Društvo

ISTRAŽIVANJE Koliko javnog novca su potrošile organizacije ratnih veterana u BiH

U BiH je registrovano oko 1.600 udruženja proisteklih iz posljednjeg rata, a mnoga od njih su na platnom spisku opština, gradova, kantona i entiteta.

Borci Vojske Republike Srpske
FOTO: SINIŠA PAŠALIĆ/RAS SRBIJA

Za šest godina veteranske organizacije i udruženja iz cijele BiH potrošile su najamnje 83 miliona maraka, utvrdili su novinari Centra za istraživačko novinarstvo iz Sarajeva. Preciziraju da ovaj saldo ne uključuje invalidnine, direktnu i pojedinačnu pomoć borcima, te njihovo stambeno zbrinjavanje ili pomoć njihovim porodicama.

Radi se, dakle, o novcu koji građani BiH daju uglavnom za plate i materijalne troškove djelovanja ovih organizacija, te za događaje i programe koje one organizuju. Istraživanje je pokazalo da se za polovinu tog novca, ustvari, ne zna kako je i na šta potrošen.

Većina institucija ne vodi jasnu evidenciju o ovim izdvajanjima, a za skoro polovinu davanja nije poznat razlog, donosno namjena utroška novca – navode u CIN-u.

FBiH izdašnija od Srpske

CIN je objavio bazu podataka o finansiranju boračkih udruženja, koja je dostpna na internetu i koja otkriva mnoge zanimljive detalje iz ove oblasti.

Tako se pokazalo da Federaciji BiH izdvaja dvostruko više novca za boračka udruženja od Republike Srpske. Od 2012. do polovine 2018. godine Federacija BiH je veteranskim udruženjima uplatila 53,2 miliona KM, a Republika Srpska oko 27,5 miliona KM. Brčko distrikt je izdvojio nešto više od 2,5 miliona maraka, a samo grad Sarajevo i njegove 4 opštine skoro 5 miliona KM.

Kada je u pitanju Republika Srpska, iz republičkog budžeta se izdvaja više od 700.000 KM godišnje za plate zaposlenih i materijalne troškove organizacija od javnog interesa za RS, među kojima su najbrojnije boračke i organizacije proistekle iz rata, kojih ima ukupno 11. Iz budžeta RS je za aktivnosti i programe ovih organizacija od 2012. izdvojeno skoro 2,2 miliona KM.

Šampionski Prijedor i Ilidža

Mada su iz Ministarstva za rad i boračko invalidsku zaštitu RS odbili da daju podatke o tome koliko koja organizacija dobija javnog novca, tvrdeći da po zakonu nisu obavezni da to otkriju, tim CIN-a je utvrdio da je najbolje prošla Boračka organizacija RS, koja je za 6 godina inkasirala više od pola miliona, tačnije 580.000 KM.

Kada su u pitanju davanja iz lokalnih budžeta, apsolutni šampioni su Prijedor i Doboj. Grad Prijedor je za 6 godina boračkim udruženjima isplatio više od 1,8 miliona KM, a Doboj oko 1,34 miliona KM. Izdašni su i u Ugljeviku, gdje je za taj period isplaćeno skoro 900.000 KM. Opština Sokolac je boračkim udruženjima dala oko 882.000 KM, a tek iz njih slijede Banjaluka sa oko 816.000 KM i Bijeljina sa oko 804.000 KM.

U Federaciji BiH je jedna od najizdašnijih lokalnih zajednica Ilidža, koja je za 6 godina isplatila vrtoglavih 2,2 miliona KM brojnim udruženjima, među kojima su i „Patriotska liga“ i „Crni labudovi“, te Udruženje maloljetnih boraca Armije BiH.

Ove cifre nisu konačne, jer su neke institucije odbile ili izbjegle da podatke o izdvajanjima za boračka udruženja predoče javnosti.

Korajlić: Kupovina socijalnog mira

Ovolika izdvajanja za rad boračkih udruženja bude sumnju da se radi o kupovini socijalnog mira i indirektnoj kupovini glasova, a posebno je pitanje po kojim je kriterijumima i procedurama taj novac dodjeljivan, komentariše Ivana Korajlić, iz Transparensi BiH.

Dodaje da je nedopustivo da se podaci o dodjeli tog novca skrivaju od javnosti jer je to novac građana.

Podsjeća da se zaštita ličnih podataka ne može koristiti kao izgovor, jer je i nadležna agencija zauzela stav da je, kad su u pitanju isplate iz javnih budžeta, javni interes preči od zaštite privatnosti.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu