Društvo

Tajna zakopanog reljefa sa likom kralja Petra Karađorđevića: U Devetacima kod Novog Grada spomenik srpskom oslobodiocu (FOTO)

U mnogim mjestima Republike Srpske, susjednim državama i regionu, vidljivi su ostaci spomenika kralju Petru prvom Karađorđeviću, poznatom u narodu kao kralj oslobodilac. Spomenici u njegovu čast masovno su podizani nakon, kraljeve smrti 1921. godine.

Tajna zakopanog reljefa sa likom kralja Petra Karađorđevića: U Devetacima kod Novog Grada spomenik srpskom oslobodiocu (FOTO)
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA

Učinjeno je to u Mrkonjić gradu (1924.), Foči (1925.), Bosanskoj Gradiški (1926.), Donjem Vakufu (1927.), sve djela kipara Ivana Ekerta.

Stamenko Đurđević uradio je spomenik kralju u Dobrljinu (1924.). Srušile su ga ustaše u aprilu 1941. godine a obnovljen je nakon poslednjeg rata, ispred parohijskog doma.

FOTO: MILAN PILIPOVIĆ/RINGIER
FOTO: MILAN PILIPOVIĆ/RINGIER

Sreten Stojanović autor je spomenika u Nevesinju (1928.), i Bosanskoj Krupi (1929).

Monumentalni spomenik kralju Petru u Bijeljini (1937.) izradio je vajar Rudolf Valdec, dok je kiparka iz Sarajeva Iva Despić izradila

spomenike kralju u Banjaluci, Sarajevu, Gračanici pored Doboja. Spomenici kralju sklonjeni su ili porušeni početkom Drugog svjetskog rata.

U Devetacima kod Novog Grada, betonski spomenik bez oznaka, u centru sela, svjedoči o davnom vremenu, prohujalim državama i suprotstavljenim ideologijama. Ovaj spomenik, prije jednog vijeka, podignut je u čast kralja Petra prvog Oslobodioca. Sa ovog spomenika u centru Devetaka, 1941. godine, skinuti su reljef sa kraljevim likom i natpis.

FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA

Učinio je to mještanin prezimena Šurlan, čije ime su potonje generacije zaboravile, zakopao u zemlju, u namjeri da sačeka bolje vrijeme, kada će obilježja moći da se vrate na svoje mjesto. To vrijeme je došlo, smatraju sagovornici Srpskainfo u Devetacima, ali niko ne zna gdje je skriven kraljev reljef.

Milić Bundalo, mještanin Devetaka ispričao nam je da je njegov komšija Šurlan, koji se pobrinuo za kraljev spomenik, poginuo u Drugom svjetskom ratu. Njegova kuća je spaljena a tajnu o skrivenom reljefu kralja Petra Karađorđevića, nikome nije otkrio. Odnio je u grob. Zato ovu enigmu, nepoznanicu, u Devetacima sada nastoje odgonetnuti, istražiti, saznati.

FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA

– Betonska gromada stoji na starom mjestu, zapuštena, zaboravljena… Na njoj nema nikakvog obilježja, mada narod prepričava da je to kraljev spomenik.Ko ga je izgradio, kada, pod kojim okolnostima, to je zaboravljeno, izbrisalo se u sjećanjima stanovništva. Na betonskom spomeniku, načetim zubom vremena, ne postoji nikakvo obilježje, osim prepoznatljivih mjesta, gdje su bili reljef i natpis – kazao nam je Bundalo.

FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA

Istoričari su zapisali da je Srbija tokom vladavine kralja Petra Prvog Karađorđevića, doživjela privredni rast i demokratski razvoj, a on je ostao upamćen kao pošten vladar. Mjesto u srcu svog naroda, Čika Pera, kako su ga zvali, stekao je, između ostalog, i pobjedama u balkanskim ratovima i Prvom svjetskom ratu, poslije koga je nastala velika država – Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije Jugoslavija.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu