Ove nedjelje je bilo čak i manje od toga, naime, morski led koji okružuje Antarktik je na pragu dostizanja rekordnog zimskog minimuma drugu godinu zaredom, nastavljajući “nečuveno“ smanjenje količine Južnog okeana koji se smrzava.
Antarktički region je doživio naglu transformaciju 2023. godine. Zimi je pokrivao oko 1,6 miliona kvadratnih kilometara manje od dugogodišnjeg prosjeka, područje otprilike veličine Britanije, Francuske, Njemačke i Španije zajedno. Naučnici iz Australijskog antarktičkog programskog partnerstva rekli su da najnoviji podaci pokazuju da se to ponovilo 2024. godine. 7. septembra količina smrznutog okeana bila je manja nego na isti datum prošle godine.
Površina leda se smanjuje
Iako zimski zapis još nije potpun i stoga nije jasno da li će obim morskog leda za ovu sezonu biti manji nego prošle godine, naučnici su rekli da je to dio dokaza da se antarktički sistem preselio u “novu državu“.
– Ono o čemu zaista govorimo su dva nevjerovatna ekstremna događaja. Prošla godina je bila nečuvena i sada se ponovila – rekao je dr Vil Hobs, istraživač morskog leda na Univerzitetu Tasmanije.
Hobs je rekao da je u mjesečnim i godišnjim vremenima atmosfera glavni pokretač regionalne varijabilnosti.
– Ono što je sada drugačije je to što toplije temperature Južnog okeana zaista utiču na morski led. Znamo da su protekle dvije godine bile najtoplije zabilježene za planetu, sa globalnim temperaturama za više od 1,5 stepen iznad predindustrijskih tokom dužeg perioda. Ova globalna toplota se sada odražava u okeanima oko Antarktika – rekao je.
U subotu je morski led u Južnom okeanu pokrio 17 miliona kvadratnih kilometara, manje od prethodnog minimuma od 17,1 miliona kvadratnih kilometara prošle godine. Dugoročni prosjek za 7. septembar na osnovu satelitskih podataka je 18,4 miliona kvadratnih kilometara.
Prosječna debljina leda se neće vratiti
Antarktička zima obično počinje u martu i traje do oktobra. Dr Fil Rid, iz Australijskog biroa za meteorologiju, rekao je da je prerano da se definitivno kaže da li je zimski morski led dostigao godišnji maksimalni nivo, ali je zapanjujuće da je pao tako daleko ispod prosjeka u uzastopnim godinama.
Rekao je da dok naučnici tek počinju da shvataju uticaj niskog nivoa leda u moru na vrijeme i klimu, nedavne studije su pokazale da je to doprinijelo povećanju ljetnjih padavina i suvih zimskih dana u Australiji.
– Smatra se da interakcije okeana i atmosfere izazvane gubitkom morskog leda na Antarktiku dovode do ovih promjena – rekao je Reid.
Hobs je rekao da bi mogle proći decenije da se antarktički morski led oporavi od prošlogodišnjeg događaja i do tada bi dugoročni uticaj globalnog zagrijavanja bio jasan.
– Sve je više dokaza da se dugoročni prosjek morskog ledenog pokrivača vjerovatno neće vratiti – rekao je on.
Dok gubitak morskog leda ne mijenja direktno globalni nivo mora, naučnici kažu da ima potencijalno veliki indirektni uticaj, posebno tokom ljeta. Uklanja zaštitnu barijeru koja usporava gubitak glacijalnog leda sa kontinenta i igra ulogu u ubrzavanju zagrijavanja okeana jer izložene tamne vode apsorbuju više toplote iz atmosfere.
Alarm se prvi put oglasio devedesetih godina
Naučnici iz “British Antarctic Survei” otkrili su da je tada rekordan pad antarktičkog morskog leda krajem 2022. mogao dovesti do smrti hiljada mladunaca carskih pingvina, piše Blic.
Studija objavljena u časopisu “Nature” prošle godine pokazala je da bi otopljena voda sa ledenih pokrivača kontinenta mogla dramatično usporiti cirkulaciju Južnog okeana, duboku okeansku struju, do 2050. godine ako se emisije gasova staklene bašte nastave na trenutnom nivou. Naknadni rad procjenjuje da je cirkulacija, koja utiče na globalne vremenske prilike i temperature okeana i nivoe hranljivih materija, već usporila za oko 30 odsto od 1990-ih.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu