Kultura

Rječnik balkanske mitologije (50): Trački konjanik

Na teritoriji na kojoj su živeli Tračani i Dačani nalazi se veliki broj nadgrobnih kamenih ploča sa reljefima na kojima je prikazano božanstvo koje jaše na konju.

FOTO: EQUINE HELPER/YOUTUBE/SCREENSHOT

Ove ploče su obilježja koje se nude božanstvu u zamjenu da mu usliši molitve (da mu bogatstvo i slično).

Predstava božanstva, poznata kao trački konjanik, okružena je različitim motivima religijskog karaktera, kao što su rog obilja, pas, zmija. U oblastima gdje se nalaze ove ploče održava se kult sv. Teodora ili sv. Todora. To su Banat, Bugarska i Rumunija, gdje se u februaru održava obredna povorka konja i jahača. Pretpostavlja se da se radi o preživjelom i hristijanizovanom kultu koji vodi porijeklo od Tračana.

Radi se o božanstvu koje jaše na konju i može da putuje između svjetova. Kome su u doba Rima gradili hramove i prinosili žrtve.

Todorci su jahači srasli sa svojim konjima. Ogrnuti su bijelim plaštevima. Dolaze iz podzemnog svijeta. Jašu noću, prve nedjelje uskršnjeg posta. Na Todorovu subotu. Jašu u povorkama ispred svog vođe, koji se zove Veliki Todor. Za njega se priča da je hrom, ali najmoćniji.

Narod ih se strašno plašio i vjerovali su da Todorci gaze svakoga ko im se nađe na putu. Osim sa kultom tračkog konjanika, može se povući paralela i sa slovenskim bogom Trojanom, kao i Dažbogom, koji je takođe hrom i boravi u podzemnom svijetu.

(Nastaviće se)