U komunikaciji administracije i građana znaju se desiti nesporazumi do kojih dolazi usljed stručnih izraza koje koriste službenici i procedura koje se primjenjuju u javnoj upravi, a građani nisu dužni da ih poznaju. Uloga gradske administracije je i da građanima omogući, na razumljiv i efikasan način, zadovoljavanje njihovih potreba.
Tim povodom je nastao i ovaj tekst na temu izdavanja rodnih listova.
Kako navode iz Gradske uprave radi se o jednom od najviše traženih dokumenata koje izdaje Gradska uprava, a kako bi se uštedilo vrijeme građanima, u nastavku teksta donosimo odgovore na 7 najčešćih pitanja o rodnom listu:
-šta je rodni list i zašto je bitan?
-koji je rok važenja rodnog lista?
-kako i gdje se može izvaditi rodni list?
-kome se može izdati rodni list i kako se izdaje?
-može li se rodni list koristiti u inostranstvu?
-da li se rodni list plaća?
-ko i kako vrši upis novorođene djece?
1. Šta je rodni list i zašto je bitan?
Rodni list je naziv koji se najčešće upotrebljava za dokument koji se zvanično zove Izvod iz matične knjige rođenih (Izvod iz MKR). U slučaju Republike Srpske radi se o jednom istom dokumentu, dok su npr. u Hrvatskoj to dva različita dokumenta.
Izvod iz MKR je javna isprava kojom se dokazuju činjenice i podaci upisani u Matičnoj knjizi rođenih, i to su podaci o ličnom stanju građanina:
-podaci i činjenice koji nastaju pri rođenju – ime, prezime, pol, datum, mjesto i čas rođenja, podaci o roditeljima, državljanstvo, JMB, a mogu se navesti i podaci o vjeroispovjesti, nacionalnosti i slično;
-činjenice koje utiču na lično stanje, a dešavaju se tokom života – utvrđivanje očinstva, starateljstvo, brak, promjena pola, imena i drugo;
-činjenica smrti.
Izvod treba da sadrži podatke o ličnom stanju građanina, koji proizilaze iz činjenica i podataka upisanih u matične knjige do dana izdavanja izvoda.
2. Koji je rok važenja rodnog lista?
Izvod iz MKR nema ograničen rok važenja. Ova napomena vezana za neograničen rok trajanja dokumenta važna je i građanima i institucijama koje kojima se ovaj dokument predaje kao dokaz o činjenicama upisanim u matičnu knjigu. Rodni list izvađen nakon 2010. godine ima neograničenu dokaznu snagu, ako u međuvremenu nije došlo do promjene činjeničnog stanja.
Odgovornost za upotrebu izvoda koji ne sadrži posljednje podatke upisane u matičnu knjigu snosi lice koje ga stavi u pravni saobraćaj.
Drugačije postupanje moguće je samo kada je u pitanju zaključenje braka i to za ono lice koje nije rođeno na teritoriji Republike Srpske, pa se provjera podataka u matičnoj knjizi ne može izvršiti kroz uvid u bazu podataka. Tada se traži originalni izvod iz MKR novijeg datuma.
3. Kako se i gdje može izvaditi rodni list?
Rodni listovi se izdaju od strane matičara u gradskoj ili opštinskoj upravi bilo kojeg grada/opštine u Republici Srpskoj.
U Banjaluci se rodni listovi mogu izvaditi:
-u zgradi Gradske uprave, u prijemnoj kancelariji – soba 16, (Trg srpskih vladara br. 1), svakim radnim danom od 08:00 do 20:00 časova;
kontakt telefoni: 051/244-444, lokal 635
-u Uslužnom centru Borik, ul. Bulevar Živojina Mišića br. 31,
svakim radnim danom od 08:00 do 20:00 časova;
kontakt telefon: 051/258-262;
-u Uslužnom centru Starčevica, ul. Josifa Pančića br. 4, svakim radnim danom od 08:00 do 16:00 časova;
kontakt telefoni: 051/435-530, 435-531;
-na šalteru Gradske uprave u prostorijama „CIPS“ (šalter sala MUP RS), ul. Kralja Petra I Karađorđevića br. 5,
svakim radnim danom od 07:00 do 20:00 časova;
-u mjesnim kancelarije na području grada (16 mjesnih kancelarija) – pregled mjesnih kancelarija dostupan je na: https://www.banjaluka.rs.ba/gradska-uprava/mjesne-kancelarije/.
Ako je osoba rođena na području Republike Srpske ili naknadno upisana u matične knjige, rodni list se može izvaditi u bilo kojoj opštini/gradu Republike Srpske. To je omogućeno kroz postojanje Centralnog sistema za elektronsku obradu podataka i čuvanje drugog primjerka matičnih knjiga u elektronskom obliku. Svaki matičar u Republici Srpskoj ima pristup ovom sistemu i, ukoliko se osoba nalazi u sistemu i ukoliko su podaci verifikovani-potvrđeni, može izdati rodni list.
Rodni listovi širom Republike Srpske mogu izdavati isključivo licima rođenim na teritoriji Republike Srpske i licima čiji su upisi iz inostranstva, kao upisi naših državljana, izvršeni u matičnim knjigama nadležnih matičnih službi na teritoriji Republike Srpske, ali ne i licima rođenim (ili upisanim u knjige rođenih) na prostoru Federacije BiH, ili Distrikta Brčko (baze nisu međusobno uvezane, a propisi su na entitetskom nivou).
Usljed toga, ne postoji mogućnost da se licima koja su mijenjala entitetsko državljanstvo izda rodni list bilo gdje drugdje nego, isključivo, na teritoriji Federacije ili Distrikta Brčko, u zavisnosti gdje su upisani u knjige rođenih.
4. Da li se rodni list plaća?
Rodni list se u Republici Srpskoj ne plaća, bilo da se radi o njegovoj domaćoj ili međunarodnoj verziji. Izdavanje je besplatno od 01.01.2021. godine.
5. Kome se može izdati rodni list i kako se izdaje?
Rodni list se izdaje na zahtjev osobe na koju se podaci odnose, a može se izdati i osobi koja je opunomoćena, članu uže porodice, usvojiocu, staraocu, a svim drugim licima u skladu sa odredbama Zakona o zaštiti ličnih podataka.
Da bi bio utvrđen identitet osobe koja traži izdavanje rodnog lista, potrebno je sa sobom imati neki od ličnih dokumentata (lična karta, pasoš, vozačka dozvola).
Nakon utvrđivanja identiteta osobe koja je zatražila Izvod iz MKR i prava da mu se traženi rodni list izda, matičar štampa, potpisuje i ovjerava rodni list, u papirnom obliku.
Organ je obavezan da, na zahtjev stranke, izda rodni list na latiničnom ili ćiriličnom pismu, i na jednom od službenih jezika Republike Srpske.
6. Da li je moguće korištenje rodnih listova u inostranstvu, i inostranih isprava u BiH?
Međunarodni obrasci:
Za upotrebu u inostranstvu, za pravni saobraćaj u državama potpisnicama Bečke konvencije, rodni list, na zahtjev stranke, može biti izdan na međunarodnom obrascu, a izdaje se na istom mjestu kao i ostali (kod matičara). Međunarodni obrazac Izvoda iz knjige rođenih nosi oznaku „A“, na više je jezika i nema potrebe za prevođenjem istog. Ovi izvodi imaju dokaznu snagu u zemljama potpisnicama Bečke konvencije (Konvencija br. 16 – o izdavanju višejezičnih izvoda iz matičnih knjiga iz 1976. godine).
Potpuno oslobađanje od legalizacije:
Postoji određeni broj država koje su potpuno oslobođene od legalizacije isprava, a to su države sa kojima postoje zaključeni bilateralni ugovori (zaključila ih je BiH, ili su iz vremena SFRJ), o neposrednom priznavanju stranih isprava, i na osnovu kojih nema potrebe ni za „Apostille“ nadovjerom, niti nekom drugom procedurom (izuzev prevoda). Tu spadaju npr. Srbija, Hrvatska, Crna Gora, Slovenije, Makedonija, Turska, Belgija i td.
Pregled važećih ugovora dostupan je na stranici Ministarstva pravde BiH: Ministarstvo pravde BiH – ugovori.
Preporuka je da se građani, prije putovanja, detaljnije provjeri da li važeći ugovor između BiH i predmetne države postoji i da li predviđa direktno priznavanje javnih isprava.
Haška konvencija –djelimična legalizacija „Apostille pečat“:
U svim drugim slučajevima, upotreba Izvoda iz MKR iz Republike Srpske i BiH u inostranstvu zavisi od toga da li je ciljana država u inostranstvu potpisnica Haške konvencije (Konvencija o ukidanju potrebe legalizacije stranih javnih isprava iz 1961. godine).
Ako je država potpisnica Haške konvencije, onda rodni list treba da ima „Apostille“ nadovjeru (često se za ovu djelimičnu legalizaciju koristi termin „Apostille pečat“). Spisak država koje su potpisnice ove konvencije možete pogledati na ovom linku.
U Banjoj Luci se „Apostille“ ovjera vrši u Osnovnom sudu Banja Luka (adresa: Vladike Platon br. 2, telefon: 051/314-499, 314-795), gdje se predaje prethodno izvađen rodni list. Za ovu ovjeru uplaćuje se taksa u iznosu od 20,00 KM. Stranka uz sebe treba imati lične dokumente. Ovjera i preuzimanje dokumenta se vrši isti dan.
Za druge slučajeve:
Za države koje nisu potpisnice Haške konvencije, građani su obavezni da za rodne listove (bilo na običnom ili međunarodnom obrascu) provedu proceduru pune legalizacije, za šta se moraju obratiti najbližem diplomatsko-konzularnom predstavništvu zemlje u kojoj će naša isprava biti predočena kao javna isprava.
Legalizacija se smatra formalnošću kojom diplomatski ili konzularni predstavnik one zemlje, na čijem području isprava treba biti predočena, potvrđuje vjerodostojnost potpisa, svojstvo u kojem je potpisnik te isprave djelovao i, po potrebi, vjerodostojnost pečata li žiga što ga sadrži (npr. za naše građane koji idu u Kanadu rodni i vjenčani listovi moraju proći ovu proceduru, i obrnuto – kada naši građani dolaze iz Kanade, proceduru obavezno za legalizaciju isprava moraju pokrenuti u DKP-u BiH u Kanadi).
7. Ko i kako vrši upis novorođene djece?
Dijete rođeno u zdravstvenoj ustanovi upisuje se na osnovu Prijave rođenja. Prijava rođenja popunjava se u zdravstvenoj ustanovi, a sadrži medicinske, statističke podatke, podatke o roditeljima (na osnovu ličnih karata ili pasoša, te podataka iz matičnih knjiga), izjave roditelja o određenom ličnom imenu i državljanstvu djeteta, te izjave da su saglasni da se dati podaci elektronski obrade.
Prijavni obrazac o rođenju djeteta zdravstvena ustanova dostavlja matičnoj službi u papirnoj i elektronskoj formi (kroz informacioni sistem). Obrazac potpisuje ovlašteno lice zdravstvene ustanove i roditelji. Nakon ovoga nema potrebe da roditelji odlaze u matičnu službu, jer je ime djeteta već određeno u bolnici, evidentirani su podaci o državljanstvu i podaci o roditeljima. Roditelji kroz aplikaciju dobijaju obavještenje kada je upis u matične knjige završen, u fazi kada je određen i jedinstveni matični broj (JMB).
Međutim, kada Prijavni obrazac o rođenju djeteta u zdravstvenoj ustanovi nije popunjen svim relevantnim podacima i elementima, npr. nije određeno lično ime djetetu, ili nedostaju podaci o roditeljima u smislu njihovog državljanstva, bračnog statusa, ili nedostaju njihovi potpisi, i sl.) dolazak roditelja u matičnu službu je neophodan.
Kontakt
Za preciznije informacije kontaktirati službenike – matičare u Odjeljenju za opštu upravu, na tel. br. 051/ 244 513; 051/ 244 535., ili šefa Odsjeka za građanska stanja, upravne poslove i pravnu pomoć građanima, na tel. br. 051/ 244 524; ili na mejl: opsta.uprava@banjaluka.rs.ba.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu