Rekao je u intervjuu za Srpskainfo Petar Đokić, predsjednik Socijalističke partije koja je zagovornik drugačijeg pristupa u privrednom razvoju lokalnih zajednica.
Ravnomjerni razvoj Republike Srpske i podrška manje razvijenim opštinama okosnica su vaše kampanje za lokalne izbore. Kojim konkretnim projektima mislite da bi se to moglo osigurati?
Tako je, ravnomjerni razvoj Republike Srpske je veoma značajan sa mnogo aspekata i Vlada Republike Srpske mu je veoma posvećena što svjedoče brojni razvojni i infrastrukturni projekti. Međutim, smatram da je potrebno uložiti dodatne napore, posebno kada su u pitanju male lokalne zajednice ispod 10.000 stanovnika. Takvih opština imamo desetak u Republici Srpskoj i one su veoma ugrožene sa stanovišta dugoročnog posmatranja. Zato je neophodno hitno intervenisati kako bi se za te opštine definisao poseban program lokalnog razvoja koji bi uticao na trenutno negativan tok, koji se prije svega, manifestuje kroz odlazak i smanjenje stanovništva. Međutim, to ne treba posmatrati u kontekstu samo tih desetak opština, nego u cjelini posmatrati potrebu drugačijeg pristupa lokalnom privrednom razvoju. Smatram da je ključno pitanje intenziviranje privrednog razvoja lokalnih zajednica. Taj zaokret, ukoliko bi on mogao da se ostvari u narednih nekoliko godina, mogao bi značajno da utiče na smanjenje migracija i da preokrene život u sasvim novom, pozitivnom smjeru.
Stalno pozivate na dijalog. Kako smanjiti političku polarizaciju na lokalnom nivou?
Mislim da sve političke partije na lokalnom nivou treba da shvate u kom se položaju trenutno nalaze, a posebno nerazvijene opštine i opštine koje imaju mali broj stanovnika, sa tendencijom da sve više gube i da se i dalje smanjuje taj mali broj stanovnika. U tom smislu smatram da bi na nivou opštine trebalo težiti ka većem stepenu razumijevanja stanja i jedinstva koje bi vodilo ka definisanju razvojnih politika tih opština i promjeni negativnih trendova, odnosno preusmjeravanju negativnih u pozitivne trendove. Zato smatram da sve političke stranke na lokalnom nivou treba drugačije da shvate svoje odnose i da se posvete zajedno iznalaženju najboljih načina na koji bi opštine mogle da funkcionišu u budućem periodu.
Gubeći stanovništvo, ugrožene su sve sfere života, jedna od njih, obrazovni sistem, možda je i najvažnija. Svake godine imamo sve manji broj učenika, gase nam se škole, posebno u seoskim sredinama, a u manjim opštinama praktično su pred gašenjem i pojedine srednje škole. Ako se to desi, u narednim godinama će se desiti novi odliv stanovništva iz tih opština i one će definitivno izgubiti status opština. Ne bi trebalo to da dopustimo. Mislim da u okviru lokalnih zajednica treba uspostaviti drugi model funkcionisanja, drugi model života, odnosno daleko veći stepen saradnje između svih političkih subjekata, jer njima ne vrijedi nikakva politička borba niti ko je na vlasti ukoliko izgube stanovništvo.
Imaju li socijalisti viziju lokalnog razvoja Republike Srpske?
Naravno, mi zagovaramo potpuno drugačiji pristup privrednom razvoju lokalnih zajednica. Neophodno je provesti reformu koja bi lokalnim zajednicama dala daleko veću ulogu i odgovornost u planiranju lokalnog privrednog razvoja. Smatram takođe da je potrebno formirati poseban resor za lokalni privredni razvoju sklopu Ministarstva privrede i preduzetništva ili reformisati ulogu Ministarstva lokalne uprave i samouprave i dodati mu resor lokalnog privrednog razvoja. Potrebno je na lokalnom nivou i na nivou Vlade imenovati sposobne menadžere koji će da kreiraju razvojne politike i da se maksimalno posvete novim investicijama.
Republika Srpska je zemlja sa velikim prirodnim bogatstvima i ogromnim privrednim potencijalom zato vjerujemo da se može postići napredak za bolji život građana, a posebno u malim sredinama. Lokalne zajednice i Vlada Republike Srpske, treba da rade na poboljšanju imidža i na predstavljanju komparativnih prednosti koje pojedine lokalne zajednice imaju za rast privrednih aktivnosti. Mi danas imamo pojavu da načelnici opština i gradonačelnici skoro uopšte ne govore o rezultatima u privredi i uglavnom se bave pitanjem razvoja lokalne infrastrukture ili aktivnostima u domenu socijalne politike koja je u nadležnosti opština i gradova.
Vrlo rijetko možemo čuti da neki načelnik opštine podnosi izvještaj javnosti i govori o uspjesima u razvoju svoje privrede, u smislu da je došlo do neke nove investicije ili da je zaposlen veći broj ljudi. To se mora promijeniti na način da načelnici opština i gradonačelnici treba da dobiju potpuno novu ulogu i odgovornost. Znači, sistem lokalne i izvršne vlasti treba reformisati u tom smislu, ali istovremeno kao što rekoh tu reformu treba da prate i organizacione promjene unutar pojedinih ministarstva i da se u toj sinergiji lokalnih zajednica i Vlade nalaze modeli za usklađivanje privrednih politika u svakoj lokalnoj zajednici. Kad kažem u svakoj, mi moramo poći od toga da se svaka opština razlikuje jedna od druge i da je neophodno planirati taj razvoj na drugim osnovama. To znači da se moraju izraditi 64 različita privredna programa za opštine Republike Srpske i na taj način će se definisati ključne smjernice daljeg života i razvoja takvih lokalnih zajednica. Ukoliko bi to postigli, mi bi mogli da utičemo na negativnu pojavu koja nas posebno brine, a to je migracija stanovništva.
Na koji način motivisati mlade ljude i aktivno ih uključiti u politički proces, imate li konkretne inicijative?
Treba posebno imati u vidu da se određeni stručni profili gotovo više i ne obrazuju, posebno u manjim lokalnim zajednicama i elementarna radnička zanimanja više ne postoje na lokalnom nivou, kao i brojni drugi poslovi koji su nekada mogli da se obavljaju na osnovu toga što su se u tim lokalnim zajednicama djeca obrazovala za određena zanimanja. Danas toga nema i mi se suočavamo sa ozbiljnim problemom gubitka adekvatne radne snage za različita zanimanja. Posebno zanimanja od kojih često život zavisi, a to su zanimanja u oblasti građevinarstva, u oblasti mašinsko-metalske industrije.
Nema varioca, nema bravara, nema metalostrugara, nema električara i drugih sličnih zanimanja, obućara i tako dalje. Sve to treba ozbiljno shvatiti. Mi još imamo vremena da pravimo određene korekcije, ali nemamo previše vremena za to. Zato mislim da ovom pitanju treba posvetiti drugačiji značaj i u dijalogu u kojem treba aktivno da učestvuju lokalne zajednice i Vlada pronalaziti nova rješenja.
Intenzivno radite na privlačenju stranih investicija, ali posebno smo primjetili da ističete veliki potencijal naše dijaspore. Koliko su oni zaista zainteresovani da ulažu u Srpsku?
Drago mi je što ste primjetili napore koji svi zajedno činimo na privlačenju investitora. Svi moramo da radimo na poboljšanju imidža Republike Srpske u svetu. Imamo mnogo potencijala koje su investitori prepoznali i svakodnevno pregovaramo o brojnim projektima posebno u oblasti energetike, ali i drugih privrednih grana. Najveće zadovoljstvo mi je kada imamo priliku da o dobrim projektima razgovaramo sa našom dijasporom koja ima već četvrtu generaciju koja je rođena i obrazovana u inostranstvu. Među njima ima veliki broj vrlo uspješnih ljudi, posebno mlađih ljudi koji su svojim znanjem i obrazovanjem izgradili uspješne kompanije širom svijeta. Prije svega, do njih treba doći i kod njih razviti interes da ulažu u svoj zavičaj, a onda to širiti prema drugim kompanijama u drugim zemljama. Dakle, moramo afirmisati prednosti koje ima Republika Srpska, moramo trajno osigurati prisustvo Republike Srpske u inostranstvu.
Drugo, novim propisima, poreskim olakšicama i bržom administracijom da privučemo nove investitore. Кada se pojavi investitor moramo biti daleko efikasniji i brži u postupanju po zahtjevima investitora, omogućiti im da što brže dođu do svih potrebnih dokumenata da bi mogli da ostvare svoje investicije. Dakle, moramo biti svjesni da mnoge stvari moramo da promijenimo kod sebe da bismo u tom smislu učinili efikasnim i posebno naglašavam – administracija mora biti maksimalno profesionalna. Кada uspostavimo profesionalne standarde, onda ćemo dobiti efikasnu i modernu administraciju koja će biti u funkciji podrške opštem radu i razvoju, a naročito gledajući sektor privrede i sektor industrije gdje imamo veliko zaostajanje, posebno u manje razvijenim gradovima i opštinama Republike Srpske.
Кako vidite Republiku Srpsku u naredne četiri godine?
Republika Srpska ima vrlo stabilan institucionalni sistem. Postoji vrlo visok nivo svijesti kod svih nas, bez obzira ko je u kojoj partiji, pokazuje se namjera da se čuva institucionalni sistem i da se čuva Republika. Naravno, to do sada nisu svi pokazali na isti način. Ova postojeća koalicija u Republici Srpskoj pokazuje taj visok nivo odgovornosti za stanje u Republici Srpskoj i nastojimo na sve moguće načine da je zaštitimo od svih negativnih pojava i uticaja, posebno od onih pojava i uticaja koji dolaze izvana, koji uporno nastoje da promijene ustavno-pravni sistem Republike Srpske. Moramo reći da na to ne pristajemo i da ne možemo mijenjati ustavno-pravni sistem Republike Srpske u odnosu na onaj koji trenutno imamo i koji je produkt naše borbe za Republiku Srpsku koju je verifikovao sam Dejtonski mirovni sporazum. U svakom slučaju, za četiri godine vidim Republiku Srpsku znatno razvijenijom, vidim standard građana na znatno višem nivou nego što je sada i ukoliko realizujemo ove politike o kojima sam govorio, mislim da možemo osjetiti i uočiti promjene u malim opštinama i na taj način dati svi zajedno svoj doprinos zaštiti manje razvijenih područja, ali istovremeno potpomoći dalji razvoj više razvijenih područja i većih gradova i centara Republike Srpske.
Socijalistička partija na izbore izlazi sa punim listama za odbornike i pet kandidata za načelnike. Šta je to što socijalisti mogu da ponude biračima?
Ljudi koje smo kandidovali su prepoznatljivi u svojim sredinama. Napravili smo spoj mladosti i iskustva. To su obrazovani, profesionalno ostvareni ljudi, spremni da se žrtvuju i naporno rade na realizaciji politika o kojima sam prethodno govorio. Кandidovali smo izuzetne ljude za načelnike opština, ljude sa vizijom napretka spremne na dijalog bez obzira na politička opredjeljenja. Posebno u tom dijelu su važni načelnici opština i ja u tome vidim ulogu novih načelnika opština o kojima govorim, o našim kandidatima i da oni usvajaju i potvrde tu orijentaciju kroz svoje djelovanje i da dokažu da je to moguće. Vjerujem da bi to trebalo da bude opšta politika Republike Srpske, jer je to način kako da prevaziđemo probleme koje imaju lokalne zajednice.
Treba imati u vidu da na prostoru Republike Srpske trenutno živi oko 900.000 stanovnika i da mi na ovako velikom prostoru, od Trebinja do Novog Grada sigurno možemo i moramo stvoriti uslove za bolji i kvalitetniji život svih stanovnika Republike. Pitanje je samo organizacija na kojoj trebamo raditi. To se može napraviti brzo, ali efekti takvog rada i promjena ne mogu se dogoditi u jednoj godini. To je proces koji treba da traje. Za nekoliko godina se mogu ostvariti vidljive promjene, načiniti veliki zaokret, a u nekom dugoročnijem smislu se mogu desiti još dublje promjene koje će nas definitivno dovesti do zaustavljanja migracija i odliva stanovništva posebno iz manje razvijenih i malih opština. Na ovaj način učili bi Republiku Srpsku bogatijom i razvijenijom, a stanovništvu obezbjedili bolji životni standard. Jaka Republika Srpska svima nama je apsolutni prioritet, u svijesti našeg naroda postoji duboko ukorijenjen osjećaj pripadnosti Republici Srpskoj i ona nema alternativu. Zato je i naš slogan na ovim izborima „Za bolju Srpsku“ i spremni smo da damo sve od sebe za bolju Srpsku.
A.E.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu