Išijas (išijalgija ischialgia – lumboischialgia) predstavlja skup simptoma, među kojima je dominantan bol, a koji nastaju kao posljedica oštećenja – kompresije ili nadražaja, jednog od pet kičmenih korjenova živaca koji zajedno grade n.ischiadicus – bedreni živac, najduži živac čovječjeg tijela, objašnjava za “Blic zdravlje” doktorka Biljana Đorđević-Petrović, specijalista neurologije u Opštoj bolnici “Dr Laza K. Lazarević” u Šapcu.
Doktorka Đorđević-Petrović objašnjava nadalje da bedreni živac glavna pobočna grana lumbo-sakralnog spleta i čine ga vlakna prednjih grana spinalnih živaca od L4 do S3.
– Inervaciono područje nerva je sjedalni predio, duž butine, zatkoljena jama, potkoljenica, prsti stopala – navodi dr Đorđević Petrović za “Blic zdravlje”.
Išijas je bolest modernog doba, i zauzima prvo mjesto među bolestima perifernog nervnog sistema. Ulazi u prvih pet mjesta za razlog traženja ljekarske pomoći, i jedan od najčešćih razloga za izostanak sa posla.
Tokom života 60 do 90 odsto ljudi ima bar jednu epizodu bola u leđima.
Tegobe najčešće nastaju naglo (akutno) nakon rotatornog pokreta ili teškog naprezanja odnosno podizanja tereta.
– U kliničkoj slici dominira bol, radikularni bol koji je intenzivan i oštar i zahvata kožu i dijelove mišića inervisanih od datog korijena. Bol se pogoršava pri napinjanju i istezanju. Najčešće je praćen i poremećajima senzibiliteta, izmijenjenim ili sniženim osjećajem u regiji zahvaćenog korijena. Može se javiti i oduzetost mišića ili njihova atrofija, ali je ona manje izražena – kaže sagovornica “Blic zdravlja”.
U lumbosakralnom regionu 95 odsto radikulopatija odnosi se na L5-S1 korijene.
– S 1 radikulopatija, takozvani klasični išijas podrazumijeva bol koji se širi iz krsta u glutealnu regiju i nadole sa zadnje strane noge, i često se prostire do ispod koljena sa izmjenom senzibiliteta koja zahvata zadnju stranu potkoljenice i spoljašnji dio stopala ka malom prstu. U L5 radikulopatiji distribucija bola je slična, ali izmjena senzibiliteta zahvata spoljašnji dio potkoljenice svod i palac stopala – navodi neurolog Biljana Đorđević-Petrović.
Dijagnoza išijasa postavlja se na osnovu anamneze i kliničke slike, zapravo neurološkim pregledom.
Sagovornica “Blic zdravlja” podseća da je za mnogobrojna istraživanja patoloških promjena n.isciadicusa zaslužan srpski ljekar doktor Laza Lazarević, koji je opisao važan dijagnostički test – nastupanje bola kod istezanja išijadikusa – Lazarevićev znak:
– Dalja dijagnostika se nastavlja laboratorijskim ispitivanjem – krvi, urina, likvora, elektromioneurografskim ispitivanjem i “neuroimidžing” metodama, najprije Magnetnom rezonancom.
Lečenje išijasa podrazumijeva konzervativni tretman i hirurško liječenje.
– Konzervativni tretman podrazumeva kratkotrajno mirovanje u postelji, 3 do 4 dana, primenu analgetika – nesteroidnih antiinflamatornih lijekova, a u težim slučajevima i kortikosteroida. Nakon izlaska iz bolne faze može se pristupiti fizikalnom tretmanu – kaže dr Biljana Đorđević-Petrović za “Blic zdravlje”.
– Hirurško liječenje zahtijeva sljedeća klinička slika – poremećaj funkcije sfinktera, težak neurološki deficit i pad stopala.
Sve faktore rizika, prema riječima doktorke Biljane Đorđević-Petrović, možemo podijeliti u dvije velike grupe:
životno doba
tjelesna masa/gojaznost
mentalni stres
pušenje
rad povezan sa stalnim dizanjem i nošenjem tereta
izloženost vibracijama
vozači, piloti, sjedeći posao
Daleko najčešći uzrok su degenerativne promjene kičmenog stuba i to:
hernijacija intervertebralnog diskusa
kompresija osteofitom u nivou intervertebralnog otvora
prelom pršljenskog tijela
avulzija korijena
osteomijelitis
epiduralni apscesi
herpetična infekcija
HIV
primarni
metastatski
– Prevencija podrazumijeva jačanje snage mišića što obezbjeđuje stabilnost donjeg dijela kičmenog stuba a to su hodanje, trčanje, plivanje. Zatim, redukciju tjelesne mase, izbjegavanje provokacionih pokreta i smanjenja izloženosti vibracijama – savjetuje dr Biljana Đorđević-Petrović, specijalista neurologije, piše Blic.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu