Naučni skup “Hajduci u srpskoj istoriji i pamćenju” biće otvoren 10. avgusta u porti manastira Svetog velikomučenika Georgija na Ravnoj Romaniji kod Sokoca, u okviru manifestacije “Tebi, goro Romanijo”.
Organizator skupa je sokolačka Ustanova za kulturu “Pero Kosorić”, a saradnji sa Maticom srpskom iz Novog Sada. Učesnici će govoriti o hajdučiji u Slavoniji, Sremu, u Mačvi, te na tromeđi Bosne, Like i Dalmacije, te o ulozi hajduka za vrijeme Prvog i Drugog srpskog ustanka, njihovom uticaju na Bečki rat i zastupljenosti priča o hajducima u epskim pjesmama i u obrazovnom sistemu.
Neki od radova posvećeni su Baji Pivljaninu, harambaši Stojanu Kovačeviću i hajducima iz porodice Milanovića.
Interesantno je da nije najavljen nijedan rad posvećen Starini Novaku, hajduku kojeg na Romaniji smatraju bitnim dijelom svog nacionalnog i lokalnog identiteta.
Mada nema istorijskih izvora koji bi to potvrdili, vjeruje se da je Starina Novak hajdukovao na ovim prostorima, a jedna pećina na Romaniji se zove Novakova pećina.
Upravo pod uticajem mitova vezanih za ovog hajduka, Novak je često ime na Romaniji.
U Sokocu od 2020. postoji mural s Novakovim likom, kojeg je oslikao beogradski umjetnik Milan Milosavljević Derkos. Derkos je Novaka naslikao na osnovu slike čuvenog slikara Uroša Predića, koja je zasnovana na epskim narodnim pjesmama.
Inače, Starina Novak je istorijska ličnost i smatra se jednim od prvih boraca protiv turske vladavine, koji je hajdukovao još u 16. vijeku.
U Rumuniji ga slave kao nacionalnog junaka.
Kako je zabilježeno u “Istorijskom zabavniku”, Baba Novaka Rumuni vezuju za vrijeme vladavine kneza Mihaja Hrabrog, koji se borio za oslobođenje od Turaka 1595. godine.
On je četu srpskog hajduka primio u svoje redove, a Novaka postavio za jednog od najviših komandanata svoje vojske.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu