Društvo

Bolest koje se PLAŠE SVE TRUDNICE: Dr Damnjanović Pažin objašnjava šta je HELLP sindrom, koji je otkriven kod preminule porodilje u Nišu

Kako je rekao Radmilo Janković, direktora Klinike za anesteziju i intenzivnu terapiju, gdje je porodilja liječena kod nje je došlo do HELLP sindroma, jednog od brojnih opasnih stanja u trudnoći.

Bolest koje se PLAŠE SVE TRUDNICE: Dr Damnjanović Pažin objašnjava šta je HELLP sindrom, koji je otkriven kod preminule porodilje u Nišu
FOTO: SINIŠA PAŠALIĆ/RAS SRBIJA

Trudnica je 26. aprila porođena prirodnim putem, u kontrolisanim uslovima u jedinici intezivne njege Klinike za anesteziju i intezivnu terapiju. Rodila je vitalno dijete ženskog pola koje je odmah prebačeno u neonatološki blok Klinike za dečije interne bolesti. Dan nakon porođaja, dolazi do pogoršanja životnih funkcija i dramatičnog poremećaja koagulativnog statusa kao i naglog prestanka bubrežne i jetrene funkcije porodilje. I pored intezivnog liječenja od strane multidisciplinarnog tima ljekara, došlo je nažalost do smrtnog ishoda i pacijentkinja je preminula u četvrtak 29.aprila u 7.20 časova – navode u UKC Niš.

Riječ je o sindromu koji se javlja kod trudnica koje su inače imale problem sa pritiskom, dakle problem sa preeklampsijom, a može da se pojavi sasvim nenadano.

Javlja se samo u trudnoći i može da ugrozi život. Otkriva se krvnim analizama.

Riječ je o rijetkoj bolesti od koje može da boluje na hiljadu porodilja samo tri, uglavnom poslije 25 godine i kod žena koje su rađale više puta.

Pročitajte još

U pitanju je problem nastao usled mnogobrojnih faktora, ali najverovatnije kao posljedica teške, ali ne i liječene preeklampsije, piše Žena Blic.

HELLP sindrom se manifestuje kroz anemiju koja nastaje zbog raspadanja crvenih krvnih zrnaca, povećanjem koncentracije enzima jetre, smanjenjem broja trombocita i drugim simptomima, kao što su bol u gornjem abdomenu, mučnina i povraćanje, dijareja i visok krvni pritisak.

S ozirom na to da simptomi HELLP sindroma mogu da navedu na sumnju da je u pitanju neko drugo, lakše oboljenje, potrebno je uraditi analizu krvi jer je jedino na taj način moguće utvrditi postojanje upravo ove, veoma opasne za trudnicu i bebu, komplikacije u trudnoći.

Često se izjednačava sa preeklampsijom, od koje je preminula i poznata sportistkinja Bobana Momčilović Veličković.

Šta je tačno bolest od koje se plaše sve trudnice, a zbog koje je Bobana Momčilović Veličković izgubila najvažniju bitku.

Preeklampsija je težak oblik hipertenzije u trudnoći i jedan od vodećih uzroka obolijevanja i umiranja trudnice, ploda i novorođenčeta. Ukoliko se na vreme ne prepozna i ne liječi, može dovesti do ozbiljnih komplikacija, a eklampsija predstavlja teži oblik preeklampsije.

Tokom eklampsije dolazi do nevoljih trzaja tela trudnice, koje je praćeno gubitkom svijesti, povišenim krvnim pritiskom, gubitkom belančevina u mokraći majke, pojavom otoka lica i tijela, poremećaja funkcije pojedinih organa trudnice (jetra, bubrezi, mozak). Sve ovo je najčešće praćeno bolom u gornjem abdomenu. Eklampsija se javlja isključivo tokom trudnoće.

Upravo zbog ovoga važno je da se tokom trudnoće prati da li se razvila preeklampsija.

Skrining na preeklampsiju, koji se radi na Odelenju visokorizičnih trudnoća u GAK „Narodni front“, omogućava da se već krajem prvog trimestra dođe do informacija o tome koje trudnice su u visokom riziku da ispolje hipertenzivnu bolest u trudnoći

Trudnoća može da dovede do pojave hipertenzije ili da dovede do pogoršanja hronično povišenog krvnog pritiska. Uz krvarenja i infekcije, povišen krvni pritisak, odnosno preeklampsija, najčešći je faktor rizika za život i zdravlje trudnice i ploda.

– Preeklampsija je težak oblik hipertenzije u trudnoći i jedan je od vodećih uzroka obolijevanja i umiranja trudnice i ploda. Ukoliko se na vrijeme ne prepozna i ne liječi, može dovesti do ozbiljnih komplikacija u trudnoći, ali i teških hroničnih poremećaja zdravlja kod žene i novorođenčeta – objašnjava dr Barbara Damnjanović Pažin, specijalista ginekologije i akušersta u GAK „Narodni front“.

Prema njenim riječima, najčešće komplikacije trudnoće koje nastaju kao posledica preeklampsije su: slabo napredovanje ploda (intrauterusni zastoj u rastu ploda), potreba za prevremenim porođajem zbog ugroženosti ploda i/ili trudnice, komplikacije usled nezrelosti novorođenčeta uzrokovane prevremenim rađanjem, prevremeno odvajanje posteljice i smrt ploda u materici.

– U najtežem obliku, poznatom kao eklampsija, može da dovede i do smrtnog ishoda trudnice – ističe dr Damnjanović Pažin.

Na sreću, skrining na preeklampsiju, koji se odnedavno radi na odjeljenju visokorizičnih trudnoća u GAK „Narodni front“, omogućava da se veoma rano, krajem prvog trimestra, dođe do informacija o tome koje trudnice imaju visok rizik da se kod njih ispolji ovaj poremećaj.

– Time se stiču uslovi da se adekvatnim praćenjem, uz intenzivan nadzor, blagovremeno pristupi liječenju, čime se učestalost komplikacija može smanjiti. Osim toga, u današnje vreme je sve aktuelnija tema koja se tiče mogućnosti pokušaja da se prevenira ispoljavanje ovog poremećaja kod trudnica koje su u realnom riziku. Zbog toga će u budućnosti, ovaj skrining metod, najverovatnije moći da se koristi i kao metod selekcije pacijentkinja koje bi bile kandidati za ovakvu vrstu preventivnog liječenja – kaže dr Damnjanović Pažin.

Ona ističe da pojedine trudnice imaju unapred povećan rizik za ispoljavanje ovog poremećaja, koji je u vezi sa već postojećim oboljenjima ili stanjima van trudnoće.

– Grupi visokog rizika pripadaju žene koje imaju povišen krvni pritisak izvan trudnoće, one sa hroničnim bolestima bubrega, dijabetesom, autoimunim poremećajima kao što su antifosfolipidni sindrom i sistemski lupus eritematodes, kao i urođenim trombofilijama. Pod posebno visokim rizikom su one trudnice, koje su u prethodnoj trudnoći imale povišen krvni pritisak, u prvom redu preeklampsiju.

Takođe, u povećanom riziku su i žene koje imaju 40 i više godina, kojima je to prva trudnoća, ukoliko su majka i/ili sestra imale preeklampsiju u trudnoći, žene koje imaju prekomjernu tjelesnu težinu prije trudnoće i ukoliko je interval od predhodne trudnoće veći od 10 godina.

Kada se radi skrining na preeklampsiju?

Vrijeme skrininga na preeklampsiju se poklapa sa periodom kada se radi i skrining prvog trimestra (“Dabl-test”), a to je između 11. i 14. nedelje trudnoće, računajući od prvog dana posljednje menstruacije.

Prevencija je najvažnija

Za sada, nije utvrđeno medicinsko sredstvo, niti postupak kojim se sa stopostotnom sigurnošću može sprečiti nastanak preeklampsije. Dr Damnjanović Pažin ističe da ženama koje pripadaju rizičnim grupama, treba posavjetovati da prije planiranja trudnoće posjete svog ginekologa i svoje predhodno zdravstveno stanje optimizuju prije nego što ostanu u drugom stanju. Takođe se preporučuje, da u ranoj trudnoći urade skrining na preeklampsiju.

Od opštih mjera prevencije savetuju se redovne kontrole krvnog pritiska (bar jednom nedeljno ukoliko nije povišen pritisak, tj. svakodnevno bar dva puta, ukoliko je već uvedena terapija za pritisak), zdrav životni stil koji podrazumeva aerobnu fizičku aktivnost umerenog intenziteta minimum 30 minuta dnevno, pet do sedam puta nedjeljno ukoliko hipertenzija nije ispoljena i ukoliko nema drugih kontraindikacija kao što su prijeteći pobačaj, prijeteći prevremeni porođaj, krvarenja u trudnoći…

– Savjetuje se i zdrava ishrana sa regulisanjem tjelesne težine prije začeća (BMI ispod 30, optimalno između 20 i 25), dok u samoj trudnoći treba smanjiti unos soli, izbegavati masna i začinjena jela, unositi dovoljno tečnosti (oko 2,5 l/dan) i optimizovati kalorijski i nutritivni unos hranom – kaže sagovornica.

Ona naglašava da u trudnoći ne postoji potreba za značajnim povećanjem kalorijskog unosa.

– Prema važećim preporukama, on bi u drugoj polovini trudnoće trebao biti povećan za svega oko 10 odsto u odnosu na potrebe van trudnoće i to na račun povećanog unosa kvalitetnih bjelančevina.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu