Iako su ukrajinske snage pružale odlučan otpor u drugim dijelovima zemlje a Kijev je teško utvrđen u iščekivanju velikog ruskog napada – analitičari se plaše da bi grad mogao da se suoči s sličnim razmjerama destrukcije poput čečenske prestonice Grozni i Alepa u Siriji.
Otkako je 24. februara počela ruska invazija na Ukrajinu Kijev je sporadično bombardovan, ali izgleda da su se napadi pojačali posljednjih nekoliko dana, sa vazdušnim udarima na nekoliko stambenih zgrada i više civilnih žrtava.
Te napade pratili su izvještaji da se konvoj ruskih vojnih vozila sada pregrupiše i širi na različite lokacije sjeverno od Kijeva. A sljedeća faza ruske invazije na Ukrajinu mogla bi dovesti do urbanog ratovanja što je, kako piše Al Džazira, veliki izazov, čak i za brojno nadmoćne vojske, a pogubno za civile između dvije vatre.
Šta je urbano ratovanje?
Urbano ratovanje je relativno moderan fenomen koji je Lens Dejvis, stručnjak za odbranu britanske Kraljevske vojne akademije Sendherst, opisao kao “noćnu moru za vojne snage, zapovjednike i političke čelnike”. To su borbe koje se odvijaju u urbanim područjima kakva su naseljena mjesta i gradovi, a od sukoba na otvorenom se razlikuje i na operativnom i na taktičkom nivou.
Dok su se u istoriji borbe odvijale na otvorenom, a gradovi pod opsadom se predavali zbog gladi, u Drugom svjetskom ratu je došlo do čestih borbi u gradovima. A “majka takvih bitaka”, kako piše Al Džazira, bila je borba između sovjetskih i nacističkih snaga za Staljingrad (danas Volgograd) 1942. i 1943, u kojoj je prema procjenama poginulo oko dva miliona ljudi.
Urbano ratovanje negira prednosti koje jedna strana može da ima nad drugom u oružju i opremi i smatra se najtežom vrstom ratovanja. Dejvis je istakao da su terenske operacije u neprijateljskim gradovima “zloglasno teške”.
– Vjerovatnoća da zaglavite u brutalnim borbama od kuće do kuće je gotovo zagarantovana, a napad na Kijev zahtijevao bi veliku predanost resursima i ljudstvu i, što je još važnije, ruske snage ušle bi u bliski kontakt sa pravno zaštićenim civilnim stanovništvom i kritičnom infrastrukturom – naveo je Dejvis.
Obično je pravilo urbanog ratovanja da je potrebno bar pet napadača na jednog branioca, kako je CNN rekao bivši general Dejvid Petreus koji je komandovao američkim snagama u Iraku i Avganistanu.
– U ovom slučaju, možda će trebati i više napadača jer Ukrajinci rade složno da spriječe Ruse da zauzmu urbana područja kao što je američka vojska “očistila” i potom držala gradove tokom rata u Iraku poput Ramadija, Faludže, dijelova Bagdada i drugih gradova– naveo je.
“Groznifikacija Kijeva”
Sudbina – i potencijalni pad Kijeva – izvor je straha za administraciju ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog i same žitelje koji su ostali u prestonici. Mnogi su među tri miliona izbjeglica koje su napustile Ukrajinu, ali neki su odlučili da ostanu i pruže otpor. Poređenje očekivanog sukoba u Kijevu sa onome što se dogodilo u Alepu i Groznog je zastrašujuće upozorenje šta bi moglo da se desi s ukrajinskom prestonicom.
U bici za Alepo 2016, u kojoj su snage sirijskog predsjednika Bašara al Asada uz podršku Rusije zauzele dijelove grada koje su držali pobunjenici nakon mjesec dana bombardovanja, ubijene su stotine civila, uključujući djecu, dok je grad ostao u ruševinama. Ova bitka je viđena kao prekretnica u sirijskom građanskom ratu kojom je zacementirana Asadova vlast.
Ali, ono što se desilo u Čečeniji je bliže Ukrajini. Ujedinjene nacije su nakon bombardovanja i invazije na Grozni u dva rata tokom devedesetih opisale čečensku prestonicu kao “najuništeniji grad na Zemji”. Do kraja rata Grozni je bio uglavnom u ruševinama, a umrle su hiljade ljudi – prema nekim procjenama u oba rata čak 300.000. A Putin je nedugo nakon toga postao predsjednik Rusije dok je njegova popularnost kod kuće skočila. Uslijedile su godine nemira u Čečeniji, ali posljednjih godina je čvrsto u ruskoj “orbiti”, sa liderom i Putinovim saveznikom Ramzanom Kadirovim i čiji se borci bore u Ukrajini na strani Rusije i koji je nedavno tvrdio da je posjetio ruske snage u okolini Kijeva.
Sirijska vojska je takođe počela da regrutuje trupe iz sopstvenih redova da se bore zajedno sa ruskim snagama u Ukrajini, a prijavljeno je 40.000 vojnika, navodi CNBC.
– Mislim da je je počela “groznifikacija” Kijeva, a to je nešto što sam smatrao nezamislivim – izjavio je za CNBC Maks Hes, istraživač Instituta za spoljnu politiku, odnoseći se na rusku ofanzivu na prestonicu separatističke Čečenije devedesetih godina prošlog vijeka.
On je ocijenio da će Kijev vjerovatno videti slične scene krvavih, urbanih sukoba kad i ako Rusija pokuša da izvrši invaziju na grad. Hes je upozorio da bi bilo kakva bitka za Kijev mogla da bude duga i da se vodi na ulicama prestonice, uz opasnost da se – kao u Groznom – okonča krajnjom destrukcijom.
– Grozni nikad nije bio pacifikovan dok (Rusi) nisu efektivno sravnili čitav grad. Čečenski borci su bukvalno vodili rat sa urušenih krovova i iz kanalizacije – rekao je Hes, dodajući da će rat u Kijevu na sličan način “morati da se vodi na ulicama”, ali da izgleda da je “ukrajinski narod prilično voljan da to čini“.
Majk Kofman, stručnjak za rusku vojsku u američkom Centru za pomorske analize, zabrinut je da bi se ruski napad na Ukrajinu mogao pretvoriti u “manju ili slabiju verziju Groznog”.
– Sumnjam da će pokušavati da sravne gradove kao u Čečeniji, ali bi svejedno bi moglo da bude velikog razaranja ako pokušaju da osvajaju gradove – dodao je.
Da li Rusija može da drži kontrolu?
Portparol Kremlja Dmitrij Peskov, kako je prenio Tas, rekao je u prije nekoliko dana da bi ruske snage mogle da preuzmu punu kontrolu nad velikim ukrajinskim gradovima, odbijajući zabrinutosti zbog posljedica po civile i navodeći da su same Sjedinjene Države pokazale nepoštovanje prema ljudskom životu tokom NATO bombardovanja SR Jugoslavije, te ratova na Bliskom istoku i Avganistanu, prenosi Blic.
Međutim, kako piše Al Džazira, nagađa se da li Rusija uopšte ima resurse koji su potrebni za zauzimanje i držanje urbanih područja u Ukrajini, kao i da li su Moskva i Putin spremni da prihvate rast broja žrtava.
Izvor AFP iz francuske vojske rekao je da napadačke snage moraju da nadmaše odbranu sa deset spram jedan, jer odbrani ide u prednost poznavanje terena. Odbrambene snage takođe mogu imati koristi od visokih zgrada, zahvaljujući kojima neprijateljski tenkovi i druga oklopna vozila postaju ranjivi na napade odozgo.
– Bilo bi samoubistvo poslati tenkove u urbana područja. Ne mogu ni da manevrišu ni da se kreću. Za osvajanje gradova treba vam profesionalna, veoma motivisana pješadija – istakao je Aleksander Grinberg iz izraelskog tink-tanka JISS.
Al Džazira ukazuje da je 2016-2017. iračkoj vojsci bilo potrebno osam mjeseci da izbaci nekoliko hiljada pripadnika Islamske države u Mosulu nakon što su preuzeli kontrolu nad gradom.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu