Pojedine evropske diplomate tvrde da bi integracijom Zapadnog Balkana u Evropsku uniju spriječili ponavljanje „ukrajinskog scenarija“, tvrdeći da do ovakvog sukoba u Ukrajini ne bi ni došlo da je Evropa imala jaču ulogu. Posebno su se osvrnuli na Bosnu i Hercegovinu, tvrdeći kako je upravo ova država najslabija karika na Balkanu, jer bi Rusija, navodno, “preko Republike Srpske mogla da destabilizuje region tako što bi podržala secesiju Srba čime bi se ponovio ukrajinski scenario“.
Sve više se mogu čuti i tvrdnje pojedinih diplomata kako ruski „predsjednik Vladimir Putin koristi bivše jugoslovenske države, konkretno Srbiju i BiH, kao sljedeće bojno polje za slabljenje NATO i Evropske unije, kako bi uspostavio Rusiju kao globalnog posrednika moći“.
Učlanjenje bez odlaganja
S tim u vezi, bivši visoki predstavnici Kristijan Švarc-Šiling i Valentin Incko zatražili su u utorak od Evropske komisije da se BiH “brzo i nebirokratski” primi u EU. Sada je, tvrde bivši visoki predstavnici, trenutak da se sa zemljama Zapadnog Balkana, koje teže članstvu u Evropsku uniju, započnu pregovori o učlanjenju bez odlaganja.
– To se mora odnositi i na BiH i to bi morala biti pouka iz dešavanja tokom poslednjih nekoliko dana – kaže se u zajedničkom apelu Incka i Švarc-Šilinga upućenom predsjednici Evropske komisije.
Slično je ovih dana zatražio i predsjednik Hrvatske, Zoran Milanović, koji je poručio da Ukrajini treba dati status kandidata za članstvo u Evropskoj uniji što je prije moguće, ali i BiH.
– Rat se događa u Evropi i moramo napraviti sve da se on zaustavi te da se izbjegne njegovo širenje. Ubrzani put Ukrajine u EU jedan je od načina i to podržavamo. Moramo napraviti sve u cilju sprečavanja širenja krize na Zapadni Balkan i da se izbjegne svako ugrožavanje njenog susjedstva – rekao je Milanović.
Iz tog razloga Milanović je predložio da se zatraži status kandidata za članstvo u EU i za Bosnu i Hercegovinu.
I njemačke diplomate su ovih dana u više navrata ponovile da je u svjetlu ukrajinske krize Zapadni Balkan vrhunski prioritet, a najavili su i paket mjera kako bi „spriječili reperkusije ukrajinske krize na ovaj dio regiona“. I Evropski parlament je u raspravi o Ukrajini pozvao na što skoriji prijem zemalja Zapadnog Balkana u Evropsku uniju, pravdajući to „agresivnim potezima Rusije u ovom dijelu regiona“.
Da li bi strah od Rusije mogao ubrzati ulazak Bosne i Hercegovine u Evropsku uniju i prije nego ona ispuni famoznih 14 prioriteta?
Ubrzano, ne i bezuslovno
Član stručnog tima Instituta za društveno-politička istraživanja iz Mostara, Milan Sitarski, ističe da bi ova situacija možda mogla ubrzati ulazak BiH u Evropsku uniju, ali da to ne znači da će se to desiti prije nego ispuni osnovne uslove za pridruživanje.
– Ako neko računa na bezuslovni ulazak, grdno se vara. Možda hoće biti ubrzan ulazak BiH u Evropsku uniju, ali to ne znači da će se provući tek tako zbog ove krizne situacije u Ukrajini. To, prije svega, ne bi bilo ni moralno, a ni produktivno, jer bi zemlje koje su na taj način primljene pravile probleme unutar same Evropske unije – ocjenjuje Sitarski za Srpskainfo.
Podsjeća na slučaj Bugarske koja, po njegovom mišljenju, nije bila spremna za ulazak u Evropsku uniju, pa je onda imala problema i kao zemlja članica. Sitarski ističe kako se nada da izjave koje se sada mnogu čuti, a koje govore o ubrzanju procesa primanja zemalja Zapadnog Balkana u Evropsku uniju, neće ostati samo prazne priče.
– U budućnosti će se pokazati ozbiljnost tih namjera da se ubrza proces prijema zemalja Zapadnog Balkana u Evropsku uniju. Ne vjerujem, naravno, da bi to moglo značiti ukidanje uslova za prijem – upozorava Sitarski.
On kaže da sve zemlje regiona, pa i BiH, i dalje moraju da ispune neke elementarne kriterijume, barem one koje su dosadašnje članice ispunjavale u vrijeme kada su ulazile u Evropsku uniju. Sitarski ističe da će događaji u Ukrajini sada možda umanjiti strah kod državnika Evropske unije i njenih građana od prijema novih članica.
– Možda će nakon ovoga da se malo otvore i gledaju dalje u budućnost, te da će vidjeti da je i u njihovom sopstvenom interesu da se Evropska unija širi – zaključuje Sitarski.
Nema jasnog stava
Politička analitičarka Tanja Topić navodi da je jako teško reći da bi ukrajinska kriza mogla ubrzati put BiH u Evropsku uniju jer, za sada, takve inicijative potiču od nekih zemalja koje su i ranije insistirale i tražile da se zemlje Zapadnog Balkana što prije uključe u porodicu Evropske unije.
– Vidimo da te inicijative dolaze u kontekstu rata u Ukrajini, ali još uvijek nismo vidjeli jasan stav iz Evropske unije po tom pitanju. Ono što će definitivno desiti jeste da će se ta promišljanja oko prijema i vjerovatno načina ispunjavanja uslova promijeniti, odnosno da će Evropska unija možda manje insistirati na nekim stvarima – kaže Topićeva za Srpskainfo.
Dodaje da definitivno ne bi još sa sigurnošću rekla da će događaji na istoku Evrope ubrzati put zemalja Zapadnog Balkana u Evropsku uniju. Topićeva vjeruje da zemlje Zapadnog Balkana čeka još prilično dugačak put do Evropske unije.
– Naravno, treba iskoristiti priliku koja se, na žalost, otvorila kroz ovaj ružan događaj u Ukrajini, ali ne treba biti euforičan. Bila bih prije opreznija nego euforična – poručuje Topićeva.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu