Legendarno ime domaće rok kritike tokom gostovanja u Banjaluci zbog učešća na tribini “Kako (ni)je propao rokenrol”, u organizaciji Z.E.T. festa, govorio je za Srpkainfo o karijeri rok kritičara, novom vremenu u muzičkoj industriji i kako je rok muzika postala neprijatelj svih političkih sistema u regionu.
Da li se osjećate pomalo anahrono kada vas na nekom gostovanju najave kao rok kritičara? To donekle zvuči poput titula učitelj kaligrafije ili mačevanja.
Istina, baš otprilike tako zvuči. Često razmišljam kako je ovaj poziv ili zanimanje u poslednje tri decenije evoluira u posao koji više nema specifičnu težinu kakvu je imao ranijih godina. Istina, bilo je precjenjivanja uloge kritičara ranije, ali su oni nekad bili vjesnici nečeg novog, dok su danas stavljeni u potpuno drugi kontekst. Brzi protok informacija je zagušio i u velikoj meri obesmislio pojam predstavljanja novog. Nekada je novi album bio nov mjesec ili sedmicu dana i tada se pisalo o njemu da bi se ekskluzivitet prenio publici, dok je danas njegov rok trajanja sveden na jedan ili dva dana, tako da je zanimljivije pročitati kritički osvrt unazad mjesec dana ili čak godinu kasnije, naravno iz nekog specifičnog ugla.
Za razliku od većine kolega ne dijelite mišljenje da je rokenrol u Srbiji slučajno skrajnut u stranu?
Definitivno mislim da taj proces gubljenja kulturološkog značaja rok muzike ima svoj prirodni evolucijski tok, koji je tokom vremena pratio i ostale vrste muzike, ali da je u slučaju Srbije u tom procesu marginalizovanja rok muzike vrlo značajnu ulogu imala i država. Ključna godina u tom procesu po meni je 1997. godina, kada su bile one masovne šetnje protiv režima. U tom momentu donosena je odluka od strane državnog sistema da rok kultura može biti opasna. I tada je počelo sistematsko protjerivanje rok muzike iz medija i sa kulturne scene. Preko noći su ugašene brojne tv i radio emsije, rok muzika je izbačena ili minimalizovana iz dnevnih štampanih medija, nestali su magazini vezani za rok kulturu. Krenuo je Radio S, koji je do besvijesti propagirao turbo folk i dens muziku, televizija Pink mijenja koncept kroz masovnu estradizacija kulture i tako dalje, sve dok rok kultura nije ostala izvan fokusa šire javnosti.
Ništa se u tom pogledu nije promijenilo u pozitivnom smjeru nakon pada režima Slobodana Miloševića?
Da bude žalosnije, nakon tzv. petooktobarskih dešavanja ništa se nije promijenilo u tom polju, čak bih rekao da se sistemsko guranje rokenrola na marginu nastavilo još snažnijim tempom. Novi demokratski sistemi u Srbiji samo su naslijedili stav da je rok muzika neprijatelj sistema i države, što je iz njihovog ugla gledano donekle i razumljivo, jer rok kultura ima stav i bunt. Rokenrol publiku čine ljudi koji imaju individualno mišljenje, što je definitivno nepoželjna osobina u konceptu modernih političkih partija i društvenih sistema liberalnog kapitalizma.
Objavili ste mnogo tekstova i dvije knjige koje se bave rok muzikom u doba razvoja interneta i društvenih mreža.
Za razliku od dobrog dijela mojih kolega, brzo sam shvatio da se pojavom interneta stvari mijenjaju u rok novinarstvu i muzičkoj kulturi generalno. Internet definitivno jeste promijenio stvari u muzičkoj industriji. Koliko se to desilo planski, a koliko su te promjene i njih iznenadile, to je otvoreno pitanje. Fizički nosači zvuka idu polako u istoriju, dok digitalna distribucija raste iz dana u dan, mijenja se način slušanja i način stvaranja muzike.
Kako se se to odrazilo na publiku i same umjetnike?
Sa jedne strane, to je definitivno dobro za umjetnike. Uspostavljena je direktnija veza između njih i publike, smanjeni su troškovi snimanja i promocije, jer više ne treba mnogo novca za skupe studije i video-spotove. Sa druge strane, donio je nove probleme, ne samo masovnost i zagušenost informacijama, kao stalne pratioce internet kuture, već i sam način promovisanja u novim uslovima, jer je mnoge umjetnike ostavio daleko od publike, dok je i sama publika usmerila fokus na neke druge svrste muzike i zabave. Novo vrijeme je donijelo novu efektivu da nije toliko važan kvalitet muzike. Bez dobre promocije možete da se objesite, bez obzira koliko dobre pjesme imate.
Ko se, po vama, najbolje snašao na srpskoj rok sceni u novim okolnostima?
Najbolji primjer snalaženja u digitalnoj eri rok muzike u Srbiji jeste bend “Ničim izazvan”, sastavljen od muzičara iz Vrbasa i Beograda. Oni predstavljaju početak jednog novog fenomena, kao prvi bend koji se izdvojio po popularnosti zahvaljujući samo internet promociji. Sada ih uzimaju televizije i novine, kad već imaju formiran izuzetno širok krug publike zahvaljući ogromnom broju pregleda na kanalima poput “Jutjuba”.
Uređivali ste ediciju “Retrologija” u okviru izdavačke kuće PGP RTS. Sa kojim ste izdanjem najzadovoljniji iz tog perioda?
Tokom tri godine rada priredio sam za izdavanje nekih 15 izdanja i generalno sam zadovoljan sa svima njima. Skoro svi su rasprodani a neka izdanja, poput boks-seta s albumima benda “Igra staklenih perli”, doštampani su nekoliko puta. Nisam tamo zaposlen jer se promijenila upravljačka struktura sa kojom se nisam uspio dogovoriti oko rada na toj ediciji. Iskreno, meni je žao, što se PGP nalazi u problemima i što, recimo, “Kroacija rekords” izdaje izdanja najboljih srpskih rok bendova, na što oni imaju potpuno pravo sa komercijalne strane posla. To je paradoks koji nije dobar, ne samo iz pukih patriotskih razloga, već zbog toga što nanosi veliku štetu našoj muzičkoj istoriji, pogotovo gledano na duže staze.
Karijera duga četiri decenije
Branimir Lokner se novinarstvom počeo baviti tokom osme decenije prošlog vijeka u magazinu “Džuboks”.
Tokom karijere pisao je i sarađivao u velikom broju listova, časopisa, magazina. Paralelno je, kao muzički urednik, radio na brojnim radio i TV programima.
Bio je urednik u izdavačkoj kući “ITV Melomarket”, kasnije “IT MM”, kao i u “PGP RTS”. Od 2002. godine okreće se pisanju za brojne Internet portale, autor je knjiga “Kritičko pakovanje 1&2” i “Rokenrol u kandžama interneta 1&2”.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu