Dodik je rekao kako je pročitao jedan članak u kojem piše da je Centralna banka BiH deponovala novac kod Dojče banke po mizernim ili takozvanim negativnim kamatnim stopama.
Dojče banka je uzela obveznice jedne od najrazvijenijih njemačkih pokrajina, koja dobijeni novac koristi za izgradnju autoputa, i to je plasirano po kamatnoj stopi od 0,5 odsto. Zašto nama nisu dali ovdje taj novac po kamatnoj stopi od dva odsto? Centralna banka BiH služi da razvija Njemačku, a ne BiH – ocijenio je Dodik.
Na naše pitanje u kojim sve inostranim bankama se nalaze devizne rezerve, u Centralnoj banci ne odgovoraju konkretno već navode kako po aktima mogu da investiraju devizne rezerve samo u najkvalitetnije finansijske instrumente.
– Što se tiče depozita, oročenih i po viđenju, radi se o depozitima kod banaka evrozone visokog kreditnog rejtinga, centralnim i komercijalnim. Kamatne stope po kojima CBBiH investira devizne rezerve u depozite, između ostalog i kod komercijalnih banaka, uslovljene su monetarnom politikom Evropske centralne banke, makroekonomskim kretanjima u evrozoni i drugim uslovima na finansijskim tržištima evrozone – navode u CBBiH.
Tokom 2017. godine negativne kamatne stope na depozite po viđenju su se, kako kažu u CBBiH, kretale od 0,74 do 0,30 odsto godišnje, a negativne kamatne stope na oročene depozite u rasponu od 0,65 do 0,36 godišnje.
Nadležne u Centralnoj banci smo pitali i da li mogu, kao što predlaže predsjedavajući Predsjedništva BiH, da investiraju u, recimo, obveznice entiteta i pri tom ostvare veće kamatne stope nego na tržištu evrozone. U odgovoru iz CBBiH su nam citirali Zakon o Centralnoj banci.
– Zakonom o CBBiH je definisano u koje instrumente se mogu investirati devizne rezerve. U skladu s tim, banka može investirati devizne rezerve samo u likvidne hartije od vrijednosti koje izdaje vlada ili centralna banka zemlje u čijoj valuti su izraženi HOV, osim Bosne i Hercegovine, a koji su naplativi u konvertibilnoj stranoj valuti – navode oni.
Docent na Ekonomskom fakultetu Pale Marko Đogo, kojem je uža naučna oblast monetarna ekonomija i koji je odbranio dokorsku disertaciju na temu „Uticaj režima deviznog kursa na platni bilans BiH, Srbije i Hrvatske“, za Srpskainfo tvrdi da je zakonski moguće da CBBiH investira novac u domaću ekonomiju.
– Iz akumulirane dobiti CBBiH bi se mogao povući dio novca, oko 400 miliona KM. U tom slučaju se ne bi napuštao „valutni odbor“ i imali bismo stoodstotno pokriće – objašnjava Đogo.
Međutim, tome se, kako ističe Đogo, protive predstavnici MMF, koji su entitetima, koji su vlasnici CBBiH, dali kredit za osnivački kapital Centralne banke BiH.
– Još prije sedam godina sam pisao tadašnjem predsjedniku RS Miloradu Dodiku da je Republika Srpska oštećena načinom raspodjele dobiti CBBiH i da se sve svodi na interese rukovodećih ljudi u banci, koji primaju enromne plate i ne rade u korist RS. Međutim, u tom trenutku nije postojao interes za promjene – navodi Đogo.
Luksemburg najsigurniji
Uvidom u revizorski izvještaj o poslovanju Centralne banke BiH u prošloj godini vidljivo je da je oročeno ukupno nešto više od dvije milijarde KM deviznih rezervi, a ostatak od oko 672 miliona KM je po viđenju.
Najveći dio novca nalazi se u bankama u Luksemburgu (oko 993,5 miliona KM), zatim u Francuskoj (547,3 miliona KM), Švajcarskoj (526,9 miliona KM), Njemačkoj (434,2 miliona KM), Holandiji (97,7 miliona KM), Velikoj Britaniji (97,6 miliona KM) i SAD (1,4 miliona KM).
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu