Iz našeg ugla

Famozna jahta

Jedna od najlepših jahti koje su plovila Jadranskim morem bila je svakako “Rumija”, koja je pripadala crnogorskom kralju Nikoli Prvom Petroviću Njegošu.

Vladimir Đurić Đura
FOTO: GORAN ŠURLAN/RAS SRBIJA

“Rumija” je bila parna jahta koja je pripadala crnogorskoj mornarici od 1905. do 1915. godine. Imala je dva jarbola. Bila je dugačka 47,78 metara i široka 6,10 metara.

“Rumiju” su u Engleskoj kupili Turci Osmanlije i nosila je ime “Zaza”. Izgradili su je škotski graditelji. Januara 1905. turski sultan Abdul Hamid II poklonio je jahtu knjazu Nikoli Prvom. Bio je to znak dobre volje turskog sultana, koji je prethodno izgubio bitke u Crnoj Gori.

Zanimljivo je da je Abdul Hamid za vrijeme svoje vladavine izgubio značajan dio teritorija osmanske imperije. Izgubio je Kipar, Tunis, Egipat, Srbiju i Crnu Goru, kao i kontrolu nad Bosnom i Bugarskom. Međutim, i tako poražen sultan je bio velikodušan, spreman da dijeli svoje ogromno bogatstvo. Kralju Nikoli sultan je osim jahte poklonio i dva tovara blaga.

Jahta, koja je plovila pod turskim mornarima, stigla je u Pristan, današnji grad Bar, 1. januara 1905. da bi je dva dana kasnije preuzela crnogorska posada. Posada je preuzela dragocjeni tovar i odnijela ga u nepoznatom pravcu. Dva dana kasnije, natovarena sa 15 tona uglja, knjaževa nova jahta isplovila je za Bokokotorski zaliv i usidrila se u Meljinama.

Tokom prvih nekoliko mjeseci “Zaza” je korišćena za prevoz kraljevske porodice iz Boke Kotorske do Albanije. Knjaz Nikola je 23. marta 1905. godine, dok je bio na brodu “Zaza”, održao svečanost kojom je formalno počela izgradnja Luke Bar. Tada je zvanično nastala velika crnogorska luka.

Decembra 1907. svoje posljednje dane na “Rumiji”, koja je tada bila u Boki, proveli su neizlječivo bolesni prinčevi Stanislav i Stevan Petrović. Stanislav je i umro na jahti 4. januara 1908. dok je njegov brat Stevan preminuo nepuna dva mjeseca kasnije u Kanu u Francuskoj.

Crnogorski prestolonasljednik Danilo, krstareći rijekom Bojanom 28. jula 1908. godine, odlučio je da preimenuje “Zazu” u “Rumiju”. Naziv “Rumija” je možda odabran zbog toga što se planinski lanac Rumije nalazi u blizini rijeke Bojane.

Tokom Prvog svjetskog rata brod je korišćen za transport vojnih snaga i oružja. Jahta je bila primarni strateški vojni cilj. Drugog marta 1915, kod Pristana, dva od pet austrougarskih torpednih čamaca otkinuli su sidreni lanac broda i povukli brod do lukobrana. Ovo je zauzvrat praćeno nizom torpeda usmjerenih ka brodu. Izvještava se da je brod potonuo u 3.45 tog jutra. O ovoj akciji postoji obilje literature. Potapanje “Rumije” bilo je presudno da Austrougarska vojska dobije prednost u Prvom svjetskom ratu. To je na kraju, dovelo do ogromnih problema u snabdijevanju vojske i civilnog stanovništva Crne Gore u jesen i zimu 1915-16. Bez “Rumije” sve je vodilo ka vojničkom porazu i kapitulaciji Kraljevine Crne Gore u januaru 1916. godine.

I danas se olupina “Rumije” nalazi u blizini luke Bar, te je postala atrakcija za ronioce. Sve što je vrijedilo na luksuznoj jahti vrlo brzo je pokradeno. Niko ne zna gdje su famozna dva tovara zlata sa “Rumije”.

Još jedna neobična anegdota vezana je za “Rumiju”. Jahta je predstavljena na poštanskoj marki u Crnoj Gori 2022. godine. Međutim, marka je povučena nakon što je utvrđeno da na slici nije “Rumija”, već da je prikazan brod fašističkog lidera Benita Musolinija!

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu