Magazin

Atlantiđanske imperije (95): Velikan SF literature

Pedesetih godina u Americi, pišući pulp SF, Filip Dik je već svojim ranim romanom „Čovjek u visokom dvorcu“ dobio najveću nagradu u oblasti naučnofantastične literature.

FOTO: WARNER BROS. ENTERTAINMENT/YOUTUBE/SCREENSHOT

Scena iz filma "Blejd Raner"

Godine 1974. Dik je imao brodolom u svom privatnom životu i neku vrstu prosvjetljenja, poslije čega je unio religijske elemente u svoja djela.

Jednog dana je na njegova vrata pokucala mlada djevojka sa srebrnim lančićem oko vrata i medaljonom u obliku ribe. Dik je pogledao u medaljon, a riba je počela da isijava snažnu ružičastu svjetlost. Od siline svjetlosti Dik se prebacio u vrijeme starog Rima, gdje je sreo samog Isusa Hrista, ali i brojne gnostike. Gnostične vizije Filipa K. Dika obilježile su čitav njegov potonji rad. O ovoj epizodi genijalni Robet Kramb napravio je strip.

Zbog niza događaja iz februara i marta 1974 godine Dik je upao u paranoju da tajne službe žele da ga eliminišu.

– Činjenica je da je Dik, pošto je iskusio ono što je nazvao “2-3-74” (događaji iz februara i marta te godine), proveo ostatak života pokušavajući da razumije šta mu se dogodilo. Za Dika, razumijevanje znači pisanje. Između februara i marta 1974. godine i njegove smrti Dik je napisao više od 8.000 stranica u vezi sa onim što je iskusio. Često bi mu se događalo da piše po cijelu noć, ispisujući i po 20 stranica bez proreda, sa uskim marginama, u cugu, najčešće pisanih rukom i prepunih neobičnih dijagrama i kriptičnih skica. Nedovršena planina papira, prikupljena posthumno u nekih 90 foldera, nazvana je Egzegeza. Ove fragmente je prikupio Dikov prijatelj Pol Vilijams, koji su onda čamili u njegovoj garaži u Glen Elenu, Kalifornija, nekoliko narednih godina. Prelijepo izdanje izbora iz ovih tekstova, sa zlatnom ribom na naslovnoj strani, konačno je objavljeno krajem 2011. godine, prostirući se na moćnih 950 stranica – piše Stiven Kričli u eseju “Filip K. Dik kao SF filozof”.

Dikove gnostičke vizije s Arhontima koji kuju zaveru protiv ljudi i upravljaju Carstvom, zapravo današnjim globalnim korporacijama, prava su poslastica za konspirologe. Njegova knjiga VALIS (Vast Active Living Intelligence System) prije je vrsta novog religioznog sajberpank otkrovenja nego klasičan SF roman.

U nekoliko posljednjih romana kao što su „Božanska invazija“ i „Transmigracija Timotija Arčera“, Dik se više bavi filozofskim idejama nego akcijom, koja je krasila njegove najbolje romane kao što su „Sanjaju li androidi električne ovce“, „Tecite suze moje, reče policajac“, „Tri stigmate Palmera Eldriča“, „Ubik“ i „Tamno skeniranje“.

Iste godine, 1982, kada je umro Filip K. Dik, reditelj Ridli Skot je snimio film „Blejd Raner“ po njegovom romanu i čudesni mračni pisac je postao omiljeni holivudski autor. Norman Spinard kaže da je Dik vidio film na specijalnoj projekciji i da je bio veoma zadovoljan. Moglo bi se reći da je Dik bio pravi američki moderni tehno gnostik, mističar najvišeg reda.

(Nastaviće se)