Pandemija virusa kovid-19 zahtjevala je uvođene određenih epidemioloških mjera. Jedna od mjera je bila i zabrana obavljanja trgovinske djelatnosti za pojedine privredne subjekte. Očekivano, to se odrazilo i na pad prometa u trgovini na malo. U aprilu je došlo i do značajnijeg pada cijena nafte i naftnih derivata, što je dodatno uticalo na pad prometa kod privrednih subjekata čija je djelatnost trgovina nafte i naftnih derivata – ocijenili su u Zavodu za statistiku RS uz izjveštaj o prometu u maloprodaji.
Na ovaj pad prometa, kao i smanjenje plata se očekivalo zbog epidemioloških mjera od kojh su neke i dalje na snazi.
– Strah od zaraze je trenutno najveći neprijatelj ekonomiji. Sve dok budemo morali nositi maske, imaćemo strah – ocenjuje za Srpskainfo Saša Trivić, predsjednik Udruženja poslodavaca Republike Srpske.
Trivić, koji ima lanac pekara u BiH, kaže da su pekare nakon popuštanja mjera, odnosno u ovom trenutku dostigle gotovo isti promet kao prije pandemije.
Neke djelatnosti, kako kaže, neće imati problema sa likvdnošću i moći će da isplaćuju plate kao i do sada.
– Međutim, najviše su ugroženi oni koji se bave javnim prevozom, ugostiteljstvom i pružanjem usluga u smještaju. Ljudi se plaše javnog prevoza koji ima obavezu da funkcioniše, a putnika malo. Dakle, stvaraju velike gubitke. Oni koji rade međudržavni prevoz još ne mogu da voze, što su dodatni gubici. Kako sada radnicima u tim preduzećma obezbijediti plate – pita Trivić.
On kaže da u Udruženju poslodavaca RS imaju informaciju da već neko vreme naši hoteli nemaju uopšte gostiju.
– U ugostiteljstvu kažu da rade sa oko 60 odsto prometa. Prvo zbog manjeg broja stolova, odnosno zbog razmaka kojeg moraju da obezbjede, zatim rade do 23 časa, a gosti uglavnom sjede vani – ističe Trivić.
Ponavlja da domaći hotelijerstvo, turizam i ugostiteljstvo zavise i od ublažavanja mjera u zapadnoj Evropi, odnosno otvaranja granica.
– Tako da manja prosječna plata od deset maraka u aprilu nije nikavo smanjenje kakvo je stanje na tržištu – smatra Trivić.
Prosječna plata u Republici Srpskoj, po podacima Zavoda za statistiku RS, u aprilu je bila 946 maraka dok je u martu iznosila 956 KM.
Naravno, plate u javnom sektoru nisu promijenjene, ali su plate smanjenje u sve i jednoj prvrednoj grani. Ipak, najveće zvanično smanjenje plata statistika je evidentirala u uslugama, odnosno u području pružanja smještaja, pripreme i posluživanja hrane, hotelijerstvo i ugostiteljstvo. Prosječna aprilska plata im je bila 694 marke i za čak 164 marke je manje od martovske.
Potpredsjednik Saveza sindikata RS za privredu za Srpskainfo kaže da su plate u privredi u aprilu nešto manje iz razloga što su zaposleni u mnogim prozvodnim pogonima koristili kolektivne godišnje odmore.
– Sve i jedna privredna grana se polako oporavlja. Stižu narudžbe iz inostranstva i mi smatramo da radna mjesta u prvredi nisu ugrožena – kaže Peulić i dodaje da su uslužne grane najvše pogođene posljedicama korona virusa.
Vlada RS obezbijedila je isplatu minimalnih plata u martu, aprilu i maju za radnike koji nisu mogli da rade zbog epidemioloških mjera, kao i za one koji su imali otežene uslove poslovanja usljed objektivnh razloga.
Dakle, pitanje je da li bi zaposleni u uslužnim delatnostima koja zavise od dnevnog pazara mogli da dobiju plate u ovim mjesecima, odnosno da li bi uopšte ostali u radnom odnosu bez subvencija iz budžeta.
Raste broj nezaposlenih
Nakon dužeg vremenskog perioda u kojem je Republika Srpska imala konstantan pad nezaposlenih, u aprilu ove godine situacija se mijenja i raste broj ljudi koji zvanično nemaju zaposlenje.
Po podacima Zavoda za zapošljavanje RS, na kraju aprila u evidenciji je bilo ukupno 86.608 nezaposlenih.
U odnosu na mart, riječ je o rastu od 1.950 osoba koje su se prijavile službama za zapošljavanje u Srpskoj.
U četiri mjeseca ove godine Zavodu za zapošljavanje se prijavilo nešto više od 18.000 građana, dok je posao posredstvom Zavoda našlo oko 7.600 nezaposlenih. Trenutno, novčanu naknadu prima 2.790 osoba.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu