Za mnoge je Novogodišnji koncert u Zlatnoj dvorani bečkog Muzikferajna simbol početka Nove godine. Ove godine koncert je održan 65. put, uz tradicionalne poruke mira i zajedništva.
Koncert je, kao i ranijih godina, prenosilo više od 100 televizijskih stanica i tako je taktove Štrausovih valcera moglo gledati oko 50 miliona ljudi širom planete, od Bostona do Ekvadora, a slušati, na radiju i preko interneta, njih oko milijardu.
Tradiciju utemeljili nacisti
Već decenijama novogodišnji koncert Bečke filharmonije je simbol mira, zajedništva i nade u bolju budućnost, ali mnogi ljubitelji Štrausove muzike ne znaju da su ovu tradiciju utemeljili nacisti.
Prvi Novogodišnji koncert u Beču održan je 31. decembra 1939. godine, po ideji Hitlerovog ministra propagande Jozefa Gebelsa.
Gebelsova ideja je bila da se na koncertu sviraju valceri kompozitora iz porodice Štraus, kako bi se narod Trećeg rajha, “opterećen ratnim naporima”, malo razonodio i razveselio.
Prethodno je Gebels Bečku filharmoniju temeljno očistio od muzičara Jevreja. Petorica muzičara iz Filharmonije su umrla u koncentracionim logorima, a među onima koji su ih zamijenili u orkestru mnogi su bili članovi Hitlerove Nacionalsocijalističke stranke.
Po nekim izvorima, Gebels je čak falsifikovao i porijeklo porodice Štraus, jer su neki preci velikih majstora valcera bili Jevreji.
Ove neprijatne detalje iz svoje prošlosti Bečka filharmonija je godinama pokušavala zataškati, ali su na kraju ipak odustali od te prakse.
Muška zabava
Druga istorijska kontroverza vezana je za čuveni Radecki marš, kojim svake godine završava Novogodišnji koncert. Ovaj marš je 1848. komponovao Johan Štraus Stariji i posveto ga je austrougarskom feldmaršalu Jozefu Radeckom.
A Radecki je bio, pa recimo, okupatorski vojskovođa. On je 1848, kada je u Beču izbila revolucija, osvojio Lombardiju i doprineo gušenju revolucije i obnavljanju carske moći u Beču. Kažu da nije imao milosti prema pobunjenicima i porobljenim narodima.
Novogodišnji koncert u Beču je od svog osnivanja “muška zabava”. Za 65 godina nijednom se nije desilo da žena 1. januara diriguje Filharmonijom, a i među muzičarima dominiraju muškarci.
Već decenijama bečke filharmoničare u ovom spektaklu prati Hor bečkih dječaka, koji je ove godine proslavio 525. godišnjicu postojanja. Tek ove godine u Novogodišnjem koncertu je prvi put učestvovao Hor bečkih djevojčica, koji je osnovan tek 2004. godine.
I u novijoj istoriji Novogodišnji koncert se suočavao sa izazovima. Tako su 2004. godine bečki filharmoničari odustali od poletnog Radecki marša, u znak solidarnosti sa ljudima stradalim u cunamiju u Indijskom okeanu.
Prazna dvorana
A prije dvije godine, zbog korona pandemije, Novogodišnji koncert je prvi put u istoriji održan pred praznom dvoranom.
Prošle godine epidemiološke stege su malo popustile, ali je ipak u Zlatnoj dvorani, koja ima 3.000 mjesta, sjedilo samo 1.000 gledalaca. Svi oni su morali biti tri puta vakcinisani i uz to testirani i svi su tokom cijelog koncerta morali nositi maske.
Zbog epidemioloških ograničenja, čak 700 gledalaca, koji su uredno kupili karte i platili ih do 1.200 evra, lani je vraćeno sa ulaza u Muzikferajn.
Oni su svoje karte mogli iskoristiti ove godine, kada je ponovo dvorana bila puna cvijeća i oduševljenih ljubitelja klasične muzike iz cijelog svijeta.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu