Društvo

"Novinare, ipak, ne treba tući, iako im političari kroje kapu" Evo šta još građani misle o slobodi medija u BiH

Građani BiH najviše vjeruju medijima, za koje se opredijelilo čak 80 odsto ispitanika, te  vjerskim institucijama, za koje je “glasalo” 70 odsto anketiranih, pokazalo je najnovije istraživanje Fondacije “Fridrih Ebert” u BiH.

"Novinare, ipak, ne treba tući, iako im političari kroje kapu" Evo šta još građani misle o slobodi medija u BiH
FOTO: SINIŠA PAŠALIĆ/RAS SRBIJA

Rezultati ovo istraživanja, koji su danas, na Svjetski dan slobode medija, predstavljeni u Banjaluci, pokazuju da,  generalno gledano, nema značajnijih razlika u stavovima ispitanika iz Federacije BiH i Republike Srpske.

Ispostavilo se, međutim, da građani Srpske i ove, kao i prošle godine, ipak malo više vjeruju sveštenicima, nego novinarima.

U istraživanjima koje svake godine od 2009. objavljuju Fondacija “Fridrih Ebert” i Udruženje BH novinari, mediji i vjerske zajednice su uvijek zauzimali vrh tabele.

Na nivou BiH rezultat je lani bio izjednačen: i mediji i vjerske zajednice su dobile glasove 76 odsto građana.

Pročitajte još

Međutim, 82 odsto građana Srpske se 2021. izjasnilo da najviše vjeruju vjerskim institucijama, a 76 odsto medijima. Ove godine taj je procenat u Srpskoj 84:81 u korist sveštenstva.

Povjerenje raste prema NVO sektoru i međunarodnoj zajednici. Pad povjerenja prisutan je kod kod političara i političkih partija, koji su već godinama na dnu liste povjerenja.

A koliko su građani zadovoljni radom medija i novinara, kojima poklanjaju povjerenje? Odgovor bi bio: srednja žalost.

Skoro 20 odsto ispitanika u BiH je potpuno nezadovoljno radom medija, a trećina njih se izajsnila da su „donekle zadovoljni“.

Većina ispitanika, i na nivou BiH i u Republici Srpskoj, smatra da je sloboda medija tek „donekle prisutna“.

Sa tvrdnjom da je rad novinara „ politički motivisan“ saglasno je 72 odsto ispitanika, od toga 66 procenata  u Federaciji BiH i 83 odsto u Republici Srpskoj.

Slično kao i ranijih godina i sada oko dvije trećine anketiranih smatra da je politička zavisnost najveća prepreka slobodi medija, te da su političari i političke stranke najveći kršitelji novinarskih prava i medijskih sloboda.

Dobra vijest je da „samo“ devet osto građana u BiH smatra da napadi na novinare „u nekim situacijama“ mogu biti opravdani.

To je je za skoro 15 odsto manje lani. Ranijih godina je procenat onih koji misle da novinare treba s vremena na vrijeme mlatnuti po glavi i tako ih naučiti pameti, dosezao do nevjerovatnih 27 odsto.

Dok je od 2017. do 2019. godine takvih bilo znatno više u Republici Srpskoj, nego u Federaciji BiH, ove godine je situacija drugačija. Broj onih koji misle da treba napadati, pa i tući novinare, u FBiH je za čak tri procenta veći nego u Srpskoj.

Da bi došlo do unapređenja novinarskog rada, stanovnici BiH smatraju da je potrebno prije svega pooštriti kriterijume za ulazak u novinarsku profesiju, ali i poboljšati uslove rada, unaprijediti sistem obrazovanja novinara i poboljšati njihov materijalni položaj, te osigurati bolju primjenu zakona.

Građani su tek djelimično zadovoljni izborom tema o kojima novinari izvještavaju. Smatraju da u medijima treba biti više tekstova i priča o narodnoj svakodnevnici, socijalnim i ekonomskim temama, zdravstvu, obrazovanju, te o korupciji i kriminalu.  

Kad su u pitanju predstojeći izbori, svaki peti ispitanik smatra da im ne treba predizbirni program, jer se informišu putem interneta i društvenih mreža.

U Federaciji BiH prednost daju analizi datih obećanja, dok su u Republici Srpskoj najpoželjnije predizborne debate.

Više od dvije trećine stanovnika BiH se zalaže za ukidanje RTV takse i finansiranje javnih servisa iz budžeta.

Građani tako misle, iako su svjesni da su javni servisi u svemu, od izbora direktora i urednika, do uređivačke politike i zapošljavanja “podobnih novinara” pod velikim uticajem vladajućih političara i stranaka.

Internet sve uticajniji, ali televizija je broj jedan

Iako se skoro trećina ispitanika izjasnila da se najčešće i najkvalitenije informiše posredstvom interneta, ipak više od 57 odsto njih prednost daje televiziji. Da se najkvalitetnije informišu kroz TV programe misli čak 60 odsto anketiranih građana RS. Uporedne statistike pokazuju da uticaj interneta raste, pa se ove godine više od 60 odsto ispitanika izjasnilo da je internet važan ili čak izuzetno važan za informasanje građana.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu