Svijet

27. septembar kroz istoriju: Umro slikar života na visokoj nozi

Umjetnost nije ono što vidiš, već ono što napraviš da drugi vide, napisao je Edgar Dega, kojeg su pred kraj života počele da izdaju upravo oči, mada ga katarakta ni tada nije sprečavala da stvara.

Edgar Dega, autoportret
FOTO: EDGAR DEGAS/WIKIPEDIA

Duboko svjestan stvarnosti koja ga okružuje, inovator, umjetnik sklon eksperimentu i drugačijem pogledu na svijet, veliki slikar, grafičar, vajar, fotograf, jedan od osnivača impresionizma, njegovao je posebno formu i crtež.

Sam sebe nikada nije uvrštavao u impresionistički pokret. Zaokupljen urbanim prizorima, balerinama, prizorima sa trka konja, Dega ne raskida nikada u potpunosti sa majstorima realizma, kao što su Engr i Delakroa, stvara većinu svojih djela u ateljeu, ali se i pored toga većina istoričara umjetnosti slaže da je njegovo mjesto u okviru impresionizma.

Edgar Dega, izložba slika
FOTO: JUSTIN LANE/EPA

Dega je rođen 19. jula 1834. u Parizu, kao sin bankara italijanskog porijekla i Kreolke iz Nju Orleansa (SAD), koja je umrla kada je Edgar imao 13 godina. Studije prava je počeo 1853, ali se dvije godine kasnije prijavio na Akademiju lijepih umjetnosti. Zatim Dega putuje u Rim, a 1866. se vraća iz Rima u Pariz obogaćen iskustvima koje je sakupio. U početku je slikao istorijske teme i portrete po ugledu na Engra, a za razliku od Engra – samo portrete svojih prijatelja, isključivo u ulju, da bi 70-ih godina zavolio i počeo da slika u pastelu i temperi.

Pod uticajem italijanskog slikarstva, zabavljen uglavnom koloritom, slikao je, pored portreta i aktova, i pojave iz svakodnevnog života, uglavnom scene iz pozorišta – balerine i konjičke trke. I kada je prišao impresionizmu on nije napustio svoju sklonost ka crtanju i crtežu, a njegova najljepša djela su nastala u pastel tehnici.

Pročitajte još

Godine 1865. izlaže u Salonu (službena izložba na Akademiji lijepih umjetnosti u Parizu). Njegovi radovi su bili objeručke prihvaćeni u svijetu konvencionalne umjetnosti. Učestvuje 1870. u Francusko-pruskom ratu, 1873. posjećuje sjevernu Ameriku, a 1886. godine posljednji put učestvuje na izložbi sa impresionistima.

Pred kraj života, postavši skoro slijep, počeo je da izrađuje male figure svojih omiljenih motiva, balerina i konja, u vosku i glini. Mone je jednom za njega rekao kako je Dega „slikar života na visokoj nozi“.

Umro je na današnji dan, 27. septembra 1917. u Parizu.

Ostali događaji na današnji dan

1825. – Engleski pronalazač Džordž Stivenson u Darlingtonu pokrenuo putnički voz na prvoj željezničkoj pruzi u svijetu: Darlington – Stokton u sjeveroistočnoj Engleskoj, koji je vukla njegova parna lokomotiva “aktiv”;

1862. – Rođen južnoafrički general i državnik Luis Bota, jedan od vođa Bura u ratu s Englezima od 1899. do 1902. i prvi premijer Južnoafričke unije od 1910. do 1919;

1891. – Umro ruski pisac Ivan Aleksandrovič Gončarov, koji je sjajnim stilom opisao stagnaciju, mrtvilo i parazitizam ruskog plemstva polovinom 19. vijeka;

1922. – Grčki kralj Konstantin Prvi zbog vojnog poraza u ratu s Turskom primoran, poslije dvogodišnje vladavine, da drugi put abdicira, čime je definitivno sišao s prijestola;

1940. – Njemačka, Italija i Japan potpisali u Berlinu desetogodišnji vojni i ekonomski pakt, poznat pod nazivom Osovina Berlin – Rim – Tokio. Trojnom fašističkom paktu pristupile su ubrzo Mađarska, Rumunija, Bugarska, Slovačka i Finska;

1962. – U Jemenu u vojnom udaru pukovnik Abdula al Salal oborio monarhiju i proglasio Jemensku Arapsku Republiku. S prijestola je zbačen imam Mohamed, samo sedmicu pošto je naslijedio umrlog oca, imama Ahmada;

1970. – Na inicijativu egipatskog predsjednika Gamala Abdela Nasera, kralj Jordana Husein i vođa palestinske gerilske grupe “Al Fatah” Jaser Arafat su se u Kairu sastali s liderima 10 arapskih zemalja i potpisali sporazum o okončanju građanskog rata u Jordanu;

1995. – Izraelska vlada Palestincima predala na samoupravu veliki dio Zapadne obale;2011. – Umro Vilijam Grejtbač, američki inženjer, pronalazač pejsmejkera.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu