Novi koronavirus dobio je ime, koje već sada izaziva probleme. Biranje imena za viruse je osjetljiv posao, koji može da izazove diplomatsku krizu.
Nekoliko nedjelja nakon što je otkriven i počeo da se širi, već je stekao impresivan broj imena, kao što su “Grip iz Vuhana”, “Vuhanski korona virus”, “2019-nCov” itd.
Svjetska zdravstvena orgizacija (SZO) objavila je 11. februara zvanično ime bolesti, koju uzrokuje novi korona virus: Covid-19 (skraćenica od “coronavirus disease-2019”, tj. bolest koronavirusa-2019).
Konferencija za štampu se još nije bila završila, a Međunarodni komitet za taksonomiju virusa (IVTV) objavio je dokument u kome predlaže ime samog virusa: Sars-Cov 2 (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus Two, tj. Težak akutni respiratorni sindrom korona virus dva). Taj naziv je rezultat istraživanja, koje navodi na zaključak da je reč o bliskom srodniku sars virusa.
Začuđujuće, portaprol SZO izjavila je za magazin “Sajens” da organizacija neće koristiti taj naziv virusa, zbog toga što riječ “sars” pojačava paniku. U međuvremenu, mediji i dalje ga zovu koronavirus, dok su drugi napravili svoje kombinacije, spojivši ime bolesti i konkretan naziv virusa, piše Bi-bi-si.
Zvaničan proces imenovanja virusa funkcioniše na sledeći način: kada se potvrdi da je otkrivena nova vrsta virusa, odgovorni naučnici predlažu nekoliko imena, a Međunarodni komitet za taksonomiju virusa odabere jedno.
Problem je u tome što virus može da ima dva imena, baš kao što mi sebe nazivamo ljudima, iako se naša vrsta zvanično zove Homo sapiens. Za biranje vrste virusa postoji zvanična procedura, ali ne i za ime u opštoj upotrebi.
Prema riječima Jensa Kuna, stručnjaka za visoko zarazne viruse u američkom Nacionalnom institutu za zdravlje (NIH), najbolji način da se obezbijedi da se u svijetu koristi isti naziv za određeni virus, jeste da se, pored zvaničnog naziva vrste, izabere i ime koje će biti u opštoj upotrebi.
On ističe da to ime treba da bude jedinstveno, a ne poput naziva “virus iz Vuhana”, jer već postoji oko 17 različitih vrsta “virusa iz Vuhana”.
Drugo, treba da bude kratko i da se lako pamti, jer ga u protivnom ljudi neće koristiti (kao pozitivan primer navodi ime “male boginje”).
Možda najvažnije je da ime smeta što manjem broju ljudi, piše Blic.
Većina ljudi ne shvata da su imena samo oznake. Umjesto toga, tumačimo ih na različite načine, a to može biti pogubno, upozorava Kun.
Tokom epidemije svinjskog gripa 2009, uzgajivači svinja protestovali su zbog naziva, koji im je doneo velike gubitke. Javnost je, naime, pogrešno shvatila da je svinjetina zarazna, ali, mada je virus napao svinje, na ljude su ga zapravo prenosile ptice selice. Svinje nisu bile problem. Uprkos tome, Egipat je naredio da se ubiju sve svinje u zemlji. Naziv “svinjski grip” doveo je do sumanutog pokolja životinja.
Godine 1918, pred kraj Drugog svetskog rata, pojavio se nevjerovatan novi virus gripa: “španska groznica” nije zaobišla gotovo nijedan kutak svijeta – od pustih ledenih predjela Arktika, do ostrva Južnog Pacifika.
Mnoge zemlje su skrivale informacije iz straha da će to ugroziti moral u ključnom momentu dugotrajnog rata, ali ne i Španija. Kada su se pojavili prvi slučajevi, španski listovi su odgovorno izveštavali o svemu šta se dešava. Postoje uvjerljivi dokazi da bolest nije krenula odatle, ali kao jedna od prvih država koje su objavile slučajeve oboljelih, Španiji je ukazana “čast” da bolest bude nazvana po toj njoj.
Iako novi korona virus sada ima ime, šteta je vjerovatno već učinjena. Nakon što je u hiljada medijskih izveštaja nedeljama isključivo povezivan s Vuhanom, teško je zamisliti da će u budućnosti biti poznat pod drugim imenom nego “virus iz Vuhana”.
Da bi se izbjegli slični problemi u budućnosti, predložena su različita rešenja. Na primer, da dobiju ljudska imena, baš kao što je slučaj sa uraganima, mada virus ipak nije isto što i prirodna katastrofa.
Noro virus izaziva povraćanje i dijareju i izuzetno je zarazan. Godine 2011. jedan Japanac je uložio žalbu Međunarodnom komitetu za taksonomiju virusa, jer je Noro poznato prezime u Japanu. Organizacija je predložila alternativu, ali uzalud: naziv noro virus već se odomaćio.
Druga mogućnost je označavanje brojevima, ali i to je problematično, jer studije pokazuju da se ljudski um ne snalazi baš najbolje s brojevima, a male greške mogu da imaju mnogo veće posljedice nego što je to slučaj sa jezičkim greškama.
Da bi se spriječile ovakve zamke, SZO je objavila smjernice, u kojima predlaže izbjegavanje ljudskih, životinjskih i geografskih imena, u korist opisivanja simptoma koje virus izaziva.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu