Njegov značaj za hrišćansku Crkvu drugog vijeka može se porediti sa značajem Svetog Atanasija Velikog za Crkvu četvrtog vijeka. Obojica su se u svom životu i radu istakli kao zaštitnici čistog, nepovrijeđenog crkvenog učenja protiv lažnih jeretičkih učenja svog vremena: Sveti Irinej protiv gnosticizma, Sveti Atanasije – protiv arijanizma.
Sveti Irinej je rođen u gradu Smirni, u Maloj Aziji; od rane mladosti predao se temeljnom izučavanju jelinske mudrosti i postao odličan znalac grčke poezije, filozofije i ostalih jelinskih nauka. Ipak, svjetovno znanje nije zanelo mladog Irineja. Čuvši za duhovnu mudrost, hrišćansku mudrost, i počevši se upoznavati s njom, on se oduševio njome i želio da je svim srcem usvoji, osjećajući njenu spasonosnost i neizmjernu važnost, piše Kurir.
Po povratku iz Rima, sveti Irinej stupi na arhijerejski presto svetog Potina, nakon što ovaj mučenički postrada. Kao arhijerej, sveti Irinej mudro rukovodaše svojom lionskom pastvom u teškim vremenima, jer su mnoge nevolje napadale Crkvu Hristovu: neznabožački idolopoklonici progoniše hrišćane, a bezbožni jeretici stvarahu pometnju i razdor u Crkvi Božijoj.
Sveti Irinej trpljivo podnošaše radi imena Hristovog pritiske i neprijatnosti koje mu nanosiše idolopoklonici, a protiv jeretika neustrašivo vojevaše svojom riječju i svojim knjigama.
Arhijerejska djelatnost svetog Irineja ne ograničavaše se samo na Lion, čije sve građane on prevede u hrišćanstvo, nego se proširi na cijelu Galiju. Osim toga, sveti Irinej održavaše žive veze sa rimskom crkvom i sa maloazijskim crkvama, o čemu svjedoče njegove poslanice, upućivane tamošnjim episkopima.
Veliku revnost pokaza sveti Irinej u razobličavanju i opovrgavanju tadašnjih jeretičkih učenja. U tom cilju on napisa mnoge knjige, u kojima bogomudro opovrže zablude jeretika i izloži i odbrani istine hrišćanske vjere. Od svih njegovih djela najznačajnije je ono pod nazivom: „Protiv jeresi“, ili tačnije: „Razobličenje i opovrgavanje lažnozvanoga znanja“, u pet knjiga.
Ovo djelo sveti Irinej poče pisati na molbu jednog svog prijatelja radi opovrgavanja jeresi valentinijana, koji u to vrijeme silno proširiše svoje lažno učenje ne samo u Rimu nego i u Galiji.
Zatim, želeći da pokaže lažnost i suštinu Valentinove jeresi, koja ponavlja zablude ranijih jeretika, sveti Irinej opisa stare jeresi koje su se ranije pojavile i stupile u borbu sa hrišćanstvom, bogomudro pobijajući sve zablude jeretika i raskrivajući jedino spaconosno učenje hrišćanske Crkve.
Rukovodeća misao bogomudrog oca, svetog Irineja, jeste ova: „Svako ko želi da zna istinu, treba da se obrati Crkvi, jer su apostoli samo njoj jedinoj saopštili božansku istinu, i, kao bogataš u riznicu, položili u nju sve što se odnosi na istinu. Samo je Crkva vrata života.“
Ovakvo značenje Crkve, kao jedine nepogrešive čuvarke i nositeljke istinskog apostolskog predanja, sveti Irinej zasniva na tome što u Crkvi stalno obitava Duh Sveti i neprestano deluju božanski darovi i sile. Duh Božji, po učenju svetog Irineja, prisutan je u Crkvi od samog njenog osnivanja. On je kao život i duša Crkve;
On je pokreće i upravlja njome onako kako duša pokreće i upravlja članovima našeg tela. U Crkvi je dato sve čime se izvršuje naše spasenje. Zbog toga što u Crkvi stalno i neposredno prebiva Duh Božji, ona nikada ne može pogrešiti ili pasti u zabludu. Božanska istina, predata joj usmeno ili pismeno od svetih apostola, ostaće uvek jednaka, čista i božanstvena kao što je bila i u vreme apostola, jer jedan i isti Duh Sveti delovao je i u apostolima, a deluje i sada u Crkvi – u licu njihovih nasljednika. Apostolsko prejemstvo čuva se u Crkvi svuda i neprekidno, a s njim i apostolsko predanje u njegovom čistom i nepovređenom vidu.
Uopšteno, sveti Irinej uči da Crkva, iako rasijana po cijelom svijetu, čuva jedno i isto učenje prisustvom jednog i istog Duha Božjeg i neprekidnošću apostolskog zvanja. Crkva podjednako vjeruje, propoveda i predaje, imajući kao jednu dušu i jedno srce; podjednako propovijeda istinu i prosvećuje svuda po svijetu. Kao što je sunce jedno i isto za cijeli svijet, tako i propovijed istine sjaji i prosvećuje u cijeloj Crkvi.
Time učeći i usmjeravajući vjerne, sveti Irinej spase mnoge od neznabožačkog idolopoklonstva i jeretičkih zabluda; mnoge hrišćane on nastavi na put spasenja, a neke ukrijepi na mučenički podvig. Naposljetku, i sam postrada za ime Hristovo u vrijeme cara Severa: njemu bi odsječena glava. Tako sveti Irinej primi slavni vijenac mučeništva u carstvu Gospoda našeg Isusa Hrista.
U skladu s ovim, hrišćani danas treba da odu u crkvu i zapale svijeću.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu