Magazin

Atlantiđanske imperije (29): Francuska umjetnost

Reformacija nekoliko vijekova ranije je donijela promjene u svijetu nauke i medicine, pa i filozofskog pogleda na svijet.

FOTO: FRANCE 24 ENGLISH/YOUTUBE/SCREENSHOT

Pojave poput Mesmerovog magnetizma, Kardecovog spiritizma, teozofije Madam Blavacke, ratova čarobnjaka poput opata Bulana, Osvalda Virta, Stanislava Gvajte, pjesnika Peledana bile su dio moderne istorije.

Početkom XIX vijeka brojni umjetnici u Parizu ukidaju normativne poetike, zasnovane na aksiološkim modelima katoličkog svijeta od svetog Avgustina do Voltera. Nastaje Romantizam, pisci poput Aleksandra Dime, Pjera Lotija, Lamartina, Viktora Igoa, Prospera Merimea, miješaju egzotiku dalekih krajeva i misticizam.

Kraj XIX vijeka „Fin de siecle“ jedan je od najzanimljivijih perioda u istoriji umjetnosti, ne samo francuske kulture, sa pojavom simbolista i dekadentnih umjetnika. Bodler, Verlen, Rembo, Vilje de il Adam, utiru put novoj generaciji modernih ljudi, avangardnim umovima. Paris potaje centar ne samo novih umjetničkih tendencija, već i centar mode i moderne filozofije. Egistencijalisti poput Simon De Bovoar, Žan Pol Sartra ili Albera Kamija postavljaju čovjeka na prvo mjesto u svojim umnim sistemima.

Brojni umjetnički pokreti između dva rata, od kubizma, preko dadaizma, nadrealizma, sve do patafizičara, označavaju pravu popunu umjetnika protiv starog svijeta. Otvaraju se vrata drugim svijetovima, izmaštanim prostorima, nepoznatim zadovoljstvima.

Oslobođena seksualnost najbolje je prikazana u poeziji, romanima ili na slikarskim platnima, Markiz De Sad, Oktav Mirabo, Gijom Apoliner, Anri Pjer De Mandijarg, Anais Nin, Žorž Bataj… pišu pornografske radove. U Parizu Žarijevi i Vijanovi patafizičari istražuju apsurd, Arto i njegovi sljedbenici „surovi teatar“, Beket i Jonesko stvaraju antidramu, Topor i Jodorovski „panični teatar“, Žak Prever piše filmske poeme.

Francuska poslije Drugog svjetskog rata postaje filmska i stripovska velesila.

(Nastaviće se)