Za mnoge Srbe i druge južnoslovenske narode, on je heroj koji je dao svoj život za slobodu. Međutim, u očima drugih, on je terorista čiji je čin doveo do smrti miliona ljudi u Prvom svjetskom ratu. Bez obzira na perspektivu, nesumnjivo je ostavio dubok trag u istoriji Balkana i svijeta.
Princip je rođen 25. jula 1894. godine u selu Obljaj, koje se tada nalazilo u okviru Austro-Ugarske, a danas je dio Bosne i Hercegovine. Poticao je iz siromašne seljačke porodice. Tokom školovanja u Sarajevu i Beogradu, postao je politički aktivan i pridružio se Mladoj Bosni, organizaciji koja se zalagala za oslobođenje južnoslovenskih naroda od austrougarske vlasti.
S osamnaest godina izvršio je atentat na austrijskog nadvojvodu Franca Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju u Sarajevu 28. juna 1914. godine. Princip i saučesnici u atentatu uhapšeni su i predstavljeni kao nacionalističko tajno društvo, koje je pokrenulo Julsku krizu, a koja je doprinijela izbijanju Prvog svjetskog rata.
– Ja sam jugoslovenski nacionalista, težim za ujedinjenjem svih Jugoslovena, pod bilo kakvim političkim oblikom i za njihovim oslobođenjem od Austrije – izjavio je na suđenju.
Princip je osuđen na dvanaest godina zatvora, što je bila maksimalna kazna za njegovu starosnu dob.
Ostatak svog kratkog života, Gavrilo Princip je proveo u teškoj patnji. Kaznu je izdržavao u izolovanoj ćeliji u tvrđavi Theresienstadt (Terezin), na sjeveru Češke.
Gladan, usamljen, bez svjetla i grijanja, Gavrilo se pokušao objesiti 1916. godine, ali nije uspio. Tuberkuloza mu je toliko oštetila kosti, da je u više navrata morao moliti zatvorske ljekare da mu amputiraju ruku. To su na kraju i uradili.
Gavrilo je umro u zatvoru 28.04.1918, tri godine i deset mjeseci nakon Sarajevskog atentata. Imao je samo 23 godine. U trenutku smrti imao je samo 23 godine i oko 40 kilograma. Zatvorski stražari su ga pokopali u neoznačenom grobu. Posmrtni ostaci su kasnije preneseni u Sarajevo.
Šta je napisao ocu i majci u posljednjem pismu?
– Prije svega Vas molim da mi oprostite na velikoj nesreći i žalosti, koju sam Vama nanio. Ja sam inače zdrav, no to ne znači ništa, da li sam bolestan ili mrtav – to mi je potpuno radi mene, svejedno – no meni je jedino žao Vas i cijeloga naroda, zbog nesreće koja ga je snašla. Meni i mojim nesrećnim drugovima već je rasprava svršena, a u četvrtak će nam se proglasiti osuda.
Kakva će biti ne znam, ali bih najvolio da me na smrt osude. Ne mogu Vam pisati o svojim duševnim mukama, no to Vam i ne treba znati. Kako sam rekao- oprostite mi i pomirite se sa tim da mene više nema, a ja Vas volim i ljubim iznad svega srca i duše. Gledajte na svaki način da Nikicu školujete. Više ništa, nego bezbroj poljubaca Vama i svima koje poznam. Mnogo Vas voli i poštuje,
Vaš sin”
Gavrilo Princip je s ostalim atentatorima sahranjen u sarajevskom naselju Koševo, na pravoslavnom groblju Sveti arhanđeli Georgije i Gavrilo. Na tom mjestu je 1939. godine podignuta i kamena kapela njima u čast, poznata kao Vidovdanska kapela, Kapela Vidovdanskih heroja ili Kapela Mlade Bosne, prenosi Stil.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu