Vršnjačko nasilje nije definisano, niti je ova oblast zasebno regulisana u postojećim zakonskim i podzakonskim propisima u Republici Srpskoj, poput propisa iz oblasti vaspitanja i obrazovanja, dječije i socijalne zaštite, krivičnog i prekršajnog zakonodavstva.
Poseban zakon kojim se uređuje materija vršnjačkog nasilja nije donesen.
Ovo su neki od nalaza revizije učinka “Prevencija vršnjačkog nasilja u Republici Srpskoj” koji je objavila Glavna služba za reviziju javnog sektora RS. Revizijom je obuhvaćen period od 01.01.2019. do 30.06.2023. godine.
Provedena revizija je u organizaciono-institucionalnom pogledu obuhvatila ispitivanje uloga, nadležnosti i odgovornosti, u oblasti vršnjačkog nasilja, Vlade Republike Srpske – Ministarstva prosvjete i kulture, Ministarstva unutrašnjih poslova, Ministarstva porodice, omladine i sporta, Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite, Republičkog pedagoškog zavoda, osnovnih i srednjih škola.
Kako je utvrđeno, za vršnjačko nasilje relevantni su protokoli zaključeni između nadležnih ministarstava. U kontekstu vršnjačkog nasilja protokoli imaju ograničenja u primjeni, a prevencija, preventivno djelovanje, razvijanje i sprovođenje programa prevencije se u protokolima samo uopšteno pominju.
–U periodu od 2019. do 2022. godine na nivou Republike Srpske nije donesen i realizovan sveobuhvatan programsko-planski dokument u kontekstu vršnjačkog nasilja i njegove prevencije. Prvi takav dokument Vlada Republike Srpske je donijela u junu 2023. godine – navodi se u dokumentu.
Postoje stručnjaci, ali…
U svim osnovnim i velikoj većini srednjih škola u Republici Srpskoj postoji osposobljen kadar, odnosno stručni saradnici, koji se mogu baviti pitanjima vršnjačkog nasilja i njegove prevencije. Škole uglavnom imaju zaposlena dva stručna saradnika, najčešće pedagoga i psihologa, jednog zaposlenog stručnog saradnika ima 12 odsto osnovnih i 19 odsto srednjih škola, a više od dva zaposlena stručna saradnika ima 4 procenta osnovnih škola i 18 procenata srednjih škola.
-Institucije planiraju i provode različite aktivnosti prevencije vršnjačkog nasilja o čemu se uglavnom ne vode funkcionalne evidencije, niti se prate i evaluiraju ostvareni rezultati i efekti. U RS nije uspostavljena jedinstvena funkcionalna baza podataka o vršnjačkom nasilju i provedenim mjerama i aktivnostima prevencije. Nadležne institucije uglavnom raspolažu parcijalnim evidencijama i/ili dokumentacijom u vezi sa slučajevima vršnjačkog nasilja gdje su iste provodile određene aktivnosti. Evidencije institucija su uglavnom nepotpune i nedovoljno pouzdane, osim Ministarstva unutrašnjih poslova koje raspolaže informatički podržanim evidencijama o prijavama vršnjačkog nasilja – navode revizori.
Podaci MUP RS pokazuju trend rasta prijava slučajeva vršnjačkog nasilja u periodu od 1. januara 2019. do 31. decembra 2022. godine, a broj prijava za prvih šest mjeseci 2023. godine ukazuju da će se trend rasta nastaviti i u toj godini.
–U 2019. godini evidentirano je 21, a u 2022. godini 48 prijava vršnjačkog nasilja. U posmatranom periodu, uočljiv je porast učešća slučajeva koji se dešavaju u školi ili neposrednom školskom okruženju, a što je naročito izraženo u osnovnim školama. Oko trećine slučajeva vršnjačkog nasilja i dalje se dešava izvan vaspitnoobrazovnih ustanova. Praćenje i izvještavanje o vršnjačkom nasilju i realizaciji mjera i aktivnosti prevencije vršnjačkog nasilja propisima nije formalno uređeno, niti je adekvatno uspostavljeno. U posmatranom periodu izvještaje o realizaciji protokola, odnosno podatke o vršnjačkom nasilju škole nisu redovno i u kontinuitetu dostavljale Ministarstvu prosvjete i kulture, a što se naročito odnosi na osnovne škole. U prosjeku, svaka peta osnovna škola dostavljala je podatke – porazni su podaci iz izvještaja.
Deset škola, koje su obuhvaćene detaljnijim ispitivanjem, evidentirale su u školskoj 2022/2023. godini ukupno 75 slučajeva vršnjačkog nasilja, uz značajne razlike u broju slučajeva između škola i između polugodišta, ali i karakteristika slučajeva koji su evidentirani.
-Podaci pokazuju da u strukturi vršnjačkog nasilja po oblicima najveće učešće ima fizičko nasilje, zatim psihičko, dok su elektronsko, seksualno i drugi oblici nasilja manje zastupljeni – otkrili su revizori.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu