Novi Sokolac za novi vijek imaće urbano jezgro kojim će dominirati prostrani trg sa impresivnom Gradskom kućom, izgrađenom u neoklasicističkom stilu. Tu će stanovati muzej, bibliteka, teatar, lokalna uprava.
Od gradskog trga, sa 18 metara visokim spomenikom patrijarhu Pavlu, putevi bi vodili ka pitoreksnim selima u kojima se pravi najbolji domaći sir i kajmak, pa dalje ka aerodromu, nekropoli stećaka, manastiru Sokolica, bistrim rijekama i padinama kao stvorenim za avanturu: ljeti za penjanje, a zimi za skijanje.
Mali, lijepo uređeni grad i idilična sela
Vispreni Romanijci su riješili da „iskoriste“ sve prednosti života na planini, kako bi se izborili za bolji život, ušuškan u udobnosti malog ali pod konac skockanog grada i lijepo uređenih sela.
– Da bismo se približili tom cilju neophodno je da poboljšamo putnu i drugu infrastrukturu – kaže načelnik opštine Sokolac, Milovan Bjelica.
Sokolac je, dodaje, u proteklih deset godina postavio osnovu za izgradnju grada, koji bi sa okolinom imao oko 30.000 stanovnika.
– To su kapaciteti vodovoda i kanalizacione mreže, čiji završetak se privodi kraju, sa kolektorima za prečišćavanje otpadnih voda, te postrojenjem za prečišćavanje pijaće vode, koji se gradi kroz saradnju sa Razvojnom agencijom Republike Češke – objašnjava Bjelica.
Nada se da će i nakon oktobarskih izbora lokalna uprava, na čijem je čelu, nastaviti put koji su odavno zacrtali.
A na tom putu jedno od prvih pravila je očuvati prirodu koja krasi Romaniju.
Sokolac je prva opština u Republici Srpskoj i BiH potpisnica Deklaracije opštine bez brana.
– Na području mjesnih zajednica Kaljina i Knežina, kroz koje protiču rijeke Bioštica i Kaljina, nalazi se bogato kulturno-istorijsko nasljeđe i tu neće biti nikakve gradnje, koja bi ugrožavala životnu sredinu, niti prometa zemljišta čime bi se narušili bogato nasljeđe, biljni i životinjski svijet – jasan je Bjelica.
Umjesto da bajkovite bistre rječice „pakuju“ u cijevi, Sokočani su „spakovali“ projekat za izgranju solarnih elektrana.
Za izgradnju solarne elektrane „Sokolac 100 MW“ koncesija je dodijeljena njemačkoj kompaniji „Ener Stejt“, a vrijednost investicije je više od 100 miliona evra. Ova elektrana biće izgrađena u naselju Bjelosavljevići.
Slobodna zona, ponuda koju je teško odbiti
– Sokolac je jedna od najaktivnijih opština u Republici Srpskoj i BiH na polju podizanja građanske svijesti o značaju proizvodnje energije iz obnovljivih izvora – ističe Bjelica.
Sa gradom Mostarom, Sokolac jedini iz BiH sa njemačkim partnerima iz GIZ-a radi na uspostavljanju „Zajednice obnovljivih izvora energije“, a dio je i incijative Balkanski solarni krovovi.
Kako bi sačuvali čist vazduh, Sokočani planiraju izgradnju novog sistema daljinskog grijanja i gasifikaciju.
Sadašanja toplana stara 30 godina, pokriva tek manji dio urbanog područja Sokoca, a zbog dotrajale mreže gubici toplote su veliki. Zgrade koje nisu povezane na toplanu imaju svoje kotlove, a to znači i dodatno zagađenje.
–Najbolje rješenje je da se za gradsko grijanje koristi gas. Gasifikacija Sokoca važna je i zbog Slobodne poslovne zone – ističe Milovan Bjelica.
Po principu javno-privatnog partnerstva, Slobodna zona Sokolac će na lokaciji bivšeg preduzeća “Romanija“ ponuditi investitorima 182.000 kvadrata prostora opremljenog cjelokupnom infrastrukturom: od vodovodne i elektro mreže, do asfaltnih saobraćajnica i prostora za skladištenje robe i za proizvodnju.
U Sokocu vjeruju da je to ponuda koju je teško odbiti, ne samo zbog smanjenja carinskih formalnosti, što je svojstveno za slobodne poslovne zone, nego i zbog odličnog geografskog položaja ove lokacije.
Zona se nalazi duž magistralnog puta M-19, udaljena je 90 kilometara od granice sa Srbijom, 42 kilometra od Sarajeva, 54 kilometara od željeznice, 49 ilometara od Međunarodnog aerodroma i 240 km od luke Ploče u Hrvatskoj.
Bjelica: Pratimo evropske trendove
S obziorm na to da je Romanija bogata kvalitetnom šumom, ovdje računaju na snažan razvoj drvoprerađivačkog sektora, sa većim stepenom finalizacije proizvodnje, ali i na razvoj turizma. Da bi industrija i turizam mogli ići pod ruku, bitno je očuvati prirodu.
– Zelena privreda je ono čemu teže sve razvijene zemlje, a Republika Srpska mora da prati te trendove. Sokolac je ponosan što je lider u prihvatanju i primjenjivanju ove agende – kaže načelnik opštine Milovan Bjelica.
Ovakvo opredeljenje, očuvani prirodni resursi i bogato kulturno istorijsko nasljeđe, čine Sokolac i Romaniju područjem idealnim za razvoj turizma, kako seoskog, tako i planinskog, avanturističkog, sportskog ili vjerskog.
Na putu od Beograda i Novog Sada za primorje u Crnoj Gori, Sokolac je idealna destinacija za predah, kratak odmor, šetnju, kajaking, jahanje ili uspon na feratu „Sokolov put“.
Raj za sportiste i rekreativce
Sokolac je često sinonim za hladnoću, kaže se da na Romaniji zima nikad ne prostaje. Glasinačka visoravan, na kojoj je grad izgrađen sa nadmorskom visinom od 870 metara, te strujanjem vazduha sa okolnih planina, idealno je mjesto za klizanje i uživanje u čarima zime, od oktobra pa sve do kraja maja.
I skijanje na Romaniji ima svoje poklonike, a Sokolac je još od Zimskih olimpijskih igara u Sarajevu 1984. godine imao uređenu ski stazu. Sada je predviđena izgradnja dvije kraće skijaške staze, od 750 i 600 metara.
Ipak, Sokolac je poznatiji po atletičarima i džudistima, nego po skijašima.
Shodno takvoj tradiciji, ali i sve većem interesovanju sportskih klubova za organizovanje zimskih priprema na Romaniji, koja ima idealne prirodne uslove za to, u toku su prirpeme za temeljitu rekonstrukciju Sportsko rekreativnog centra „Bare“.
U planu je izgradnja višenamjenskog objekta u kojem će Džudo klub „Olimpik“ dobiti salu za treninge, teretanu i svlačionice, a Teniski klub „Sokolac“ svoje prostorije u kojima će odlagati rekvizite i opremu. Rekreativci će u centru iznajmljivati klizaljke za klizanje na otvorenom.
Cijelu priču uopotpuniće zatvoreni bazen, sa pratećim tribinama i tehničkim prostorijama.
Ovakav objekat ispunjava sve uslove za održavanje sportskih takmičenja visokog ranga, ali da bi se sve dovelo do tog nivoa potrebno je uložiti najmanje 9,5 miliona KM.
Golf na Romaniji i Muzej hajduka
Na Romaniji će se igrati i golf, ali ne u Sokocu, nego u Sokolovom gradu.
Kuće u tradicionalnom stilu, apartmani, crkva, sportski tereni, salon za zabavu, samo su neki od sadržaja budućeg “Sokolovog grada” na Ravnoj Romaniji.
Buduća turistička atrakcija nalazi se svega 100 metara iznad magistralnog puta Pale – Sokolac i udaljena je svega 30.-tak kilometara od Sarajeva i Jahorine,
U okviru kompleksa biće izgrađena i crkva brvnara i Muzej hajduka i gerilske borbe „Starina Novak“.
Opština Sokolac planira da raspiše konkurs za izradu idejnog rješenja turističkog razvoja područja park šume Taline.
Rješenje bi trebalo da obuhvata izgradnju vještačkog jezera, trim staze, staze za montibajk, pješačke staze, staze za jahanje, te vožnju sankama sa zapregom, vožnju kvadovima, moto sport, terene za mini golf i druge terene na otvorenom.
Opština Sokolac je ovaj lokalitet, zajedno sa opštinom Požega u Srbiji kao partnerom, kandidovala za projekat prekogranične saradnje EU.
Romanijska regija je i izuzetno pogodna za razvoj ciklo turizma i boravak biciklista, kako u drumskom tako i u brdskom biciklizmu.
Malo je poznato da je Romanija je rodno mjesto alpinizma u BiH. Danas je ferata Sokolov put posebna atrakcija z ljubitelje adrenalinskih atrakcija.
Priče iz davnina
Pretpostavlja se da je glasinački kraj bio naseljen još od doba Ilira. O tome svjedoči arheološko nalazište Kadića brdo, kao i veći broj „gradina“, dok nekropole sa stećcima pričaju priču o srednjevjekovnim stanovnicima ovog područja.
Nije ni čudno što su se ljudi od davnina naseljavali u ove krajeve, bogate šumom i izvorima vode.
Rijeka Bioštica je i danas bogata je ribom, a o njenoj čistoći svjedoči prisustvo endemične vrste bijelog riječnog raka kao i prisustvo dabrova.
Posebna atrakcija je Velika pećina kod izvora Bioštice. Za vrijeme niskog vodostaja moguće je ući u pećinu u dužini oko petnaest metara, nakon kojih se nalazi jezero.
Uz pećinu Podlipe, ovo je najatraktivniji speleološki lokalitet u sokolačkom kraju, koji posjetioce oduševljava pećinskim nakitom, florom i faunom, u kojoj su posebno atraktivni šišmiši.
Knežak izvor je najpoznatiji romanijski izvor pitke vode, opjervan u mnogim pjesmama.
Na stijeni iznad ovog izvora, kao svjedočanstvo o uslovima života iz osmanskog perioda, stoji uklesan natpis na arapskom pismu, koji, kako mještani tvrde, u prevodu znači: “Mnogo vode, malo hljeba”.
Termalni izvori „Ilidža“ i „Toplik“, gdje voda na izvoru dostiže čak 19 stepeni, otvaraju mogućnost za razvoj banjskog turizma.
Crkva koju je izgrdio brat Kraljevića Marka
I kao što je voda izvor zdravlja i tjelesnog života, tako je i vjera, za mnoge izvor duhovnosti i unutarnjeg mira.
Među turistima koji pohode Sokolac i Romaniju, brojni su vjernici, koji posjećuju stare hramove. Manastir Sokolica, Manastir Presvete Bogorodice i Sultan Selimova ili Carska džamija, najatraktivniji su među njima.
Manastir Presvete Bogorodice i manastirska crkva, koja je posvećena Svetom caru Konstantinu i carici Jeleni, sagrađeni su na temeljima crkve koju je 1371. godine podigao Andrijaš Mrnjavčević, brat Kraljevića Marka. Današnji izgled manastirske crkve datira iz 1963.
Sultan Selimova džamija, ili kako je još zovu Selimija, podignuta je u 16. vijeku i spada među najstarije i najznačajnije podkupolne džamije osmanske arhitekture u Bosni i Hercegovini. Zaštićeni je nacionalni spomenik BiH.
Helikopteri za gašenje požara
Danas na Glasincu postoji registrovano sportsko poletište, koje treba da bude asfaltirano i modernizovano. U planu su izgradnje hangara za letjelice Aero kluba Soko i njihovih sportskih prijatelja. Sokolac treba da radi na izgradnji piste koja će moći da primi male privatne avione.
– Republika Srpska planira da u svakoj regiji izgradi helikopterski centar, a budući da je u Sokocu sjedište „ Šuma RS“, te da je naše područje bogato visokokvalitetnom šumom, smatramo da bi ovdje, u okviru Helikopterskog servisa, trebalo da bude formiran i helikopterski centar za gašenje požara – kaže Milovan Bjelica.
A.E
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu