Političke partije u Bosni i Hercegovini sve više liče jedna na drugu, programska distanca postala je vrlo mala, a koalicije svakoga sa svakim postale su naša sudbina. Tako kod nas dojučerašnji žestoki protivnici, s potpuno različitim stranačkim programima, ali i ideologijama, mogu preko noći da postanu koalicioni partneri, te dogovorima izbrisati svoje programe i ideologije.
Jedna od najspecifičnijih koalicija je svakako ona na državnom nivou, u kojoj su zajedno SDA i SNSD, stranke sa potpuno različitim vizijama budućnosti Bosne i Hercegovine. SDA, koja je partija desnog centra, koalira sa SNSD, koja je partija lijevog centra, a specifično je to što ove dvije stranke, koje su zajedno na vlasti, o bitnim stvarima, zvanično, misle potpuno drugačije.
Razlike
SDA je usvojila Programsku deklaraciju, prema kojoj bi BiH bila definisana kao regionalizovana, pravna i socijalna država pod nazivom Republika Bosna i Hercegovina, s tri nivoa vlasti državnim, regionalnim i lokalnim, i u kojoj bi bio jedan predsjednik. Dok SDA u svom programu ne vidi Republiku Srpsku, njen koalicioni partner SNSD njenu budućnost stavlja na prvo mjesto.
Tako se u Statutu SNSD očuvanje teritorijalnog integriteta Republike Srpske i očuvanje, poštovanje i dosljedno primjenjivanje Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH, kojim se garantuje ustavno‐pravni položaj Republike Srpske, stavlja na prvo mjesto. Takođe, potpuno različite stavove imaju i po pitanju NATO puta BiH.
Iako u ovom slučaju moramo imati u vidu da je vlast sastavljena od izbornih pobjednika dva entiteta, činjenica da se ideologije gube je odavno poznata. Ovo svakako nije jedini ovakav primjer koji otvara brojna pitanja poput onih – gubi li se podjela na ljevicu i desnicu, da li se gasi višepartijski sistem i čemu uopšte izlaziti na izbore i birati između stranaka ako na kraju može svako sa svakim!?
Stručnjaci s kojima smo razgovarali kažu da se ideologije polako gube u cijelom svijetu, te da primat zauzima stav o globalizmu, dok neki smatraju da su u BiH još uvijek interes i fotelje jedina i prava ideologija partija.
Perišić: Nema više tih podjela
Profesor političkih nauka Srđan Perišić smatra da podjela na lijeve i desne više nema ni u zemljama Evropske unije, naglašavajući takođe da je nivo u BiH specifičan.
– Podjele se sada svode na to da li ste globalista ili suverenista, odnosno antiglobalista. To je osnovna podjela među političkim opcijama, tako da na obje strane možete naći i lijeve i desne. Isto je i kod nas, samo što, kada govorimo na nivou BiH, moramo imati u vidu da je politički sistem ovdje drugačiji – kaže Perišić.
Podsjeća da se vlast na nivou BiH formira sastavljanjem pobjednika iz Republike Srpske i pobjednika iz Federacija BiH.
– BiH nije jedinstvena izborna baza. Pošto se vlast sastavlja, sviđalo se to nama ili ne, može se sastavljati od potpuno različitih ideologija – objašnjava Perišić.
Dodaje da, ako izuzme specifičan BiH nivo, podjele na suvereniste i globaliste sve više dolaze i u region, kao i u Republiku Srpsku.
– Na snazi su tendencije novih ideoloških podjela, koje brišu ljevicu i desnicu – smatra Perišić.
Antić: Interesi sve srede
S druge strane, politički analitičar Velizar Antić smatra da su ideološke razlike političkih partija u velikoj mjeri izgubile na značaju ne samo kod nas nego i širom svijeta želeći da se približe što širem krugu glasača.
– Sve partije se pomijeraju ka “centru” u želji da postanu bliske što širem krugu birača. Kod nas je ovaj trend doživio svoj maksimum, pa sada imamo situaciju da su ideološke razlike jako teško uočljive i u samim programima i temeljnim dokumentima na kojima počivaju partije. Sve to nas dovodi u situaciju da se naše političke partije rukovode samo jednim načelom, a to je goli interes u materijalnom smislu te riječi – kaže Antić za Srpskainfo.
Dodaje da se, ukoliko se lideri partija “dogovore” oko podjele plijena, sve ostale razlike brišu, prelazi se preko svih grubih riječi i međusobnih optužbi pod izgovorom opšteg dobra, a u stvari se radi o zaštiti vlastitih interesa.
Parteneri širom svijeta
Perišić objašnjava da ljevica i desnica koaliraju širom svijeta, te da postoje čak i partije koje su po nešto od svake strane uvrstile u svoje programe.
– SNSD ima dobru saradnju sa Salvinijevom partijom u Italiji, s Mari le Pen u Francuskoj, pa Slobodarskom partijom u Austriji, a sve su to partije desne stranke po vrijednostima, dok je SNSD iz lijevog centra. Dakle, sve ih povezuju suverenizam i antiglobalizam – objašnjava Perišić.
Koliko se ideologije gube i miješaju pokazuje i primjer iz Rusije. Tako vladajuća stranka, Jedinstvena Rusija, u svom programu povezuje konzervativne vrijednosti sa lijevim, što se, kaže Perišić, nije desilo nikada u Evropi.
– I Tramp je desničar koji je blizak mnogim ljevičarskih strankama, a povezuje ih upravo antiglobalizam – smatra Petrović.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu