sadržinski, uvijek je privlačio pažnju široke TV publike. Kada su glavne poluge tima Džon Kliz i Teri Gilijam krenuli da grade sopstvene karijere sa “Letećim cirkusom…” je bilo gotovo. Kliz je kreirao popularnu, ali sterilnu seriju “Fawlty Towers”, da bi se tek skoro iskupio briljantnim totalno pajtonovskim djelom “Riba zvana Vanda”. Gilijam je postao jedan od najzanimljivijih reditelja današnjice, čiji radovi uključuju filmove poput “Brazila”, “Barona Minhauzena” i “Dvanaest majmuna”.

Što vrijeme više odmiče, poetika pajtonovaca postaje sve modernija i modernija. Kao da su poput nekih postmodernih proroka predvidjeli da će kraj XX i XXI vijek ličiti na njihove nadrealne zafrkancije sa gomilom otkačenih frikova i da će parodija biti ultimativni životni stav novih ljudi tehnosvijeta.

(Nastaviće se)