Iz našeg ugla

Safikada, banjalučka Julija

Safikada ili Safikaduna bila je unuka velikog Ferhada Paše Sokolovića, koji je bio jedan od prvih neimara Banjaluke, zahvaljujući čijim građevinama je ovaj grad postao najljepši biser Bosanskog pašaluka.

Vladimir Đurić Đura
FOTO: GORAN ŠURLAN/RAS SRBIJA

Ferhad je, kako smo pisali u jednoj ranijoj kolumni, od novca kojeg je dobio za otkup zarobljenog sina austrougarskog generala Herberta VIII Auersperg Turjaškog, izgradio velelepnu Ferhadiju.

Sve se to dešavalo poslije Budačke bitke 1575 godine. U njoj je zarobljen Herbertov sin Englbert. Tada je Ferhad imao četrdeset i pet godina, gradnja džamije  počela je dvije godine kasnije. U okviru kompleksa nalazilo se i Safikadunino turbe, koje upućuje na to da je legendarni Ferhat Paša želio da se na poseban način oduži svojoj lijepoj unuci.

Istorija ne zna šta se tačno dogodilo sa Safikadunom, ali o njoj postoji niz legendi. Po banjalučkoj verziji legende, Safikaduna se zaljubila u mladog austrougarskog vojnika, a njen djed nije odobravao takvu vezu. Ona je zbog nemogućnosti da bude sa nepoznatim vojnikom odlučila da se ubije. Ubila se tako što je stala pred top koji je svakog dana salvom označavao podne.

Prema drugoj legendi, zaljubljena Safikaduna se oglušila o zapovijest o zabrani ulaska u tvrđavu Kastel, pa je zbog svog prkosa stradala od ruke austrougarskog vojnika.

Neke legende o Safikaduni smještene su u 17. ili 18. vijek. Po nekima od njih, ona je bila ćerka iz ugledne turske porodice, a njen ljubavnik bio je austrijski vojnik, koji je, po mišljenju njene porodice, bio okupator i zato zabranjen i nedostojan Safikadunine ljubavi. Po toj drugoj priči, legenda o Safikaduni puno je novijeg datuma. Poslije tragične Safikadunine smrti vojnik u kog je bila zaljubljena izvršio je samoubistvo. Na taj način je priča o Safikaduni i nepoznatom vojniku dobila gotovo šekspirovske dimenzije, kao da se radilo o nekoj vrsti banjalučkih Romea i Julije.

Kao i legende o Safikaduninoj tragičnoj ljubavi, tako i mjesto njenog groba nije usaglašeno. Safikadunino turbe, koje je bilo dio kompleksa Ferhadije, navodno je bilo mjesto gde je Safikaduna sahranjena. Po drugoj priči, koja je i prihvaćenija među Banjalučanima, Safikadunin grob nalazi se nedaleko od Ferhadije, u ulici koja vodi prema Kastelu. Na tom mjestu generacije Banjalučana pale svijeće, poput hodočasnika ljubavi koje u Veroni to isto čine u slavu Romea i Julije.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu