Svijet

Zasijaće nova zvijezda: Zaljubljenici u nebo širom svijeta pripremaju se za EKSPLOZIJU BIJELOG PATULJKA koja se može vidjeti golim okom

Astronomi i zaljubljenici u nebo širom svijeta pripremaju se za eksploziju zvijezde koja bi se uskoro trebala da se vidi golim okom na sjevernoj hemisferi.

zvijezde na nebu
FOTO: LUKASZ OGRODOWCZYK/EPA

Eksplozija će se dogoditi u sazvežđu mliječni put u binarnom sistemu T CrB, koji je od Zemlje udaljen oko 3.000 svjetlosnih godina, a nalazi se u malom sazvježđu Sjeverne krune.

Eksplodiraće bijeli patuljak

Sistem se sastoji od belog patuljka, ostatka zvijezde veličine Zemlje koja je mrtva i ima masu uporedivu sa našim Suncem, te drevnog crvenog diva, koji polako gubi vodonik jer ga patuljak svojom gravitacijom neumoljivo proždire.

Vodonik sa crvenog diva skuplja se na površini bijelog patuljka, što uzrokuje porast pritiska i temperature na njemu.

Pročitajte još

Kada se nakupi određena kritična količina vodonika na površini patuljka pokrenuće se termonuklearna eksplozija, u kojoj će nakupljeni materijal biti izbačen u svemir, a bljesak će se vidjeti i sa Zemlje.

U sistemu T CrB taj bi se događaj mogao ponavljati u prosjeku svakih 80 godina. Naravno, treba imati na umu da mi vidimo događaje koji su se već odvili prije 3.000 godina.

Nove zvijezde na nebu

Naziv “nova” dolazi od latinske riječi “nova”, koja ima isto značenje na srpskom, a  odnosi se na pojavu zvijezde koja se prije nije vidjela golim okom jer je njezin sjaj bio previše slab.

U drevnim civilizacijama posmatrači neba nisu imali teleskope kako bi znali da je na istom mjestu na kojem se pojavila sjajna zvijezda prije postojala blijeda zvijezda. Stoga su smatrali da se na nebu pojavila nova zvijezda, prenosi Index.

Crveni divovi su zvijezde koje su potrošile svoje fuzijsko nuklearno gorivo. Suncu će se to dogoditi kroz nekih pet do šest milijardi godina.

Eksplozija nove ne bi trebalo da pomiješa sa pojavom supernove, koja je daleko snažnija i koja uništava zvijezdu. Supernove su konačne, titanske eksplozije koje mogu biti milion puta sjajnije od Sunca. Mogu se dogoditi u različitim scenarijima, uključujući smrt masivnih zvijezda ili sudare zvezda. One oslobađaju ogromne količine energije i mogu stvoriti nove elemente te proizvesti udarne talase koji utiču na okolni prostor. Eksplozije nove, koje se događaju na površinama bijelih patuljaka i nakon kojih patuljci ostaju čitavi, mogu se ponavljati, ponekad i u pravilnim ciklusima. Takve nove nazivaju se rekurentnima, odnosno ponavljajućima.

– Postoji nekoliko rekurentnih nova s vrlo kratkim ciklusima, ali obično ne vidimo često da se neka eksplozija ponovi za vrijeme jednog ljudskog života, a posebno je rijetko tako relativno blizu našem sistemu – rekla je dr Rebeka Hansel, naučnica specijalizovana za nove u NASA.

Očekuje se da će zvjezdani sistem, koji je previše blijed da bi se vidio golim okom, dostići nivo sjaja sličnu onoj zvijezde Sjevernjače.

Kada nova dostigne vrhunac sjaja, činiće se kao da se pojavila nova zvijezda. Nekoliko dana ona će moći da se vidi golim okom bez ikakvih astronomskih uređaja ili dvogleda. Nakon toga će izblijedeti i postati nevidljiva sljedećih 80 godina.

NASA-ini naučnici upozoravaju da nove, čak i one rekurentne koje se javljaju u ciklusima, znaju da iznenade, što znači da postoji neka mogućnost da eksplozija izostane na duže vrijeme.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu