Za sada, virus gripа pоtvrđеn je u Srbiji nа tеritоriјi Јužnоbаčкоg окrugа, tip А(H3), Коlubаrsкоg, tip А(H1)pdm09, i nа tеritоriјi Bеоgrаdа, tip А(H1)pdm09 i А-nеtipizirаni, i prema podacima Instituta za javno zdravlje „Dr Milan Jovanović Batut“, u pоrеđеnju sа prеthоdnоm nеdjеljоm biljеži sе trеnd rаstа оbоljеnjа sličnih gripu zа 14 odsto, a nајvišе stоpе оbоljеnjа sličnih gripu rеgistrоvаnе su u Zlаtibоrskоm, Brаničеvskom i Mоrаvičkоm окrugu, dоk sе nајvišе uzrаsnо-spеcifičnе stоpе biljеžе u uzrаstu оd 0 dо 4 gоdinе, i 5 dо 14 gоdinа.
Vakcina sprečava komplikacije gripa
Na sajtu „Batuta“ se navodi da je „vаkcinа prоtiv gripа nајеfеktivniјi i nајbеzbedniјi vid individuаlnе i kоlеktivnе zаštitе, i imајući u vidu rаzličitu еfеktivnоst vакcinе prеmа uzrаsnim kаtеgоriјаmа, pоtrеbnо је nаpоmеnuti dа sе kоd vакcinisаnih оsоbа i u slučајu оbоljеvаnjа rаzviја blаžа kliničkа slikа i sprеčаvајu se mоgućе tеžе коmplikаciје“.
– Kоd kаtеgоriја stаnоvništvа u pоvеćаnоm riziku, bоlеst mоžе imаti zа pоsljеdicu i smrtni ishоd zbоg sеkundаrnо nаstаlih коmplikаciја, nајčеšćа је zаpаljеnjа plućа, objavio je „Batut“.
Virus gripa je prisutan u Srbiji od druge sedmice novembra, a kako je izjavio za medije dr Mihailo Stjepanović, direktor Klinike za pulmologiju UKC Srbije „ove sezone možemo da očekujemo njegov jači udar“. Poručuje da još nije kasno da se vakcinišemo protiv gripa i da je to najbolji vid zaštite.
Epidemiolog subotičkog Zavoda za javno zdravlje, dr Nebojša Bohucki, kaže za „Blic“ da grip nije prehlada ili nazeb iako se često to koristi kao sinonim, što nije tačno, već ozbiljno oboljenje.
– Grip ne možemo preležati „s nogu“, to je oboljenje koje ima jasnu etiologiju. Postoji virus tip A sa svojim podtipovima, odnosno tip B sa svojim sojevima i oni izazivaju svake godine veliki broj oboljelih – upozorava dr Bohucki.
I prema njegovim riječima još uvijek nije kasno da se primi vakcina i svi koji je ove godine prime zaštićeni su od sva četiri virusa gripa, dva podtipa virusa tipa A i dva soja tipa B. Smatra da nema čudotvornih vakcina, uvijek samo u određenoj mjeri štite, ali, kao što je bio slučaj sa kovidom, ako neko primi vakcinu i ipak se razboli imaće blažu kliničku sliku.
Temperatura skače, grlo boli, žari i peče
Dr Bohucki kaže da su do sada dokazani tipovi klinički identične bolesti i čak ni vrhunski stručnjaci na osnovu kliničke slike ne mogu da ih razlikuju već je za tako nešto neophodna virusološka dijagnostika.
Temperatura je prvi znak bolesti i za nju se i ne kaže da je simptom, kao što kažemo za malaksalost ili jezu, jer možemo da je izmjerimo. Smatra se prvim znakom ozbiljnijih bolesti ili srednje teških, a sa njom kreće i grip: osoba se dobro osjeća dok ima samo slabost i malaksalost, a kada izmjeri temperaturu ona je ogromna i onda osjeti da je loše.
– U svom tipičnom obliku bolest počinje naglo i iznenada. Razvija se za nekoliko sati. U slučajevima registrovanih podtipova gripa osoba odlazi na posao da radi, ali ubrzo osjeća veliku slabost. Isto je sa djecom koja idu u školu ili vrtić. Ni odrasli, ni djeca nisu sposobni za rad, učenje ili igru. Osjeća se slabost i malaksalost i ne liči na respiratornu bolest. Zatim, osoba dođe malo sebi i kada kasnije izmjeri temperaturu već je veoma visoka, 39 ili 40, a tek naredni dan kreću respiratorni simptomi, ima zapušen nos, curenje iz nosa, grlo boli, žari i peče – kaže dr Nebojša Bohucki.
Ko je najugroženiji?
Grip ili influenca, prema njegovim riječima se prati više od jednog vijeka i uvijek je bila apsolutno najdominantnije oboljenje u zimskom periodu, ali je kovid to poremetio. Zbog kovida smo nosili maske, nije se moglo raditi sa blagim kliničkim slikama i sve je to uticalo tokom 2020., 2021., djelimično i 2022. godine da gripa jedva ima.
Najugroženije od gripa su najmlađe generacije, bebe i djeca od nula do četiri godine, zato što se zbog antikovid mjera nisu mogli susresti sa virusom influence. Potom slijedi kategorija od pet do 14 godina, djeca koja idu u vrtiće i osnovnu školu. Od gripa oboljevaju odrasle osobe, radno aktivni građani i penzioneri…
Kako se širi?
U zavisnosti od geografskog područja zemlje zavisi period kada će se javiti epidemija gripa. To se ne vezuje uvijek za hladno vrijeme i period zime ili oscilacije u vremenu.
– Kod gripa i drugih klasičnih infekcija, bitan je boravak većeg broja ljudi u zatvorenom prostoru. Kada govorimo o našoj zemlji, ili o Evropi u cjelini, u zimskom periodu imamo aktivnost virusa gripa koji potom nestane. Ali, influenca može da se javi i u ljetnjem periodu kod pojedinaca, što znači rijetko. Ovaj virus je planetarno uvijek aktivan, i ako ga neko ima i dođe u sredinu gdje je sve zatvoreno, a to može biti i ljeti. Ali, ne vezujemo to za niske temperature. Dakle, virus je u čovjeku, a ugrožena je osoba na koju oboljeli kašlje i izbacuje klice. Bitan je uvijek direktan kontakt, a misli se na kontakt bliži od metar i po, ako razgovaramo sa nekim bez maske, a maske više niko ne nosi – rekao je dr Bohucki.
Sedam dana simptoma i težak kašalj i do dvije sedmice
Kada je liječenje u pitanju, nipošto ne bi trebalo piti lijekove na svoju ruku, pogotovo ne antibiotike.
– Zna se kada se daje antibiotik i on se rijetko daje, samo kada je indikovano. Naročito je opasno što ljudi traže antibiotik protiv neke upale, što ne postoji. Ne postoji antibiotik za upalu grla, sinusa i drugo. Jedino kada se uzme bris, urinokultura, izvadi krv i uradi sve po protokolu, kada se utvrdi da li je u pitanju virusna ili bakterijska infekcija. A pošto se godinama radi kako ne treba došli smo u situaciju da nam antibiotici neće ni trebati u Srbiji, jer će sve bakterije biti otporne na postojeće antibiotike, a to je jako ozbiljna stvar – upozorava epidemiolog.
Sezonski grip, osim iznenadne malaksalosti i povišene temperature, karakterišu kašalj, obično suvi, glavobolja, bol u mišićima i zglobovima, curenje iz nosa. Kašalj može biti težak i da traje dve i više nedjelja. Većina ljudi se od gripa oporavi za sedam dana od početka simptoma, ali on može da varira od blage do teške forme bolesti.
Dr Bohucki je nedavno govorio i o respiratornom sincicijalnom virusu (RSV), i rekao je da zajedno sa kovidom i gripom može da uzrokuje tridemiju.
– Očekujem tridemiju čim grip počne da raste uz RSV! – poručio je epidemiolog.
Pandemije gripa
Ako se osvrnemo na zadnjih 70 godina imali smo nekoliko pandemije gripa i od njih je 2009. godine bila najlakša, zato se i ne spominje, ali tri su bile ozbiljne. Azijski grip smo imali 1957. godine i tada je sve krenulo iz Kine. Sljedeća pandemija gripa je bila 1968. na 1969. godinu, Hongkong grip, isto je iz Kine krenuo. Zatim je uslijedila najveća pandemija u zadnjih 70 godina – kovid.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu