Magazin

Atlantiđanske imperije (49): Sveti duvanski dim

Hiperborejska magija Indijanaca dešavala se u paralelnoj realnosti ili odvojenoj stvarnosti.

FOTO: FAROOQ KHAN/EPA

Indijanski šamani, kasnije zvani Ljudi medicine, pronalazili su moć u saživotu sa prirodom. Posebno su bili vješti da u biljnom i životinjskom svijetu pronađu svoje saveznike.

Antropolozi smatraju da je duvan kao biljka poznat Indijancima na tlu obje Amerike od 6000. godine prije nove ere. Šamani su znali kako da duvan pripreme za svoje rituale, bilo da su ga žvakali ili kasnije pušili. Duvan ih je dovodio u halucinogena stanja, a kasnije su uvidjeli da ima i brojna ljekovita svojstva.

Kada je Kolumbo dospio na Kubu, domoroci su mu poklonili osušeni list duvana. Kolumbovi moreplovci su ponijeli duvan sa sobom nazad u Evropu i biljka je počela da se traži svuda. Glavni razlog za rast popularnosti duvana u Evropi su njegova navodno iscjeljujuća svojstva. Evropljani su vjerovali da duvan može da izliječi skoro sve, od lošeg zadaha do raka.

Španski doktor Nikolas Monardes je 1571. godine napisao knjigu o istoriji medicinskih biljaka koje su konkvistadori donosili iz Novog svijeta. U toj knjizi on je naveo da duvan može da izliječi 36 zdravstvenih problema.

Za svega dvadesetak godina duvan je postao toliko popularan u aristokratskim krugovima Evrope da je počela prava jagma za njim. Tokom 1600. duvan se povremeno koristio kao novac i bukvalno je bio vrijedan kao zlato. Počele su da ga koriste i šire narodne mase.

Brzo je primjećena i njegova adiktivna moć. Već 1610. godine Ser Fransis Bejkon je primjetio da je napuštanje navike pušenja duvana jako teško. Britanski kolonisti, koji su se naselili u Virdžiniji, ponijeli su sa sobom duvan sa namjerom da ga uzgaje i kasnije prodaju širom Evrope.

Paradoksalno, indijanski sveti duh oličen u duvanskom dimu brzo je pokorio Atlantiđansku naprednu Evropu XV i XVI vijeka. Evropljani su stigli u Ameriku kako bi tamo uzgajali duvan i od toga su napravili veliki biznis. Da nije bilo duvana, piše duhoviti publicista Bil Brajson u djelu „Napravljeno u Americi“, kolonisti možda ne bi tako brzo napredovali sa osvajanjem Amerike.

(Nastaviće se)