Magazin

Atlantiđanske imperije (82): "Gavran"

Tada nastaje čuvena poema „Gavran", koja, objavljena u „Miroru", izaziva ogromnu pažnju publike. Pou je „Gavran" donio veliku slavu i popularnost.

Edgar Alan Po
FOTO: POEMUSEUM/SCREENSHOT

Ostavši ponovo bez posla, živi u kolibi u blizini Njujorka, teško podnoseći takve uslove života, gdje doživljava niz mističnih susreta sa okultnim silama.

Poova lična borba s alkoholizmom dovela ga je veoma rano u svijet duhova, anđela i demona, u svijet kojim su bili opčinjeni pisci romantičarskog pokreta, posebno oni koji su pisali gotske novele. Njegove najbolje priče direktno govore o misterioznim bićima, koji obitavaju između života i smrti. Opsežna je studija Teodora Bestermana koliko je Edgar Alan Po bio opsednut okultizmom. Demoni kao da su upravljali njegovim životom i pisali mu biografiju.

Nakon što Virdžinija umre 1847. godine počinje sve više da upada u nevolje. Zanimljivo je da je, iako i dalje slavan, potpuno bez novca. Pogođen Virdžinijinom smrću, impulsivno kreće u Filadelfiju, bez nekog konkretnog plana. U Ričmondu sreće Elviru Selton, postaju ponovo bliski, ali iznenada napušta grad baš kada je trebalo da se venčaju. Nalaze ga na ulici u Baltimoru, u tuđoj odjeći. Nije se tačno znalo od čega je bolovao; umro je nekoliko dana kasnije. Za piščevu smrt gospođa Klem saznala je iz novina.

U doktorskoj disertaciji „Književno teorijski pogledi Edgara Alana Poa“ Saša Simović lijepo sumira značaj velikog američkog pisca.

„Edgar Alan Po, pjesnik, pisac, kritičar, teoretičar, urednik časopisa, jedan je od najvećih američkih književnika svih vremena. Od polovine XIX vijeka pa do danas objavljen je veliki broj kritičkih članaka i studija posvećenih njegovom stvaralaštvu. Mišljenja o Pou, čovjeku i piscu, često su bila podijeljena – bilo je onih koji su ga anatemisali, ali i istinskih poklonika njegovog djela. Zahvaljujući kritici XX vijeka, ipak, Edgar Alan Po je zauzeo mjesto koje mu po pravu pripada u američkoj i svjetskoj književnosti. Po ovom velikom piscu nazvana je nagrada koju dodjeljuje Udruženje američkih pisaca misterije još od 1946. godine. Prvu nagradu ’Edgar’ dobio je Džulijan Fast za debitantski roman ’Budan noću’. Tokom četrdesetih godina prošlog vijeka čuveni reditelj horor filmova Rodžer Korman snimio je niz filmova inspirisanih Poovim djelima, poput ’Pada kuće Ušer’, ’Ligejinog groba’, ’Maske crvene smrti’, ’Bunara i klatna’, u kojima je glumio poznati glumac Vinsent Prajs, koji je svoj glumački vrhunac ostvario upravo u ovom žanru. Na omotu albuma koji su ’Bitlsi’ objavili 1967. (’Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band’), u prikazanoj gomili prepoznajemo dobro poznati lik, lik Edgara Alana Poa“, napisao je Simović.

U svojoj knjizi „Israfel – život i vrijeme Edgara Alana Poa“ autor Harvi Alen piše da je 1844. godine posjetio predavanje Endru Džeksona Dejvisa u Njujorku poslije kojih je počeo intenzivno da se interesuje za okultne teme, spiritualizam, mesmerizam, galvinizam, vidovnjaštvo. Poemu „Israfel“ Po posvećuje anđelu koji je svirao trubu prije Sudnjeg dana, jednog od omiljenih anđela magičara Alistera Kroulija. Alen vjeruje da je u tom periodu podstaknut natprirodnim temama napisao priču „Fakta i slučaj Gospodina Valdemara“ i da je tada započeo rad na svojoj filozofskoj poemi „Eureka“.

(Nastaviće se)

Raniji tekstovi:

Atlantiđanske imperije (71): Moderne utopijske zajednice

Atlantiđanske imperije (72): Hju Hefner

Atlantiđanske imperije (73): Nomadske komune

Atlantiđanske imperije (74): Endru Džekson Dejvis

Atlantiđanske imperije (75): Dejvisova iscjeljenja

Atlantiđanske imperije (76): Ko je otkrio planetu Neptun

Atlantiđanske imperije (77): Dejvisov uticaj na Poa

Atlantiđanske imperije (78): Paskal Beverli Randolf

Atlantiđanske imperije (79): Dok Robinson i Crni Herman

Atlantiđanske imperije (80): Čarls Fort

Atlantiđanske imperije (81): Edgar Alan Po

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu