Pravo glasa na izborima za EP ima oko 370 miliona građana EU, a danas glasaju državljani oko 20 država članica EU, nakon čega će uveče biti poznati rezultati glasanja.
Na izborima, koji su počeli u četvrtak 6. juna, prethodno su glasali građani Holandije, Irske, Češke, Slovačke, Letonije i Malte, dok je u Italiji glasanje počelo juče, a nastavlja se i danas.
Izbori za EP izazivaju veliku pažnju javnosti prije svega jer se očekuje da će u novom sazivu EP doći do zaokreta udesno imajući u vidu da su desničarske i krajnje desničarske partije ostvarile značajne uspjehe proteklih godina širom EU.
Na izborima učestvuju nacionalne političke stranke, ali kada se izaberu poslanici EP, većina se odlučuje da postane dio transnacionalnih političkih grupacija, kojih trenutno ima sedam: Evropska narodna partija (EPP), Progresivni savez socijalista i demokrata (S&D), Obnovimo Evropu, Evropski konzervativci i reformisti (ECR), Identitet i demokratija (ID), Zeleni-Evropski slobodarski savez i Evropska ujedinjena levica- Nordijska zelena ljevica.
Pored njih, postoje poslanici i partije koji nisu povezane ni sa jednom većom političkom grupacijom.
Najveće gubitke pretrpjeće liberalne grupacije
Od početka godine brojne ankete ukazuju da bi ID kao politička grupacija stranaka desnice i krajnje desnice, kojoj pripadaju i Nacionalno okupljanje Marin Le Pen i Liga Matea Salvinija, kao i ECR, u kojoj su dominantne stranke Braća Italije italijanske premijerke Đorđe Meloni, poljska Pravo i pravda i španski Voks, mogle da značajno povećaju broj poslaničkih mjesta i “popnu” se sa šestog i petog, na četvrto i treće mjesto u EP.
Iako se očekuje da će tradicionalno dvije najveće političke grupacije u EP desnog i lijevog centra – Evropska narodna partija (EPP) i Progresivni savez socijalista i demokrata (S&D) osvojiti najviše glasova i ostati na prvom i drugom mjestu, one bi mogle da imaju manje poslanika u novom sazivu EP.
Najveće gubitke, prema projekcijama, pretrpiće liberalne grupacije Obnovimo Evropu, koja uključuje stranku Preporod francuskog predsjednika Emanuela Makrona, kao i Zeleni.
Iako je EP jedina demokratski izabrana institucija EU, glasanjem na izborima građani indirektno utiču i na sastav ostalih tijela EU.
Tako će jedan od prvih zadataka poslanika u EP, nakon što izaberu predsjednika EP na prvoj plenarnoj sjednici, biti da izaberu novog predsjednika Evropske komisije, kojeg imenuju države članice.
Najveća politička grupacija nakon izbora ima najveći mandat da predloži kandidata za predsjednika EK, kojeg EP bira apsolutnom većinom nakon izbora, na prijedlog država članica.
Ako kandidat ne dobije dovoljno glasova, zemlje članice EU moraju da predlože drugog kandidata.
EP odobrava i 27 komesara, po jednog iz svake države članice EU, koji će voditi EU u narednih pet godina, kao i visokog predstavnika EU za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu