Za razvoj nauke u RS, smatra, najbitniji su internacionalizacija, interdisciplinarnost, te izvrsnost koji zajedno vode i ka inovativnosti.
U nauci imamo primjere dobre prakse, pojedince koji se bave stvarnim naučnim radom koji je i prepoznat u određenim okvirima, ali treba nauku da pomjerimo sa individualnog na viši nivo, u smislu institucionalizacije i većeg uključivanja svih ustanova i njihove reprezentativnosti. Na taj način bismo pomogli i naučnicima koji već imaju određene rezultate. Nauka kod nas je sada manje-više fokusirana na rad naučnoistraživačkih radnika, a mi bismo gledali da kroz izmjene zakona i strateške pravce otvorimo nauku prema svima. Ona ne funkcioniše sama za sebe i ne bi trebalo da bude svrha sama sebi, već da služi svima, a prije svega društvu i zajednici, a onda i društveno-ekonomskom razvoju i da bude pokretač određenih procesa – kaže Šeranić.
Po njegovim riječima, za razvoj i za ministarstvo na čijem je čelu je jako važno i da djeca “dodirnu” nauku kao i inovatorstvo, odnosno da se djeci i mladima da prilika da se zainteresuju za nauku i da u njoj uživaju.
– Obaveza ministarstva je da, kada se to desi, pravimo adekvatnu okolinu i uslove da bismo njegovali taj naučnoistraživački rad – objašnjava Šeranić.
Mogu li izdvajanja iz budžeta za nauku biti veća i koliko to može pogurati njen razvoj?
– Finansiranje nauke ne može da bude samo iz budžeta. Moramo dijelom uključiti i privredu, ali tako da privreda bude zainteresovana da ulaže u to. Moramo stvoriti povjerenje i dati im nešto konkretno što će biti za njihove potrebe, a oni to moraju prepoznati kao svoje.
Kako bismo uspostavili taj model, već sam krenuo u razgovore sa Svjetskom bankom, da pokušamo dovesti njih, jer kad dovedete njih onda za njima ide i EIB i EBRD, ambasade i grantovi. U nauci nije bilo nikoga što se tiče međunarodnih finansijera. Kroz određene grantove i projekte Svjetske banke gledaćemo da napravimo modele da univerziteti i privreda sarađuju za unapređenje tehnološkog procesa, što dovodi i do novog zapošljavanja.
Ovo sve jednostavno zvuči, ali ima tu puno koraka koji treba da se odrade. U tom pravcu bismo pravili i Fond za nauku i inovacije, koji bi mogao da finansira određene namjenske projekte koji su od interesa i za privredu, i za univerzitete kao naučne baze i za republičku ili lokalnu upravu. Zato ćemo u narednom periodu razgovarati intenzivno sa privrednicima, da saznamo koje su njihove potrebe za unapređenje tehnološkog procesa. Oni nemaju novca da finansiraju istraživanje i razvoj, ali zato moramo gledati kako da im te mogućnosti obezbjedimo kroz univerzitete, što je obostrano korisno.
Kako konkretno ostvariti tu saradnju?
-To će biti, naravno, malo duži proces i ne možemo očekivati da se preko noći stvari riječe, ali definitivno su razgovor, komunikacija i uspostavljanje obostranog povjerenja važni i to će biti uloga Ministarstva nauke i tehnologije u narednom periodu. Mi i sada imamo naučnike koji se bave istraživanjem i za potrebe drugih, ali to se ne vidi. Treba da im damo priliku da ih vidimo, a ovo ministarstvo u tome mora biti model.
Za septembar smo već napravili plan svih razgovora sa fakultetima i privredom, pa zajednički sastanak. Biće tu sigurno i otpora i svega, ali mi moramo da radimo uprkos tome.
Gdje je nauka kod nas u poređenju sa okruženjem i Evropom? Kakvi su nam kapaciteti za razvoj naučnoistraživačkog rada?
– Cijeli region zaostaje u odnosu na Evropu, a tako i Republika Srpska zaostaje za regionom. Različite su stvari uslovile takvu situaciju, počev od nekih organizacionih postavki u vezi sa naučnoistraživačkim ustanovama i univerzitetima koji su motori takvog rada, i tu ne stojimo baš sjajno i to nije ništa nepoznato.
Ali ne možemo gledati samo u finansije, jer one nisu jedine koje uslovljavaju bolji naučnoistraživački rad. Tu treba dosta da se radi i organizaciono, i legislativno, i planski, s tim što nosilac tog razvoja nije samo ovo ministarstvo, već i druga. Nauka je u svim politikama, a ne samo u nauci i tehnologiji. Najvažnije je da unaprijedimo kvalitet našeg naučnoistraživačkog rada, a kada se to uradi dobija se internacionalna vidljivost koja je vrlo važna jer onda imate mogućnosti da vas drugi pozivaju da radite u raznim naučnoistraživačkim timovima, da učite, a to ima i politički i društveno-ekonomski značaj i možemo da doprinesemo zamahu u ovoj oblasti u RS.
Kako jačati inovatorstvo u RS?
– Da bismo došli do inovacija, moramo pokušati da uredimo nauku po sistemu o kojem govorim, jer će to dovesti do inovativnosti. Ključna stvar je razvoj analitičkog mišljenja kroz obrazovanje. Treba potencirati i inovatorske aktivnosti kroz osnovne, srednje škole, studiranje, što djelimično i radimo, jer dugo već imamo takmičenja za najbolju tehnološku inovaciju. Ali to se ne smije zaustaviti na tome, jer moramo vidjeti kako da inovacije primijenimo i tu ministarstvo može da pomogne.
Prepoznati šampione u RS
-Moramo ići prema izvrsnosti i prepoznati šampione u RS, te im dati zamah da nastave svoj rad, jer predstavljaju nauku RS. To je planirano i kroz strateški i zakonski okvir koji smo sebi zadali. Tu ne zaboravljamo ni mlade i sada smo kroz izmjene zakona planirali i određene pravilnike koji će ići u pogledu nagrađivanja mladih talenata u onim segmentima u kojima pokažu rezultate. Želimo da pokažemo mladima, kroz moto “dodirnimo nauku” i izvrsnost, da ima prostora da se radi, ali svjesni smo da mi moramo pružiti tu osnovnu podršku.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu