Magazin

KRIVA JE GENETIKA Naučnici otkrili zašto su neki ljudi ljevoruki

Otkrivajući genetske veze, nova studija istražuje intrigantan svijet ljevorukosti, nudeći uvid u razvoj mozga i psihijatrijske osobine pojedinaca.

Žena piše na papir
FOTO: FREEPIK

Lejdi Gaga, Barak Obama, Bil Gejts, Pol Mekartni i Džastin Biber imaju nešto zajedničko sa Džimijem Hendriksom, Džudi Garland i Dejvidom Bouvijem  svi su ljevoruki.

Tu jedinstvenu osobinu dijeli i oko 10 odsto svjetske populacije, prenosi “Zimo”. Pitanje zašto neki pojedinci preferiraju svoju lijevu ruku i dalje je tema aktivnog naučnog istraživanja.

Nedavna studija koja je objavljena u časopisu “Nature Communications” rasvijetlila je genetski aspekt ljevorukosti.

Naučnici su identifikovali rijetke varijante gena poznatog kao TUBB4B, koji igra ulogu u kontroli oblika stanica.

Te varijante su značajno 2.7 puta češće kod ljevorukih pojedinaca, nudeći uvid u genetsku podlogu te orijentacije korištenja primarne ruke.

Pročitajte još

Kod većine ljudi lijeva hemisfera takođe kontroliše dominantnu desnu ruku. Relevantna živčana vlakna ukrštaju se s lijeva na desno u donjem dijelu mozga.

-Kod ljevorukih pojedinaca, desna hemisfera kontroliše dominantnu ruku – objašnjava neurobiolog Klajd Frenks, s Instituta Max Planck za psiholingvistiku.

TUBB4B nadzire proces integracije proteina vitalan za staničnu strukturu zvanu mikrotubule.

Frenks sugeriše da bi te mikrotubule mogle igrati ključnu ulogu u uspostavljanju asimetrije mozga, koja diktira koja će ruka biti dominantna.

Temeljeći se na genetskim podacima više od 350.000 osoba srednje i starije dobi iz Biobank baze podataka Velike Britanije, nova studija otkriva intrigantne uvide.

Dok je oko 11 odsto učesnika bilo ljevoruko, prevalencija ljevorukosti varira globalno, pod uticajem kulturnih i činioca okoline.

– Mislimo da se većina slučajeva ljevorukosti događa jednostavno zbog nasumičnog variranja tokom razvoja embrionalnog mozga, bez specifičnih genetskih ili uticaja okoline – objašnjava Frenks.

Stigma koja se istorijski povezivala s ljevorukošću, što se odražava u jeziku i kulturnim praksama, s vremenom je nestala. Međutim, razlike u prevalenciji i dalje postoje u različitim regijama, što ukazuje na kulturološko potiskivanje ljevorukosti.

Osim navedenih implikacija, studija ukazuje i na potencijalne veze između asimetrije mozga i psihijatrijskih osobina.

Pojedinci sa stanjima poput šizofrenije ili autizma vjerovatnije su da su ljevoruki ili da koriste obje ruke jednako, što ukazuje na zajedničke genetske puteve.

-Neki od gena koji funkcionišu u mozgu u razvoju tokom ranog života mogli bi biti uključeni i u asimetriju mozga i u psihijatrijske osobine – zaključuje Frenks, prenosi “N1“.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu