Prema istraživanju Srpskainfo, Republika Srpska trenutno ima najveći broj poslanika po glavi stanovnika u cijeloj Evropi. Naravno, tu treba izuzeti Federaciju u kojoj je situacija još gora u odnosu na Srpsku.
Parlament Srpske trenutno broji 81 poslanika, a prema zadnjem popisu iz 2013. godine u RS živi 1.171.179 građana.
To znači da na jednog poslanika dođe 14.459 građana, čime smo definitivno rekorderi po broju parlamentaraca.
Primjera radi, Srbija trenutno ima 250 poslanika i blizu sedam miliona stanovnika, što znači da na jednog parlamentarca dođe oko 28.000 građana. Slično je i u susjednoj Hrvatskoj koja ima 151 poslanika i 4,1 milion stanovnika ili jednog parlamentarca na 27.000 građana.
Italijanski parlament, koji je do sada bio drugi u Evropi po broju svojih članova, trenutno broji 945 poslanika i ako to uporedimo sa 60,5 miliona stanovnika, koliko ih živi u ovoj zemlji, to onda pokazuje da na jednog parlamentarca dođe čak 64.000 građana.
Prema najnovijoj odluci, broj mjesta u italijanskom parlamentu biće smanjen na 600 poslanika, što onda znači da će na jednog parlamentarca doći 100.000 građana.
Njemačka, na primjer, ima 598 poslanika i 83 miliona stanovnika, iz čega proizilazi da na jednog poslanika dođe 138.000 građana.
Ako uzmemo da jedan Njujork sa osam miliona stanovnika ima tek četrdesetak poslanika, onda definitivno možemo vidjeti da nam 81 poslanik u Srpskoj nije potreban.
Kada bi taj broj smanjili za 30 odsto ili 24 poslanika, kao što je ovih dana odlučio italijanski parlament, Srpska bi godišnje uštedjela najmanje 2,4 miliona KM.
Smanjenjem broja poslanika sa 81 na 57 Srpska bi opet imala veći broj poslanika u odnosu na broj stanovnika nego na primjer, Srbija i Hrvatska. To bi značilo da na jednog parlamentarca u Srpskoj ide 20.500 građana. Što se tiče godišnje uštede od 2,4 miliona KM, računica je jednostavna.
Prema podacima Vlade Republike Srpske, u budžetu RS za ovu godinu planirano je da se izdvoji oko osam miliona maraka za bruto plate zaposlenih u parlamentu Srpske, te za smještaj poslanika, kao i bruto naknade parlamentaraca.
Naime, rashodi za bruto plate zaposlenih iznose 6.505.300 KM, a rashodi za bruto naknade skupštinskih poslanika 1.110.000 KM, dok je za smještaj poslanika budžetom planiran iznos od 370.000 KM. Kada bi se ovi troškovi smanjili za 30 odsto dođe se do godišnje uštede od najmanje 2,4 miliona KM.
Ako se uzme u obzir da, primjera radi, godišnji budžet Ustavnog suda RS iznosi oko 1,9 miliona KM, iz toga proizilazi da bi se smanjenjem poslanika za 30 odsto mogao uštedjeti četverogodišnji budžet ove pravosudne institucije ili pak godišnji budžet neke manje opštine u Srpskoj. Primjera radi, godišnja budžetska potrošnja opštine Srbac kreće se oko 8,5 miliona KM, a slično je i sa nekim drugim manjim opštinama u RS.
Ekonomski analitičar Zoran Pavlović ističe da je Italija pružila jako interesantan primjer koji bi se mogao preslikati i u BiH s obzirom na to da je opterećena nepotrebnom i preglomaznom birokratijom.
Ono što je suština u cijeloj priči jeste da se mora raditi na smanjivanju javne potrošnje jer novca nema. S druge strane smanjivanjem troškova, po bilo kom osnovu, bi moralo direktno da se preusmjeri u fond koji bi imao zadatak jačanje privredne aktivnosti. Drugim riječima taj novac bi se trebao preusmjeriti u realni sektor, odnosno stimulisanje novih investitora i investicija koji će voditi ka zapošljavanju – ističe Pavlović.
On dodaje da se plaši da bi bez jasno definisanog načina korištenja ušteđenog novca reforma, odnosno smanjenje broja poslanika, bila nedovoljno interesantna ili motivirajuća za bilo koga da donese odluku takve vrste.
– Znate da živimo u ambijentu u kojem je najbolje biti zaposlen u javnom sektoru i radio, ne radio, svira mi radio, odnosno dobijam platu bez obzira kakvi su rezultati mog rada –navodi Pavlović.
On kaže da je taj koncept kod nas toliko odomaćen da bi praktično smanjivanje bilo kog sektora ili bilo kojeg broja ljudi u javnim institucijama, uključujući i broj parlamentaraca, bio gotovo nemoguća misija ili ne bi bilo prihvaćeno.
Pavlović podsjeća da je trenutni zakonski sistem takav da poslanici u Parlamentu BiH praktično ne mogu sami sebi ni da smanje platu, već mogu da usvoje mjere koje bi bile primjenjene na sljedeći saziv.
– Kada pogledate zakonsku regulativu ta ideja da se smanji broj poslanika, a da ušteđena sredstva budu okrenuta ka investicijama u realnom sektoru u cilju zapošljavanja je divna, ali bojim se da zakonski nemamo osnova za tako nešto. Morao bi se zakon ili više njih promijeniti u značajnoj mjeri da bi se to moglo uraditi – ističe Pavlović.
Hercegovina bez poslanika
Politički analitičar Nebojša Tojagić kaže da definitivno velika razlika ako uporedimo naš parlament sa evropskim. On ističe da bi u slučaju kada bi se broj parlamentaraca u RS smanjio, time bile oštećene one opštine koje kubure sa malim brojem stanovnika.
To se prevenstveno odnosi na istok čiji bi se glas utišao u odnosu na zapadni dio Srpske, koji je gušće naseljen.
– Recimo, kada bi se vodili time da na jednog poslanika dođe 28.000 građana, onda bi Hercegovina bila u gadnom problemu. Imamo mnoštvo opština u Hercegovini koje su se svele na statističku grešku, pa bi samim tim ostali bez poslanika. Ukoliko bi se primjenilo to pravilo, odnosno podigao prag broja građana po jednom poslaniku, moralo bi se voditi računa o tome da regije, poput Hercegovine, ne ostanu zakinute za svoje političke predstavnike u parlamentu – ističe Tojagić.
On dodaje da bi bilo jako loše kada bi tako velika regija, poput Hercegovine, ostala bez poslanika jer se njihov glas onda ne bi čuo u parlamentu.
Tojagić ističe da nije ista situacija kada imate jednu polupraznu državu kao što je BiH, gdje je iseljavanje u punom jeku, u odnosu na Italiju koja je prenaseljena.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu