Poručio je ovo u nastavku posebne sjednice Narodne skupštine Republike Srpske, mandatar Radovan Višković, iznoseći program rada Vlade Srpske za naredni period.
On je istakao da je pred Srpskom i dalje veoma nestabilan i izazovan period, u kome u prvom redu moraju dati odgovore u obuzdavanju inflacije, zatim riješiti strukturne izazove koji nose najveći fiskalni rizik, gdje prvenstveno misli na reformu javnih preduzeća i reformu zdravstvenog sektora, a zatim pristupiti ključnim strukturnim reformama koje će dati podsticaj za demografsku obnovu Republike Srpske, misleći u prvom redu na reformu obrazovanja.
Višković je naveo da će na svim politikama koje nova Vlada Republike Srpske bude provodila, zajednički raditi sa poslovnom zajednicom i sindikatom, borcima i penzionerima, a posebno mladim ljudima, te svim drugim kategorijama ovog društva, na koje se predložene politike budu odnosile, kako bi obezbjedili širok konsenzus svih zainteresovanih.
Tri radne grupe
Višković je naveo da će već na prvoj, konstitutivnoj sjednici nove Vlade Republike Srpske, imenovati tri radne grupe, jer smatra da su ove aktivnosti preduslov dugoročnom ekonomskom i demografskom razvoju Republike Srpske.
Prva grupa, kako je istakao on, imaće zadatak da do prve polovine 2023. godine izradi socijalnu kartu Republike Srpske, koja će omogućiti pravedniju raspodjelu i bolje ciljanje svih vrsta socijalnih davanja u Republici Srpskoj, te povećanje davanja za najugroženije kategorije društva.
– Mandat druge grupe će biti da do prve polovine 2023. godine inovira Strategiju demografske obnove Republike Srpske, kojom će biti definisana demografska i migraciona politika, te svi resursi Republike Srpske stavljeni u funkciju osiguranja obrazovane i kvalitetne radne snage. I treća će imati mandat da do polovine 2024. godine izradi Strategiju održivog razvoja Republike Srpske za period 2025-2030. godina, kojom ćemo definisati nove pravce razvoja Republike Srpske, vezujući je za ciljeve održivog razvoja do 2030. godine, a koja će biti usvojena do kraja 2024. godine – navodi se u ekspozeu koji je Višković pročitao pred poslanicima.
Govoreći o ekonomskom rastu, Višković je istakao da će on biti realizovan kroz slijedeće reforme: Završetak projekta smanjenja neporeskih davanja; Optimizaciju administrativnih procedura; Suzbijanje sive ekonomije; Uvođenje novih mjera podrške tehnološkom razvoju; Unapređenje institucionalnog okvira za podršku privredi; te unapređenje tržišta kapitala.
Prvi od tih ciljeva je, kaže Višković, smanjenja neporeskih davanja. On ističe da je u prethodnom periodu urađen značajan iskorak u smanjenju neporeskih davanja kroz ukidanje posebne republičke takse, smanjenja pojedinih komunalnih naknada, te sudskih i administrativnih taksi, što je poslovnoj zajednici, na godišnjem nivou, donijelo ukupne uštede od oko 30 miliona КM. U narednom periodu planirano je da se nastavi sa analizama i da se izvrši dodatno rasterećenje privrede i stanovništva putem smanjenja, ukidanja ili drugačijeg obračuna pojedinih neporeskih davanja.
Višković je rekao da projekat optimizacije administrativnih procedura na republičkom nivou podrazumijeva analizu procedura identifikovanih u jedinstvenom registru svih dozvola, potvrda, rješenja koje izdaju republički organi uprave, sa stanovišta njihove opravdanosti, opravdanosti zahtijevanja neophodne dokumentacije, analize troškova i vremena u njihovom pribavljanju. Cilj analize i sljedeći korak jeste predlaganje i sprovođenje pojednostavljenja pojedinih administrativnih procedura, te smanjenje troškova i vremena za poslovnu zajednicu.
Suzbijanje sive ekonomije
– Problemu sive ekonomije Vlada Republike Srpkske posvetiće dodatnu pažnju, kroz planske i redovne kontrole poslovanja privrednih subjekata, kontrole formiranja cijena, te kontrole isplate plata zaposlenima – rekao je Višković.
On je istakao da će dodatno pooštriti kontrole Poreske uprave Republike Srpske i Inspektorata, prvenstveno bazirajući se na način formiranja cijena proizvoda, neprijavljeni rad ili prijavljeni rad na manje vrijeme od punog radnog vremena, te na neprijavljene djelatnosti.
– Poseban izvor sive ekonomije, vezan za isplatu plata „na crno“, predstavlja izvlačenje dobiti iz preduzeća, tako da ćemo ovom pitanju posvetiti posebnu pažnju, kroz Zakon o porezu na dohodak. Izmjenama pravila o plaćanju gotovim novcem suzićemo obim poslovanja gotovim novcem, što će u značajnoj mjeri da dovede do smanjenja sive ekonomije i smanjenja nelojalne konkurencije – navodi se u ekspozeu.
Višković je najavio da će poseban akcenat staviti na uvođenje novog postupka fiskalizacije, te da će nova Vlada u saradnji sa Poreskom upravom Republike Srpske unaprijediti mehanizam prinudne naplate poreskih obaveza.
– Zajedno sa Savezom sindikata i poslovnom zajednicom analiziraćemo mogućnosti uređenja sistema plata, kako bi izbjegli zloupotrebu instituta najniže plate, smanjili sivu ekonomiju i nelojalnu konkurenciju između poslodavaca, te obezbjedili više novca fondovima socijalne zaštite. Tu prvenstveno mislim na potpisivanje kolektivnih ugovora – naveo je Višković.
On je najavio reorganizaciju na način da sve grane privrede imaju isti tretman u institucionalnom smislu. Ovo će realizovati ili kroz jačanje Ministarstva privrede i preduzetništva novim resorima ili u drugim ministarstvima prepoznati problem i osnažiti privrednu komponentu.
Pored toga, izvršiće izmjene u pojedinim resorima Vlade Republike Srpske, kako bi cijeli proizvodni proces objedinili na jednom mjestu. Višković kaže da su sa drvošrerađivačima već dogovorili da drvopreradu uspostave kao posebno odjeljenje u Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
U cilju olakšanja poslovanja privredi, kroz smanjenje administrativne opterećenosti, završiće drugu fazu reforme Inspektorata Republike Srpske, objedinjujući inspekcijske kontrole u Republici, radi postizanja boljeg kvaliteta inspekcijske kontrole i sprečavanja dvostrukih kontrola, odnosno preklapanje nadležnosti opštinskih i republičkih inspekcija, te i sam rad Inspektorata učinili efikasnijim i efektivnijim.
Digitalizacija i registar zaposlenih
U nastavku Viškovićevog ekspozea navodi se da će se digitalizacija, kao drugi strateški cilj buduće Vlade Srpske zasnivati na slijedećim reformama: Izrada Registra zaposlenih u javnom sektoru, uključujući i zdravstvo i javna preduzeća; Nastavak reforme javne uprave; Unapređenje Registra podsticaja privredi; Digitalizacija procesa sa jedinicama lokalne samouprave; Digitalizacija sektora osiguranja.
Višković je najavio da će nova Vlada Republike Srpske uspostaviti Registar zaposlenih u javnom sektoru, uključujući i zdravstveni sistem i javna preduzeća, a cilj je da se istim obuhvate svi zaposleni u Republici Srpskoj koji platu primaju iz javnih sredstava, radi stvaranja jedinstvene evidencije broja zaposlenih i transparentnijeg korišćenja budžetskih sredstava za lična primanja zaposlenih, što će biti osnov za izradu strateških planova za smanjenje ukupne potrošnje na plate.
Na osnovu podataka iz Registra, analiziraće svaki segment javne uprave pojedinčano, te svaku instituciju javne uprave, sa ciljem da uporede broj zaposlenih, ukupne troškove, te efekte rada svake institucije, kako bi reformu javne uprave doveli do kraja u mandatu nove Vlade.
Sve navedeno, pratiće i izmjena zakonske regulative, a novi Zakon o državnim službenicima izradiće u skladu sa principima EU i SIGMA, uz otklanjanje nedostataka koji su se pojavljivali u prethodnom periodu.
Takođe, kako je naveo Višković, nova Vlada Republike Srpske radiće na digitalizaciji sektora osiguranja kao preduslovu uređenja tržišta.
Reforma javih preduzeća
Među prioritetima nove Vlade Srpske biće i reforma javih preduzeća, a Višković je danas podsjetio da su detaljnu analizu stanja u oblasti javnih preduzeća u Republici Srpskoj započeli još krajem 2019. godine. On je naveo da će se reforma javnih preduzeća u narednom periodu zasnivati na slijedećim strukturnim reformama: Uspostavljanje institucionalnih kapaciteta za efikasan nadzor i upravljanje javnim preduzećima; Jačanje odgovornosti za uspješnost, na nivou sistema i na nivou preduzeća; Jačanje strateških javnih preduzeća i preduzeća od posebnog interesa.
Uspostavljanje institucionalnih kapaciteta za efikasan nadzor i upravljanje javnim preduzećima biće realizovano uspostavljanjem Jedinice za nadzor javnih preduzeća i funkcije utvrđivanja, praćenja, procjene i upravljanja fiskalnim rizicima, jačanjem upravljanja podacima i učinkom u odabranim sektorima i javnim preduzećima, te kroz podizanje kvaliteta i uspješnosti odbora i uprava javnih preduzeća.
Višković je istakao da će u okviru Jedinice za nadzora javnih preduzeća uspostaviti Registar javnih preduzeća, te primijeniti onlajn sistem prikupljanja podataka.
Zdravstvena i socijalna politika
Mandatar Višković je u svom ekspozeu koji je pročitao pred narodnim poslanicima naveo da će se zdravstvena i socijalna politika zasnivati na slijedećim strukturnim reformama: Izrada Socijalne karte Republike Srpske; Nastavak reforme zdravstvenog sistema; Politike u oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja; Politike u oblasti boračko-invalidske zaštite.
Prema njegovim riječima, poboljšanje ciljanja socijalnih davanja ima za cilj da socijalne naknade zasnuje na potrebama, a ne na statusu i pripadnosti pojedinoj kategoriji društva. Na taj način, ukupan sistem socijalnih davanja će unaprijediti, te stvoriti fiskalni prostor za povećanje naknada korisnicima kojima su naknade zaista i potrebne. Sve navedeno će sistem socijalnih davanja učiniti efikasnijim i efektivnijim, a preduslov za sve navedeno je izrada Socijalne karte Republike Srpske, što će biti jedna od prioditetnih aktivnosti nove Vlade Republike Srpske.
Višković je istakao da je zdravstveni sistem Republike Srpske u nekom prethodnom periodu akumulirao neizmirene obaveze, a ujedno nije bio dio budžetskog sistema Republike Srpske, čime je značajno umanjena njegova fiskalna disciplina.
– S tim u vezi, u prethodnom periodu zaustavili smo dalje akumuliranje neizmirenih obaveza, izmirili smo dio istih, napravili značajan iskorak po pitanju unapređenja zakonske regulative, te dio zdravstvenih ustanova uveli u trezorski sistem poslovanja, povećavajući fiskalnu odgovornost zdravstvenog sektora – rekao je Višković. On je naveo da će u narednom periodu nastaviti da izmiruju neizmirene obaveze svake zdravstvene ustanove pojedinačno, da ih učine fiskalno održivim i da ih kao takve uključuju u trezorski sistem poslovanja.
Višković je obećao da će odmah po formiranju nove Vlade Republike Srpske formirati interresornu radnu grupu koja će se baviti unapređenjem položaja boračkih kategorija, u svim segmentima, unapređujući, između ostalog i banjsko liječenje boračkih kategorija, te pomoć porodicama osuđenih boraca Vojske Republike Srpske, kao i zapošljavanje demobilisanih boraca i djece poginulih.
Govoreći o demografskoj obnovi Republike Srpske, Višković je istakao da će se ona zasnivati na sljedećim strukturnim reformama: Mjere u oblasti demografske i migracione politike; Nastavak reforme obrazovanja; Mjere podrške mladim ljudima.
Višković se u svom ekspozeu osvrnuo i na najvažnije investicione projekte nove Vlade, procesu Evropskih integracija te međunarodnoj i regionalnoj saradnji. Kao najvažnije projekte nove Vlade Srpske u oblasti energetike, Višković je naveo Hidroelektranu Dabar, HE Buk Bijela, HE Foča, HE Paunci, Bistrica, te solarne i vjetroelektrane. Pored izgradnje elekroenergetskih objekata, Višković kaže da će izgradnja saobraćajne infrastrukture biti ključni prioritet Vlade Republike Srpke, gdje prije svega misli na izgradnju mreže autoputeva, brzih puteva, obilaznica oko većih gradova, mostova, te rehabilitaciju postojeće putne i željezničke mreže, kao i restruktuiranje i modernizaciju željezničke infrastrukture. Od planiranih novih investicija Višković je izdvojio Medicinski kompleks Banjaluka, rekonstrukciju, izgradnju i opremanje objekata četiri psihijatrijske ustanove Republike Srpske, te rekonstrukciju, sanaciju i opremanje objekata Bolnice Gradiška i Bolnice Prijedor, kao i izgradnju i opremanje novog objekta Bolnice Trebinje.
Vojna neutralnost i odlazak OHR
Govoreći o eventualnom članstvu BiH u NATO, Višković je naglasio da će se nova Vlada Republike Srpske kretati isključivo u okvirima koje je definisala Narodna skupština Republike Srpske, a to je vojna neutralnost.
– Vlada Republike Srpske u potpunosti ostaje opredijeljena za dalje unapređenje i jačanje regionalne i međunarodne saradnje. Preispitaćemo dosadašnje rezultate rada i kapacitete naših predstavništava po svijetu, a sve u funkciji stvaranja racionalnije i efikasnije mreže, koja će biti u funkciji jačanja privredne i svih drugih oblika saradnje sa svim zainteresovanim stranama – rekao je Višković.
On kaže da že fokus Vlade i u narednom periodu biti na definisanju strateških opredjeljenja i smjernica u djelovanju prema našoj dijaspori, koja je naš najbolji ambasador u svijetu.
Višković je ponovio da je opredjeljenje Srpske evropski put, ali to ni u kojem slučaju ne umanjuje značaj i kvalitet odnosa koje Republika Srpska ima sa drugim parnterima.
– Tu svakako posebno mjesto zauzima Ruska Federacija, koja se u više navrata pokazala kao iskren prijatelj Republike Srpske i njenog naroda. Takođe, Narodna Republika Кina, koja je sve prisutnija na našim prostorima, je još jedan veoma značajan partner Republike Srpske – rekao je Višković. On je pomenuo I sve bolju saradnju Srpske i Mađarske, ističući da se nmada da će i u narednom periodu nastaviti da šire i jačaju zajedničke razvojne programe.
Višković je za kraj rekao da će i nova Vlada Srpske insistirati na stavu da Кancelarija Visokog predstavnika u BiH treba biti zatvorena, kao i da strane sudije odu iz Ustavnog suda BiH, jer se pokazalo da je najveći broj odluka donesen preglasavanjem na štetu Republike Srpske.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu