U Udruženju voćara Republike Srpske navode da je kod većine zasada u dubičkim, gradiškim i laktaškim selima mraz, u dva navrata tokom posljednjih petnaest dana, mjestimično potpuno uništio cvjetne voćke.
U krajevima na manjoj nadmorskoj visini, gdje temperature nisu padale ispod minus tri stepena Celzijusa, rekao je za Srpskainfo Dragoja Dojčinović predsjednik ovog Udruženja, štetete su manje.
Mirko Pjanić iz Cerovljana kod Gradiške kaže da je u njegovom voćnjaku najviše štete u zasadima jabuke ajdared. On predviđa da će rod ovog voća kod njega biti prepolovljen.
-Loše je. Mraz i niska tempertatura uslijedili su nakon dugog perioda visokih temperature koje su uslovile rano cvjetanje odnosno raniju vegetaciju kaže Pjanić, koji nije imao mogućnosti da zaštiti voćke od mraza.
Jednu od metoda, takozvano orošavanje koristio je Mirko Bjelovuk iz Jablanice.
– Uspio sam sačuvati veći dio kruške koja je u cvijetu. Rezultati bi bili i bolji da je bilo dovoljno vode. Tokom nekoliko kritičnih noći, ispraznio sam akumulaciono jezero. Procjenjujem da će šteta kod mene biti dvadesetak procenata – smatra Bjelovuk.
Marinko Šljivar iz istog sela, koristio je vatru i dim te je uspio sačuvati voćnjak od mraza.
-Bilo je naporno ali nisam mogao dozvoliti da veliki trud, rad i novac za noć ili dve propadnu. Za sada ne primjećujem veću štetu, što je dobar znak – rekao nam je Šljivar.
U Udruženju voćara Republike Srpske, čije sjedište je u Donjim Podgradcima, nakon analize stanja na širem području, ipak su pesimisti u vezi ovogodišnjeg roda voća.
-Štete su evidentne, mada ćemo preciznije procjene imati tokom ove sedmice pa čak i kasnije, kada će se pokazati koliko je cvjetova propalo. Mraz je, zavisno od temperature koja se na pojednim mjestima spuštala i do minus pet stepeni Celzijusa, na početku sezone voćare stavio na muke i iskušenja – naglašava Dragoja Dojčinović, predsjednik Udruženja voćara Republike Srpske i vlasnik nekoliko hektara voćnjaka u Donjim Podgradcima.
On, kao i nekoliko stotina članova voćarskog Udruženja očekuje pomoć Vlade Republike Srpske.
-Nama je svaki vid pomoći važan. Deo proizvođača voća očekuje povlastice prilikom nabavke hemijskih sredstava za zaštitu voćnjaka. Uostalom, kada utvrdimo razmere štete, predložićemo konkretne vidove pomoći – naveo je Dojčinović za Srpskainfo.
U potkozarskim selima Miljevići, Turjak, Jurkovica u gradiškom kraju te Bakincima, Krnetama, Kriškovcima, Riječanima na području susedne laktaške opštine mraz je, smatraju naši sagovornici u ovom kraju, prepolovio rod kruške, breskve, šljive i kajsije dok su kasnije sorte jabuke ipak pošteđene. Identične zaključke imaju i voćari u dubičkimm selima ispod Prosare.
-Ovogodišnje iskustvo kao i prethodnih godina ukazuju da se moramo opredjeljivati za kasnije sorte voća jer se loša iskustva ponavljaju. Gotovo svake godine, bar jednom u aprilu pa čak i maju nas zadesi mraz i obere voće. To je nenadoknadivo a priča i vapaji se ponavljaju – smatraju voćari iz laktaškog sela Riječani.
Metode zaštite od mraza
Bojan Kecman, dimplomirani inženjer poljoprivrede koji se takođe bavi proizvodnjom voća, navodi nekoliko metoda zaštite od mraza.
Prvi način borbe je orošavanje voća, pod uslovom da temperature nije niža od minus pet stepeni. Sitnim kapljicama vode, u vidu vodene pare stvara se led na površini pupoljka. Prilikom orošavanja oslobađa se toplota i ispod leda pupoljak je zaštićen, a oko njega temperatura je u minusu.
Drugi način je dimljenje voća. Koriste se automobilske gume, grane, slama, piljevina. Poželjno je da bale slame budu četvrtaste, koje se prvo pokvase vodom i zapale. Tako se stvara gust dim koji može da zaštiti voćke do temperatura od -3 stepena.
Treći način je primjena aminokiselina koje pomažu voćkama da sintetizuju aminokiseline bez gubljenja sopstvene energije.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu