Magazin

Srpski vizionari tehnosvijeta (15): Pupinova bolest

U aprilu 1896. godine Pupin je obolio od teške upale pluća. Njegova supruga, koja ga je njegovala, i sama se razboljela i umrla.

Portret Mihajla Pupina, rad Majkla Idvorskog
FOTO: SMITHSONIAN INSTITUTION/WIKIPEDIA/SCREENSHOT

Pupin se povratio od bolesti, ali je teško i sporo prebolio veliku tragediju, zbog čega je jedno vrijeme bio u teškoj depresiji.

Ostavši sam s malom ćerkom, duže vrijeme se oporavljao u selu Norfolku, koje mu je postalo tako blisko da je sljedeće godine tamo kupio imanje. U Norfolku je sagradio veliku kamenu kuću u kojoj je provodio mnogo vremena, i tu je kasnije okupljao i svoje brojne prijatelje.

Poslije oporavka, Pupin se potpuno posvetio svom najvećem i najznačajnijem otkriću koje se odnosi na matematičko rješenje problema prenosa naizmjeničnih telefonskih struja po vodovima. Razradio je novu matematičku teoriju prenosa oscilacija kroz žicu s raspoređenim masama i na osnovu tog rješenja došao do potrebnih veličina u analognom električnom modelu voda s periodično umetnutim induktivnostima.

Da bi provjerio svoju teoriju, Pupin je morao da sagradi vještački vod na kojem je u laboratorijskim uslovima ispitivao pojavu prostiranja telefonskih struja po vodovima. Izgradnja vještačkog voda, koji je vjerno oponašao realni vod, zahtijevala je puno eksperimentisanja i proračunavanja. U pet kutija, veličine oko kubnog metra, Pupin je smjestio vještački vod koji je bio ekvivalentan realnom kablu dužine 400 kilometara. Na svaku milju rastojanja mogao je da umetne specijalni kalem ili da ga isključi. Bez kalemova, to je bio običan vod, odnosno kabal. Tako je mogao da uporedi prenos po neopterećenom i opterećenom kablu i da nedvosmisleno potvrdi svoje teorijske analize.

Pupinovi radovi o vještačkim vodovima i metodi induktivnog opterećenja kablova prevedeni su, gotovo istovremeno, na njemački i francuski jezik. Ovo njegovo epohalno otkriće, zaštićeno patentima, brzo je počelo da se primjenjuje.

(Nastaviće se)

Raniji tekstovi:

Srpski vizionari tehnosvijeta (1): Dragutin J. Ilić

Srpski vizionari tehnosvijeta (2): Bijeg od kraljeve osvete

Srpski vizionari tehnosvijeta (3): Ilićev utopizam

Srpski vizionari tehnosvijeta (4): Preteča SF žanra

Srpski vizionari tehnosvijeta (5): Sibe Miličić

Srpski vizionari tehnosvijeta (6): Miloš Crnjanski

Srpski vizionari tehnosvijeta (7): Rastko Petrović

Srpski vizionari tehnosvijeta (8): Ljubomir Micić

Srpski vizionari tehnosvijeta (9): Istočni grijeh

Srpski vizionari tehnosvijeta (10): Micićeva balkanska mitologija

Srpski vizionari tehnosvijeta (11): Nikola Tesla

Srpski vizionari tehnosvijeta (12): Mladost Mihajla Pupina

Srpski vizionari tehnosvijeta (13): Od kurseva do studija

Srpski vizionari tehnosvijeta (14): Pupinove studije

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu