Svijet

5. januar kroz istoriju: Džejms Vat patentirao poboljšani model parne mašine

Prva parna mašina je napravljena 1698. godine, a kada se Džejms Vat rodio (1736.) mašine koje je usavršio Tomas Njukomen već su uveliko pumpale vodu iz rudnika širom zemlje.

parna mašina za pumpanje vode iz 1777. godine
FOTO: WIKIPEDIA

Negde oko 1764. Vatu je dat jedan model Njukomenove mašine da je popravi. Shvativši da ju je nemoguće popraviti počeo je da radi na njenom poboljšanju. Dodao je odvojenu kondenzacijsku komoru, koja je sprečavala preveliki gubitak pare.

Na današnji dan, 5. januara 1769. godine škotski pronalazač je patentirao novi, poboljšan model parne mašine.

Započeo je saradnju s industrijalcem Metjuom Boltonom 1775. Zajedno su osnovali preduzeće “Bolton & Vat”, koje se bavilo proizvodnjom parnih mašina. Kompanija je postala najpoznatija kompanija ovog tipa u Velikoj Britaniji, a potražnja za mašinama je svakodnevno rasla. U početku su mašine naručivali samo vlasnici rudnika, a ubrzo se posao proširio i na fabrike papira, brašna, pamuka i gvožđa, na destilerije i gradski vodovod. Vat i Bolton su 1785. postali članovi Kraljevskog društva.

Do 1790. godine Vat je stekao znatno bogatstvo i ugled u društvu. Deset godina kasnije se penzionisao, potpuno se posvetivši istraživačkom radu. Patentirao je još nekoliko drugih značajnih pronalazaka, među kojima su rotacioni motor, centrifugalni regulator i mjerač pritiska.

Ovaj veliki pronalazač, čovjek koji je doprineo osavremenjivanju parne mašine, umro je 19. avgusta 1819. na svom imanju u Birmingemu. Po njemu je nazvana mjerna jedinica snage koja se nalazi u Međunarodnom sistemu jedinica, a oznaka joj je W, po prvom slovu njegovog prezimena na engleskom jeziku (Watt).

Pročitajte još

Ostali događaji na današnji dan

1834. – U Kragujevcu izašle „Novine serbske“, prvi srpski informativan list štampan u zemlji, službeno glasilo Kneževine Srbije. Prvi urednik bio Dimitrije Davidović, osnivač „Novina serbskih“ u Beču;

1932. – Rođen Umberto Eko, italijanski romanopisac, esejista, filozof i lingvista;

1964. – Tokom posjete Svetoj zemlji papa Pavle Šesti sastao se u Jerusalimu s patrijarhom Atinagorom I. To je bio prvi susret poglavara dvije crkve od 15. vijeka i prva posjeta rimokatoličkog poglavara Svetoj zemlji;

1969. – SSSR lansirao vasionski brod „Venera 5“ u pravcu Venere, a pet dana potom i „Veneru 6“, koji su do te planete stigli 16, odnosno 17. maja;

2019. – Umro Dragoslav Šekularac, jugoslovenski fudbaler, istaknuti igrač Crvene zvezde.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu