Javna ustanova Centar za obrazovanje odraslih Banjaluka već pet godina ne organizuje program osnovnog obrazovanja jer im nije uplaćen novac za tu uslugu, iz republičkog i opštinskih budžeta.
Razgovarali smo sa čovjekom iz Banjaluke koji je prije sedam godina podnio zahtjev da sluša časove u ovom Centru i završi dva posljednja razreda osnovne škole koje, zbog životnih prilika, nije na vrijeme okončao.
– Ostale su mi nezaključene ocjene u osmom razredu i nikada nisam mogao preuzeti knjižicu. U međuvremenu, sistem obrazovanja se promijenio, tako da mi je sada potrebno da završim osmi i deveti razred. Od 2015. godine obilazio sam povremeno ovu ustanovu i raspitivao se kada će početi časovi – priča ovaj uporni 40-ogodišnjak, čije je ime poznato redakciji Srpskainfo.
Čekanje
Iako bez diplome, snalazio se i radio brojne poslove, ali sve to na crno. Ispod žita mu je, kaže, nuđeno i da plati diplomu osnovne škole u nekom od gradova BiH, što je odbio. Zbog svog poštenja na časove se bogami načekao.
– Nudili su da mi poslodavac plati časove, ali sam to odbio. Ko može garantovati da mi on neće kasnije odbijati od plate taj iznos? Ja za takve firme ovdje ne znam. Pitao sam u Centru i kako to da ja sam sebi ne mogu da platim časove, ali su mi rekli da tako ne može, jer je osnovno obrazovanje besplatno – govori naš sagovornik.
Poslije svih peripetija, on je tek nedavno krenuo na ovu nastavu.
U javnoj ustanovi Centar za obrazovanje odraslih Banjaluka pojašnjavaju da je, po zakonu, obrazovanje odraslih zajednička obaveza Republike, opština i poslodavca, ali da u praksi nema partnerske saradnje. Kažu da njihov Centar jedini u Srpskoj sprovodi osnovno obrazovanje odraslih, iako je za ovu uslugu registrovano čak 13 ustanova.
Sredstva nisu planirana
Potvrdili su nam da su posljednju generaciju “osnovaca” izveli još 2016. godine, te da na spisku za časove trenutno imaju 45 prijavljenih ljudi iz više opština.
– Ružno je reći da ovi ljudi čekaju već četiri, pet godina godina da počne nastava. Ima njih koji nam redovno dolaze i pitaju da li će ikada krenuti časovi. Ministarstvo prosvjete je, u zadnjem dopisu, naznačilo da nisu planirana sredstva za osnovno obrazovanje u 2021. Mi smo i predstavnike evropskih fondova pitali možemo li aplicirati za sredstva za osnovno obrazovanje odraslih, ali su nam rekli da nema takvih projekata, jer je u Republici Srpskoj zakonom lijepo regulisano ko snosi troškove osnovnog obrazovanja – precizira direktorka Suzana Kusovac Sladoje.
Podsjeća na statističke podatke iz 2019, koji kažu da na području Banjaluke čak 6.000 stanovnika nema završeno osnovno obrazovanje.
– Vjerujte, ljudi koji se nama javljaju nemaju 70 godina. Nije ovdje riječ o staroj populaciji, to su stanovnici od 35, 40, 50 godina, koji iz raznih razloga nisu završili školu. Kada nemate osnovno obrazovanje, vi ne možete biti prijavljeni jer niste ni NK radnik, ne možete ući u sistem, nemate socijalno, penziono. Sve je urušeno, postojite samo kao statistički podatak – upozorava ona.
Poziv poslodavcima
Centar se obratio i Gradu Banjaluka, koji je, navodi ona, pokazao interes da obezbijedi određeni iznos za finansiranje nastave za stanovnike koji su trenutno na spisku.
– To je pozitivan pomak koji treba pohvaliti. Nadamo se da će ovaj primjer slijediti i druge opštine, jer na spisku imamo i građane iz Gradiške, Kneževa, Mrkonjić Grada, koji nemaju tu mogućnost – kaže Kusovac Sladoje.
Ona je pozvala i poslodavce da se uključe u cijelu priču i finansiraju svoje radnike, jer je trenutni odziv ovog sektora takoreći zanemariv.
Zašto nisu u ovogodišnjem budžetu obezbijedili dio sredstava za osnovno obrazovanje odraslih, ali i kada su posljednji put uplatili novac Centru za obrazovanje Banjaluka, pitali smo Ministarstvo prosvjete RS.
– Sredstva za finansiranje obrazovanja odraslih obezbjeđuju se u budžetu Republike, budžetima jedinica lokalne samouprave, neposredno od polaznika i poslodavaca, te iz drugih izvora u skladu s Planom obrazovanja odraslih. Finansiranje programa obrazovanja odraslih vrši se putem izbora organizatora obrazovanja odraslih koji ponudi najbolje uslove – njihov je odgovor.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu